Pierwszy tom zdominowali normańscy najemnicy i awanturnicy oraz ich potomkowie, jak Robert Guiscard i Roger I. Poznaliśmy również drogę do władzy późniejszego Rogera II. Druga część epickiej historii Normańskiego Królestwa Sycylii skupia się właśnie na panowaniu wielkiego Rogera oraz jego mniej udanych następców, z finałem w postaci niespodziewanego upadku dynastii Hauteville i przejęcia wyspy przez Hohenstaufów w 1194 roku. Napisana równie błyskotliwie, jak część pierwsza, prezentuje zarazem olśniewający portret epoki.

Pomiędzy opisami kolejnych rebelii, knowań, negocjacji i wypraw wojennych, Norwich umieszcza swoisty przewodnik po architekturze i sztuce normańskiej Sycylii. Fragmenty poświęcone Cefalu, Monreale, czy Palazzo Reale obficie wzbogacają główną narrację i dodają jej nieco potrzebnego oddechu i zaskakującego kolorytu. Pod niezrównanym piórem Norwicha XII-wieczna Sycylia ożywa, choć uwaga autora wciąż pozostaje skierowana na szczyty władzy, a o kwestiach społecznych czy gospodarczych są tu zaledwie wzmianki. Podobnie jak w tomie pierwszym, dominuje historia narracyjna.

Z tego powodu muszę przyznać, że postać samego Rogera II o wiele bardziej przekonująco odmalował Pierre Aube w biografii króla wydanej przez PIW w serii "marmurkowej". Za to najciekawsze w książce Norwicha były dla mnie rozdziały poświęcone rządom obu Wilhelmów oraz Tankreda z Lecce. Okres schyłkowy normańskiej Sycylii nie jest oczkiem w głowie historyków, którzy preferują bardziej wyraziste postaci w rodzaju Rogera II i jego wnuka Fryderyka II. Natomiast Norwich potrafił wnikliwie spojrzeć również na te mniej inspirujące czasy i powikłane ludzkie losy. Z tego względu opisy poświęcone okresom tumultu wydały mi się najbardziej żywe i wciągające.

Książka ma już swoje lata, ale mimo ukazania się "lepszych", stricte naukowych prac, wciąż pozostaje główną bramą do poznania fascynujących losów Normańskiego Królestwa Sycylii. Szkoda jedynie, że dalszych losów Królestwa Sycylii w XIII i XIV wieku nie opisał nikt ze zbliżonym choćby talentem literackim.

Pierwszy tom zdominowali normańscy najemnicy i awanturnicy oraz ich potomkowie, jak Robert Guiscard i Roger I. Poznaliśmy również drogę do władzy późniejszego Rogera II. Druga część epickiej historii Normańskiego Królestwa Sycylii skupia się właśnie na panowaniu wielkiego Rogera oraz jego mniej udanych następców, z finałem w postaci niespodziewanego upadku dynastii...