Zbrodnia nieukarana.

Książka powstała na kanwie znakomitego filmu dokumentalnego w reżyserii Anny Ferens i Ewy Stankiewicz.

Było trzech kumpli: Stanisław Pyjas, Bronisław Wildstein, Lesław Maleszka. Ten ostatni okazał się kapusiem, współpracownikiem bezpieki TW ''Ketman", ''Return". Postać antypatyczna. Ponosi moralną odpowiedzialność za śmierć kolegi. Wówczas jeszcze nie zdawano sobie sprawy, kim ów jest. Agent jest skrupulatny, dostarcza służbom informacji na temat studentów filologii polskiej. W późniejszych latach publikował na łamach ''Gazety Wyborczej''. I nawet po ujawnieniu jego przeszłości, Adam Michnik nie kwapił się, aby go zwolnić.

W tamtym czasie ziściło się marzenie przyjaciół o założeniu i wydawaniu własnego, niezależnego periodyku. W 1976 roku Lesław Maleszka został wytypowany na najlepszego, zdaniem bezpieki, współpracownika. ''Ketman" wie dużo, sugeruje esbekom sposoby walki ze Studenckim Komitetem ''Solidarności". Dysponuje wiedzą operacyjną i metodą wpływu osobistego. Tak przynajmniej podkreśla w rozmowach z oficerem prowadzącym.

Stanisław Pyjas: student filozofii i filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Uczestnik protestów przeciw represjom władzy wobec robotników z Radomia, Ursusa. Okoliczności jego śmierci wzbudzają poważne wątpliwości; wszystko wskazuje na to, iż chłopak został pobity przez tzw. ''nieznanych sprawców". Stwierdzono, że to był nieszczęśliwy wypadek; jako przyczynę podano nieszczęśliwy upadek ze schodów. Z tą wersją zdarzenia nie zgadzali się działacze opozycyjni. Jeden z biegłych, docent doktor Kazimierz Jaegerman nie złożył podpisu pod protokołem z sekcji zwłok. Natomiast profesor Zdzisław Marek w rozmowie telefonicznej z dziennikarką (nawet nie przypuszczał, że jest nagrywany) przyznał: ''Ktoś dał Pyjasowi w mordę, ale nie wiem, kto''. Później odwołał swoje słowa.

A kilka miesięcy później... W Zalewie Solińskim odnaleziono ciało innego, młodego człowieka, Stanisława Pietraszki. Ów jako ostatni widział żywego Pyjasa. Mężczyzna sporządził portret pamięciowy domniemanego sprawcy, który chodził za studentem. Przyjaciele Pietraszki wspominali, że ten od zawsze chronicznie bał się wody. Inspiratorzy tych zbrodni nigdy nie ponieśli odpowiedzialności karnej.

Warto przeczytać, obejrzeć film i nie zapomnieć.

Zbrodnia nieukarana.

Książka powstała na kanwie znakomitego filmu dokumentalnego w reżyserii Anny Ferens i Ewy Stankiewicz.

Było trzech kumpli: Stanisław Pyjas, Bronisław Wildstein, Lesław Maleszka. Ten ostatni okazał się kapusiem, współpracownikiem bezpieki TW ''Ketman", ''Return". Postać antypatyczna. Ponosi moralną odpowiedzialność za śmierć kolegi. Wówczas jeszcze nie...

Trzech kumpli. Trójka przyjaciół. Jeden nie żyje, zamordowali go. Drugi okazał się kanalią. Pozostał trzeci, który musiał w samotności zmagać się z demonami. Koniecznie!!

Trzech kumpli. Trójka przyjaciół. Jeden nie żyje, zamordowali go. Drugi okazał się kanalią. Pozostał trzeci, który musiał w samotności zmagać się z demonami. Koniecznie!!

Cenny, dziennikarski materiał, choć sam film wydawał się bardziej spójny. "Najmilsza studentka" wymiata. Wiedzę przekazaną przez wypowiadające się osoby można skonfrontować z wcześniejszym (1996) fabularnym obrazem Krzysztofa Krauzego "Gry uliczne".

Cenny, dziennikarski materiał, choć sam film wydawał się bardziej spójny. "Najmilsza studentka" wymiata. Wiedzę przekazaną przez wypowiadające się osoby można skonfrontować z wcześniejszym (1996) fabularnym obrazem Krzysztofa Krauzego "Gry uliczne".

Bardzo ciekawa książka. Trochę taki dodatek do filmu, ale mimo wszystko warto przejrzeć.

Bardzo ciekawa książka. Trochę taki dodatek do filmu, ale mimo wszystko warto przejrzeć.

Bardzo brakuje takich książek i filmów. O ile autorka filmu Ewa Stankiewicz niedawno przeszła na określone ideologiczni stanowisko, mam pełne zaufanie do Michała Olszewskiego, redaktora tekstu. Film i książka powstały zresztą jeszcze przed ostateczną polaryzacją polskiej polityki wywołanej katastrofą w Smoleńsku.
Jak wspomniałem książka trafia w istotną lukę. Trudno znaleźć wiarygodne i nieprzesiąknięte ideologią teksty na temat najnowszej historii Polski, o PRL, działalności aparatu opresji. Autorom filmu i książki udało się zdobyć wypowiedzi byłych funkcjonariuszy SB, którzy jak dotąd nabierają wody w usta. Ich próby wybielania własnych życiorysów są konfrontowane z materiałami archiwalnymi i wypowiedziami działaczy opozycji. Pozwala to zyskać plastyczny, żywy obraz tamtych czasów, które jak wynika z lektury, jeszcze się nie skończyły.
Trzech Kumpli to książka popularna formie, ale bardzo przygnębiająca w treści. Osąd dróg życiowych głównych bohaterów, śledztwa w pełnej niedomówień i przekłamań sprawy morderstwa Stanisława Pyjasa i wreszcie ocenę przemian ustrojowych ostatniego dwudziestolecia pozostawiono czytelnikom. Każdy może rozważyć je zgodnie z własnym systemem wartości.

Bardzo brakuje takich książek i filmów. O ile autorka filmu Ewa Stankiewicz niedawno przeszła na określone ideologiczni stanowisko, mam pełne zaufanie do Michała Olszewskiego, redaktora tekstu. Film i książka powstały zresztą jeszcze przed ostateczną polaryzacją polskiej polityki wywołanej katastrofą w Smoleńsku.
Jak wspomniałem książka trafia w istotną lukę. Trudno...

"Jedna z historii"(s.8),a jakże ważna i potrzebna lekcja.
Doskonałe uzupełnienie podręcznika od historii / zamiast paru stron z podręcznika (?).
Świetna, interesująca forma - bez narracji, wydarzenia i relacje 'ludzi tamtych lat'.

Deklaracja Studenckiego Komitetu Solidarności, Kraków 17 maja 1977 "Niezależna działalność Komitetu opiera się jedynie na głębokim przekonaniu, że istnieje konieczność stałej troski o przestrzeganie praw warunkujących autentyczny i twórczy rozwój jednostki ludzkiej." (s. 151)

"(...) ustrój ten jest bardzo dobry, ale tylko dla tych, którzy stoją na jego czele, oraz wszystkich mu służących."- Stanisław Pyjas (s.139)

"Jedna z historii"(s.8),a jakże ważna i potrzebna lekcja.
Doskonałe uzupełnienie podręcznika od historii / zamiast paru stron z podręcznika (?).
Świetna, interesująca forma - bez narracji, wydarzenia i relacje 'ludzi tamtych lat'.

Deklaracja Studenckiego Komitetu Solidarności, Kraków 17 maja 1977 "Niezależna działalność Komitetu opiera się jedynie na głębokim...