W tym tomie opowiadań Gogola znalazł się cykl utworów zatytułowany: "Wieczory na futorze koło Dikańki". Wszystkie zamieszczone w tym cyklu opowiadania odwołują się do legend kozackich. Widać, że Gogola fascynował temat ludowej demonologii występującej w tej części Europy.

Szczególnie podobało mi się opowiadanie "Noc świętojańska", które jest inną wersją polskiej baśni o kwiecie paproci. Zachwyca w nim mistrzowski opis magicznych zdarzeń i sposób budowania napięcia. Historia jest wyjątkowo mroczna i kończy się tragicznie.
Pojawia się w niej stereotyp złych Żydów, którzy porywają z wioski dzieci. Całość oceniam bardzo wysoko głównie za kunszt pisarza jako 10/10.

Interesująca jest także opowieść "Noc majowa, czyli Topielica". Tutaj siły demoniczne nie wyrządzają krzywdy ludziom, a wręcz pomagają zakochanej parze pokonać przeszkody stojące na drodze ich wzajemnej miłości.
Oprócz tego mamy tu niemal groteskową drwinę z zadufanych w sobie, dwulicowych wiejskich notabli oraz z chorobliwej wiary w zabobony. Przyznałabym tej historii także 10/10.

Na wyróżnienie zasługuje również "Straszna zemsta". Utwór wyjątkowo mroczny, w którym pojawiają się motywy wampiryczne i kazirodcze, gdyż zły czarownik nie może się pogodzić z faktem, że jego córka nie chciała być jego żoną. Czary tego osobnika sprawiają, że dusza dziewczyny oddziela się od ciała podczas snu i odbywa wędrówki do okrutnego ojca.
W tym opowiadaniu pojawia się także wyraźny wątek polski. Ale nie jest to pochlebny głos na temat Lachów.
Narrator nazywa ich "tałatajstwem" i pisze:"Weselą się panowie i chełpią, o niestworzonych swych bają przewagach, natrząsają się z prawosławia, lud ukraiński zwą swymi pachołkami(...). Jest z nimi także ksiądz. Ale i ksiądz od nich nie lepszy. Pije i hula wespół z nimi i bezbożnym swym językiem wygaduje sprośności." To tylko niewielki fragment komentarza na temat Polaków. Niechęć do polskiej szlachty i Lachów pojawia się także w innych opowiadaniach w tym zbiorze.
Myślę, że polscy możni zasłużyli sobie na taką opinię wśród Kozaków.
W tym opowiadaniu razi mnie najbardziej relacja między małżonkami (głównymi bohaterami). Niby jest miłość, zachwyt męża nad piękną żoną, ale szybko okazuje się, że Kozak, wobec swojej kobiety, jest przemocowcem, szczególnie często stosuje wobec niej bardzo niewybredne i pełne pogardy ataki werbalne. Przyznaję temu opowiadaniu 7/10.

Pozostałe utwory: "Zaginione pismo" i "Straszne miejsce" są bardzo słabe i nieciekawe. Oceniam je zaledwie na 3/10p.

We wszystkich przeczytanych przeze mnie utworach Gogola, które zamieszczone zostały w tym zbiorze, uderza mnie oprócz antypolskiego nastawienia kozackich chłopów, również wyjątkowo niechętny stosunek do leciwych kobiet. Przedstawiane są one zawsze jako wstrętne, pyskate i czasem puszczające się ze wszystkimi chłopami we wsi lub z diabłem wiedźmy. Są właśnie tak niepochlebnie ukazywane dosłownie i w przenośni.
Zupełnie inaczej traktowani są starsi mężczyźni. Tu nie ma tak jednoznacznie negatywnego obrazu.
No i jeszcze to specyficzne przyzwolenie na kozacką "kulturę" spożywania alkoholu wprost z wiader.
Trzeba mieć świadomość, że takich historii pełnych zabobonów i stereotypów opowiadano wiele, co miało niebagatelny wpływ na utrwalanie i rozpowszechnianie niechęci wobec piętnowanych tam osób i nacji.

Przeczytane w ramach sierpniowego wyzwania czytelniczego LC: książka z elementami folkloru, magii, mitów.

W tym tomie opowiadań Gogola znalazł się cykl utworów zatytułowany: "Wieczory na futorze koło Dikańki". Wszystkie zamieszczone w tym cyklu opowiadania odwołują się do legend kozackich. Widać, że Gogola fascynował temat ludowej demonologii występującej w tej części Europy.

Szczególnie podobało mi się opowiadanie "Noc świętojańska", które jest inną wersją polskiej baśni o...