Tym razem Tabucchi jakby w nieco słabszej formie. Tak, czy inaczej, zachwyca kilka tych opowiadań, zwróconych ku niedobrej przeszłości naszej części Europy. Upływający czas jest w nich prawdziwym bohaterem, ale także i wyrokiem niemal na każdego.

Jedno z opowiadań powstało na podstawie opowieści współscenarzysty Kieślowskiego, mec. Krzysztofa Piesiewicza, szlachetnego człowieka, którego kiedyś miałem okazje poznać. Stał się on bynajmniej nie ostatnią ofiarą złych ludzi, którym głosu udzielili jeszcze gorsi od nich ”dziennikarze”, nagłaśniając w swym brukowcu działania kryminalnych szantażystów – ku uciesze durnej gawiedzi. A przecież było to parę epok temu, kiedy internetowy hejt był dopiero raczkującym bobaskiem. Dziś to krwiożerczy, nienasycony potwór niczym z „Obcego. 8. pasażera Nostromo”.

Opowiadanie traktuje o tym, że gdy za komuny na procesy polityczne wchodziła kamera Kieślowskiego (nawet dla tzw. picu – czyli bez taśmy w środku), na salę jednocześnie jakby wkraczała prawdziwa sprawiedliwość, a sędziowie stawali się „normalniejsi”. Szkoda, że to już czas miniony – ale może i lepiej, bo obecność pewnej kamery dziś służy tylko ohydnej propagandzie, no i zaostrzeniu stanowisk neo-sędziów.

Świetne jest opowiadanie nt. węgierskiego oficera, skazanego po powstaniu 1956 r. na więzienie za udział w walce o wolność. A gdy po 1990 r. odzyska honor, pojedzie do Moskwy spotkać się z tym, z którym 35 lat wcześniej walczył i który go zatrzymał po walce. I powie coś, co kompletnie nie pasuje nam do niczego, nie tylko dziś: „W Moskwie spędziłem najpiękniejsze dni mojego życia”.

Inny znakomity tekst opisuje słodką emeryturę dawnego oficera STASI. Zabija bezczynność, wybierając spośród turystów na Unter den Linden takich, których może poddać obserwacji, na czym zna się najlepiej. Ale i jemu czas nie oszczędził goryczy, bo wszak ten, kto śledzi, sam także jest śledzony zgodnie z zasadą: „na twoje papiery, mamy swoje”. Mechanizmy brudnych gier służb specjalnych od zarania dziejów mają taki sam charakter, a o czyste ręce trudniej tam niż gdziekolwiek.

Wzrusza opowiadanie o rozmowie włoskiej dziewczynki ze świadkiem wojen w b. Jugosławii, z którego przebija fatalizm co do ludzkości, nie tylko pod tamtą szerokością geograficzną.

Wstrząsający jest tekst o rumuńskim Żydzie dożywającym w luksusowym domu opieki w Izraelu, który przeżył obozy rumuńskich faszystów, jak i komunistów i zapewne trudno byłoby mu określić, który system był gorszy…

Nie da się też nie wspomnieć o zdjęciu rzeczywiście nie do pojęcia, na którym „widać było papieża Jana Pawła II obok generała w mundurze. Papież był bez wątpienia tym papieżem, a generał był bez wątpienia Pinochetem”.

Za swój przyjmuję jeden z cytatów Autora: „Gazety męczą, pomyślał, wiadomości męczą, świat męczy. Świat męczy, ponieważ jest zmęczony”. Intryguje też fragment o pewnym polityku, w tym przypadku z Włoch, który: „kiedy przemawia w telewizji, pojawia mu się w kącikach ust biała piana”.

My ludzie, zdaje się mówić Tabucchi, lubimy się nienawidzić w rożnych konfiguracjach, a może i we wszystkich możliwych, choć jakiś cień nadziei zawsze jest…. .

Dobrze, że jeszcze parę książek włoskiego pisarza przede mną.

Tym razem Tabucchi jakby w nieco słabszej formie. Tak, czy inaczej, zachwyca kilka tych opowiadań, zwróconych ku niedobrej przeszłości naszej części Europy. Upływający czas jest w nich prawdziwym bohaterem, ale także i wyrokiem niemal na każdego.

Jedno z opowiadań powstało na podstawie opowieści współscenarzysty Kieślowskiego, mec. Krzysztofa Piesiewicza, szlachetnego...