Czytelniku, jeżeli kiedykolwiek zastanawiałeś się, czy przewodniki, zwane kiedyś bedekerami, zaliczyć można do literatury, oto dostałeś dowód, że jak najbardziej. Książkę „Oto jest Wenecja” Miroslava Šaška, bardzo humorystyczny przewodnik, zaliczyć można bez wątpienia do literatury pięknej w ogóle, a najpiękniejszej literatury dla dzieci w szczególności. Nie daj się jednak zwieść Czytelniku, który lata dziecięctwa masz już od dobrych kilku dekad za sobą – określenie „literatura dziecięca” stanowi tutaj nie kategorię wiekową, lecz raczej emocjonalną (wrażliwość) i estetyczną (poszukiwanie piękna, w tekście i ilustracjach). Cały cykl książek o miastach czeskiego twórcy to utwory lekkie, zabawne, piękne oraz – co może najistotniejsze – inspirujące w warstwie poznawczej i podróżniczej. Dzięki temu nie tylko mogą służyć jako przewodniki turystyczne, ale także zostać kluczem do wehikułu czasu, który – bez konieczności ruszania się z domu – zabierze nas w pełną przygód podróż do znanych miejsc w odległych o kilka dekad czasach pełnych elegancji (zamiast popkultury), lokalnego kolorytu (zamiast globalnej konsumpcji) oraz turystyki rozumianej jako poznawanie świata (a nie oznaki statusu materialnego prezentowane w mediach społecznościowych).

Bardziej docenimy subtelny humor, błyskotliwość, nieoczywiste obserwacje autora książki, jeżeli mamy jakąś wiedzę na temat Wenecji. Nie jest to jednak, na szczęście, warunek konieczny, by lektura okazała się przyjemna, pełna emocji i świetnej zabawy w przypadku czytania książki małym czytelnikom. Dla nieco starszych, czytających samodzielnie, kontakt z tą książką może okazać się doskonałym pretekstem do poszukiwania dalszych informacji i ciekawostek na temat tego niezwykłego miasta. Wenecja bowiem, widziana oczyma Šaška, to nie tylko kanały (w które chętnie byśmy się dali wpuścić), zabytki, mostki i gołębie (których karmienie na Placu Świętego Marku jest już od dekady zabronione), ale także lokalny koloryt oraz dziwne zwyczaje Wenecjan. A dla nas od dzisiaj – Wenecja to już także ilustracje Miroslava Šaška, bez których - bardziej zorientowanym Czytelnikom – trudno teraz sobie także wyobrazić Paryż, Londyn, Rzym, Nowy Jork czy Monachium.

Przypuszczam, że hasło „podróże kształcą wykształconych” zrozumieć można w ten sposób, że nasze wspomnienia i wrażenia z podróży i zwiedzania, zwłaszcza miast, to wypadkowa trzech składników, które nosimy w naszych głowach – wrażeń z osobistych doświadczeń, informacji z przewodników oraz wizji znanych nam fikcyjnych miast – bohaterów literackich lub filmowych. Wszystkie te elementy składają się na unikalną dla każdego mozaikę – miasta doświadczanego zmysłami (ciałem), pamięcią (psychiką) i intelektem (rozumem). Jeżeli dodamy do tego przeżycia mistyczne: modlitwy i doświadczenia w kościołach, zabytkach, a także niezwykłe wydarzenia i rozmowy, często z przypadkowymi ludźmi, to mozaika zostanie wzbogacona o bonusowy pierwiastek duchowy, w rzeczywistości będący ramą nadającą obrazowi ostateczny kształt i wymowę. Tom książki stanowić może zatem aż dwa z wymienionych czterech składników podróżniczego wykształcenia. Mistyka i sama wyprawa należy już, Czytelniku, do zadań dla Ciebie.

Jowita Marzec