Dwa traktaty o rządzie to jedna z najważniejszych pozycji jakie kiedykolwiek powstały. Ciężko nie dostrzec wpływu Locke'a na idee demokracji, republikanizmu, tolerancji religijnej czy liberalizmu. Między treścią pierwszego i drugiego traktatu są pewne różnice (choć są to pokrywające się częściowo zbiory), więc chciałbym podzielić tą recenzję na dwie części.

Traktat pierwszy jest krytyczną analizą i polemiką z poglądami Roberta Filmera z jego pracy "Patriarcha".
Locke krytykuje paternalizm i ujęcie materialne samo posiadania. Szczególnie dobra jest krytyka biblijnego ujęcia monarchy i władzy oraz ostrej, patriarchalnej instytucji rodziny. Jest to krótka praca i bardzo ważna z perspektywy historycznej, jednak z obecnie może wydawać się odbiorcy błaha.

Drugi traktat przedstawia czytelnikom poglądy polityczno-filozoficzne Locke'a. Wychodząc z perspektywy Boga jako właściciela człowieka przedstawia koncepcję praw naturalnych i stanu natury. Tym samym człowiek może jako jedyny na ziemi samo stanowić o sobie. Nie można naruszać bez dobrego powodu jego cielesności czy majątku. Stąd wyłania się też koncepcja własności prywatnej, będącej "złączeniem" pracy danego człowieka i własności wspólnej (własności stanu natury, wszystkich ludzi). Tym samym Locke może być określony jako laborysta (zwolennik laborystycznej teorii wartości). Ta koncepcja sprawia co prawda wiele problemów które poruszał Robert Nozick w swojej pracy "Anarchia, państwo i utopia". Można to wyrazić tak: Ile pracy należy włożyć
w grunt, aby ten stał się własnością człowieka? Czy kosmonauta lądujący na pewnej planecie zawłaszcza całą tą planetę, gdy uprzątnie część gruntu, znajdującego się na niej? Czy może staje się właścicielem tylko tej części
uprzątniętego gruntu, a może jest już właścicielem całego kosmosu? Trudno na te pytania przekonująco odpowiedzieć, zwłaszcza, że wspólne zasoby nie są nieograniczone.
Koncepcja ta generuje również ogromne nierówności, nie uwzględnia społecznych relacji modułu produkcji czy wpływu wspólnoty na jednostkę w istotniejszym sensie (tą krytykę podejmą komunitaryści w sporze z Nozickiem i Rawlsem). Ja natomiast skłaniałbym się do ujęcia społecznego własności i ciężko mi nie odrzucić optymizmu definicji Locke'a. Generuje również ogromne nierówności, które przedstawiona w tekście "klauzula" ledwie porusza (Nozick poprawił to wersją "mocniejszą" i "słabszą" klauzuli, choć nadal widzę w nich spore problemy).
Wynikająca z tego ideasamoistnej obrony koniecznej też wydaje mi się absurdalna, wyklucza jakąkolwiek proporcjonalność i racjonalność działania broniącego się.
Na pochwałę natomiast zasługuje podział władzy, demokratyczne rządy czy tolerancja religijna (choć nie wobec wszystkich, gdyż Locke postrzegał nietolerowanie ateistów i w pewnym ograniczonym stopniu katolików za dobre). Te elementy stały się filarem współczesnych państw, oczywiście uwzględniając wpływ innych myśli politycznych aby zneutralizować (na ile się da) sprzeczności w myśli.
Więc jakkolwiek jestem bardzo krytyczny do tej pozycji i w wielu kwestiach jest dla mnie absurdalna, to zasługuje mimo to na tak wysoką ocenę. Nie ważne kto co o niej sądzi, jest to obowiązkowa lektura dla osoby chcącej być obeznaną w teorii politycznej.

Co do samego wydania - jest ono bardzo dobre.
Na pochwałę zasługuje przedmowa Zbigniewa Rau, bardzo obszerna i szczegółowo poruszająca każdy aspekt obu traktatów. Tłumaczenie i podział na paragrafy też super wychodzą w lekturze. Ogólnie w tej kwestii same plusy.

Dwa traktaty o rządzie to jedna z najważniejszych pozycji jakie kiedykolwiek powstały. Ciężko nie dostrzec wpływu Locke'a na idee demokracji, republikanizmu, tolerancji religijnej czy liberalizmu. Między treścią pierwszego i drugiego traktatu są pewne różnice (choć są to pokrywające się częściowo zbiory), więc chciałbym podzielić tą recenzję na dwie części.

Traktat...