Tak toczy się światek...

Anioł Ituriel zleca Scytyjczykowi Babukowi odwiedzenie Persepolis i ocenienie, czy miasto należy zniszczyć, czy może ocalić. Babuk wykonuje zadanie. W Persepolis obserwuje zdrady żon i mężów, świątynie, w których grzebie się zmarłych, jest świadkiem chciwości, nieuczciwości, kupowania urzędów i stopni wojskowych, nieudolności, zazdrości i nienawiści wśród uczonych. Wydawać by się mogło, że to jednoznacznie przemawia za słusznością zesłania na miasto zagłady, jednakże Babuk pod wpływem różnych okoliczności jest w stanie usprawiedliwić wszelkie grzeszki i nadużycia mieszkańców Persepolis. Jaki raport zda Iturielowi?

Wolter w niezwykle celny sposób opisał ludzką niemoralność, która niekiedy miesza się z cnotliwością. Z lektury jego powiastki można wysnuć wniosek, że trudno w takiej sytuacji uznać coś za jednoznacznie złe lub dobre, dokonanie ostatecznej decyzji staje się tu wręcz niemożliwe.
Bardzo cenię ten utwór za uniwersalność, ważką problematykę, demaskatorstwo. No i za przesłanie: "jeżeli nie wszystko jest dobre, wszystko jest znośne". Ironia? Czy najprawdziwsza prawda?

Polecam!

Tak toczy się światek...

Anioł Ituriel zleca Scytyjczykowi Babukowi odwiedzenie Persepolis i ocenienie, czy miasto należy zniszczyć, czy może ocalić. Babuk wykonuje zadanie. W Persepolis obserwuje zdrady żon i mężów, świątynie, w których grzebie się zmarłych, jest świadkiem chciwości, nieuczciwości, kupowania urzędów i stopni wojskowych, nieudolności, zazdrości i...

Słynny deista, Voltaire, w swojej powiastce filozoficznej: "Tak toczy się światek", dowodzi słuszności swojego twierdzenia o braku sposobu jednoznacznego potępienia czy oczyszczenia - z zarzutu rozprzestrzeniającej się niemoralności - świata. Z powodu tej niemożliwości, pokazuje nam zupełnie inny sposób, iście wolteriański: "jeżeli nie wszystko jest dobre, wszystko jest znośne".

Akcja powiastki toczy się w Persepolis (przen. Paryż),stolicy imperium Persów, w którym główny bohater, Babuk, otrzymuje polecenie od anioła Ituriela (jeden z tych z "Raju utraconego" Miltona),by zadecydować o zagładzie lub ratunku dla miasta. Otrzymawszy od geniusza - jak to często bywa w oświeceniowych powiastkach - zdrowy rozsądek i dar ufności u ludzi; wyrusza do miasta i spotyka się z przeróżnymi przejawami zepsucia gatunku ludzkiego: bezsensem wojny, szwankującym aparatem sprawiedliwości, symonią, nepotyzmem, czyhającym zewsząd nierządem, chciwością kupców, nadmierną ambicją, nieumiarkowaniem w jedzeniu i piciu, czy głupotą mędrców.

Już ma wprowadzić w czyn swoją myśl: "Cóż za plugawe miasto, to Persepolis! (..) Opatrzność może mieć swoje racje; nie hamujmy jej biegu", kiedy mimowolnie spotyka się z zupełnie innym obrazem miasta; okazuje się, że: zdradzająca męża, żona współżyje w doskonałej harmonii z kochanką męża (cóż za idylla); u pisarzy tworzących grafomańskie powieści, romanse bez wyobraźni i pełne nierządu satyry, zdarzają się tacy światli (przynajmniej nie przejawiający nadmiernego obżarstwa); sędziowie, którzy zakupili swoje stanowiska orzekają dobre wyroki, bo kierują się rozumem - a zaś miasto; jest piękne ze swoimi placami, studniami, mostami i wybrzeżami. Ostatecznie Babuka przekonuje piękna Teonia (hołd dla margrabiny de Pompadour),piękna, bo - potrafiąca zachować czarowny umiar elegancji i dobrego humoru w swojej rozpuście.
Ostatecznie bohater zarzuca moralne dyrdymały i stwierdza: "jeżeli nie wszystko jest dobre, wszystko jest znośne" (!); więc obmyśla sprytny plan przechytrzenia geniusza: zleca złotnikowi wykonanie pomnika z drogocennych i lichych diamentów. Ma już wszystko co potrzebne i tako rzecze do swojego aniołka:
"— Czy stłuczesz — rzekł — ten ładny posążek, dlatego że nie wszystko jest nim złotem i diamentem?"

Ituriel też nie wydaje się być zainteresowany bardzo ściśle przestrzeganymi zasadami moralno-etycznymi i przyznaje Babukowi rację ;)

Na koniec autor przywołuje porównanie do tego nudnego proroka, Jonasza, który trzy dni przesiedział w brzuchu wieloryba, nie zakosztując, nic a nic, ze zbytków tego czarownego i równie zepsutego świata: "Ale kiedy kto przeżył trzy dni w brzuchu wieloryba, nie może być w równie dobrym humorze, co kiedy czas spędził w operze, w komedii i wieczerzał w miłym towarzystwie".

Do tego istnie wolterowskiego sposobu życia nawołuje nas: prawdziwie żyje się z lampką czerwonego wina i dobrą literaturą, czasem prowadzi się inteligentne i pełne humoru konwersacje, i - co najważniejsze - spogląda się z dystansem na tę dekadencką rzeczywistości, by móc, w niemoralności, cieszyć się nią. Może to tylko dla tych wyrafinowanych, ale co tam; bądźmy eleganckimi "dzikimi bydlętami" (nie mylcie z tymi żyjącymi nie po "elegancku", po wolteriańsku; tylko będącymi: "dzikimi bydlętami"!!) -

Chapeau bas!

CYTATY:

- „Ostatecznie bowiem — pomyślał — przedmioty zbytku znajdują się w obfitości jedynie wówczas, kiedy wszystkie użyteczne sztuki posiadają zbyt i kiedy naród jest liczny i dostatni”


- "Chwalili dwa rodzaje osób: umarłych i samych siebie, nigdy zaś swoich współczesnych, wyjąwszy pana domu" - o wygłodniałych literatach

- "Prawdziwi mędrcy żyją między sobą, z dala od świata i zacisznie; są jeszcze śród nas ludzie i książki godne twej uwagi".

- "Nadużycia ciskają ci się w oczy, dobro zaś, które jest ukryte i które wynika niekiedy z samychże nadużyć, uchodzi twemu wzrokowi"

- "(..)osoby, które świat nazywa niekiedy niegodnymi kobietami, mają prawie zawsze zalety bardzo godnego człowieka"

- "Moim rzemiosłem jest zabijać i narażać się na śmierć, aby zarobić na życie; mniejsza mi, komu służę" - żołnierz

- "Mordy, pożary, spustoszenia mnożą się, świat cierpi, a zaciekłość trwa dalej"

- "słomiane krzesła" (zapamiętać: świątynie)

Data powstania: (1746)
Podtytuł: Widzenie Babuka

Słynny deista, Voltaire, w swojej powiastce filozoficznej: "Tak toczy się światek", dowodzi słuszności swojego twierdzenia o braku sposobu jednoznacznego potępienia czy oczyszczenia - z zarzutu rozprzestrzeniającej się niemoralności - świata. Z powodu tej niemożliwości, pokazuje nam zupełnie inny sposób, iście wolteriański: "jeżeli nie wszystko jest dobre, wszystko jest...

Główny bohater, Babuk, zostaje przez anioła wysłany do Persepolis, by zbadać, czy miasto należy ukarać bądź zniszczyć za grzechy mieszkańców. Voltaire w rzeczywistości pisze jednak nie o Persepolis, ale o Francji. Myślę jednak, że można ten utwór traktować nawet szerzej, jako opisujący nasz świat, niezależnie od konkretnego miejsca. Książka mądra i zarazem łatwa w odbiorze.

Główny bohater, Babuk, zostaje przez anioła wysłany do Persepolis, by zbadać, czy miasto należy ukarać bądź zniszczyć za grzechy mieszkańców. Voltaire w rzeczywistości pisze jednak nie o Persepolis, ale o Francji. Myślę jednak, że można ten utwór traktować nawet szerzej, jako opisujący nasz świat, niezależnie od konkretnego miejsca. Książka mądra i zarazem łatwa w odbiorze.

Super napisana. Autor bezlitośnie, obcesowo i z tupetem obnaża ludzką głupotę i obłudę.

Super napisana. Autor bezlitośnie, obcesowo i z tupetem obnaża ludzką głupotę i obłudę.