Władza i bezład

"China's New Red Guards" to bardzo udana książka opisująca rosnący trend neo-Maoizmu w Chinach. Jest to pozycja wyjątkowo ważna, ponieważ opisuje zjawisko, którego liczne konsekwencje (zarówno teraźniejsze jak i te, które mogą pojawić się w przyszłości) pozostają pod znakiem - dodam, że złowrogim - zapytania. Oto w moim odbiorze główne momenty ruchu neo-Maoistycznego (licząc od mniej więcej roku 2000 do teraz):

- anty-neoliberalne i anty-prywatyzacyjne sentymenty wypływające z globalizacji;
- powrót lewicowego dyskursu z powodu potężnych nierówności społecznych;
- problem "drenażu mózgów" oraz lokowania zagranicą nielegalnie zdobytych pieniędzy przez skorumpowane elity;
- niepokojące z punktu widzenia władz możliwości wolnego Internetu;
=> konsekwencje: rosnąca nieufność do świata zewnętrznego + konsolidacja władzy Partii (wzorem czasów Mao).

- rosnący nacjonalizm
- zrównanie narodu z Partią (Chińczycy = Chiny, Chiny = Partia);
- zrównanie narodu z rasą, która zmaga się z Zachodnim "wrogiem rasowym" (sic!);
- rewizja historii i represja jakiejkolwiek krytyki błędów popełnionych przez Partię i Mao;
- nagminne podkreślanie unikatowości własnej kultury (tzw. "socjalizm o chińskiej specyfice");
=> konsekwencje: w dobie spowolnienia wzrostu gospodarczego Partia chwyta się nacjonalizmu, otwarcie wyraża wrogość do świata zewnętrznego i pogłębia kult Partii, z Mao i Xi Jingpingiem na czele.

***

Neo-Maoistyczna mentalność zdaje się opierać na dwóch fundamentach: żądzy władzy i poznawczym chaosie. Podobnie, jak za czasów Mao, każdy, kto nie zgadza się z bezustannie zmiennym układem władzy, staje się "kłamcą", "wrogiem rewolucji", "osobą przepełnioną nienawiścią do Chińczyków, Chin, jej tradycji, historii i ambicji". Ludzie realizują swoją indywidualną żądzę władzy przez bezwstydne i wykalkulowane podkreślanie pełnej lojalności. Problem w tym, że obiekt tej lojalności nie posiada żadnych konkretnych właściwości: to, co wczoraj gwarantowało wysoką pozycję jutro może stać się powodem do bezlitosnej czystki... Jak dla mnie nic lepiej nie obrazuje tego poznawczego chaosu, jak nagminnie spotykana w Chinach tendencja do nie mówienia rzeczy wprost i konkretnie, tylko z użyciem typowo chińskich metafor, których "właściwa" interpretacja tak naprawdę zależy od układu sił w danym momencie.

Władza i bezład

"China's New Red Guards" to bardzo udana książka opisująca rosnący trend neo-Maoizmu w Chinach. Jest to pozycja wyjątkowo ważna, ponieważ opisuje zjawisko, którego liczne konsekwencje (zarówno teraźniejsze jak i te, które mogą pojawić się w przyszłości) pozostają pod znakiem - dodam, że złowrogim - zapytania. Oto w moim odbiorze główne momenty ruchu...