Tractatus logico-philosophicus

Niewiele zrozumiałem, ale to, co zrozumiałem było wielkie. Jest wielkie.

Niewiele zrozumiałem, ale to, co zrozumiałem było wielkie. Jest wielkie.

Pokaż mimo to

- logika naszego języka indukuje problemy filozoficzne
- co się w ogóle da powiedzieć, da się jasno powiedzieć; o czym zaś nie można mówić, o tym trzeba milczeć
- granice myślenia nie istnieją; granice wyrażania myśli istnieją w języku

ŚWIAT

Świat to fakty. Fakt jest stanem rzeczy, czyli POŁĄCZENIEM przedmiotów.

Przedmioty są substancją świata, a dla języka punktem odniesienia. Istnieją niezależnie od stanów rzeczy.

Konfiguracja przedmiotów tworzy stan rzeczy. Przedmiot istnieje w połączeniu z innymi przedmiotami, w relacji do nich. Rzecz to składnik stanu rzeczy. Cechą rzeczy jest możliwość występowania w stanach rzeczy.

Myśl jest logicznym obrazem faktów. Cokolwiek da się pomyśleć, jest możliwe.

Połączenie, relacja, związek.

Język i świat istnieją w stosunku odwzorowania. Mają wspólną budowę logiczną.

- logika naszego języka indukuje problemy filozoficzne
- co się w ogóle da powiedzieć, da się jasno powiedzieć; o czym zaś nie można mówić, o tym trzeba milczeć
- granice myślenia nie istnieją; granice wyrażania myśli istnieją w języku

ŚWIAT

Świat to fakty. Fakt jest stanem rzeczy, czyli POŁĄCZENIEM przedmiotów.

Przedmioty są substancją świata, a dla języka punktem...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Nic z tego nie zrozumiałam. Liczyłam na wywód filozoficzny a dostałam zestaw symboli i cyferek. Szkoda, że mój umysł nie jest w stanie pojąć geniuszu Wittgensteina. Nie oceniam, bo nie wiem co czytałam cha cha

Nic z tego nie zrozumiałam. Liczyłam na wywód filozoficzny a dostałam zestaw symboli i cyferek. Szkoda, że mój umysł nie jest w stanie pojąć geniuszu Wittgensteina. Nie oceniam, bo nie wiem co czytałam cha cha

Pokaż mimo to

Niewielka książka, z którą jednakże mierzyłem się długo. Niezwykle trudna w odbiorze, wątpię żebym zrozumiał wszystko nawet po kolejnym jej przeczytaniu. Wittgenstein świetnie rozprawia się z językiem, rozkłada rozumienie na atomy pokazując, że logika jest tu najważniejsza i chcąc, nie chcąc jesteśmy uwiązani osobliwością naszego umysłu. Czytając Tractatus miałem uczucie jakbym czytał stare podręczniki do matematyki- dla mnie pozytywnie.

Jestem przekonany, że jeszcze wielokrotnie wrócę do tej pozycji.

Niewielka książka, z którą jednakże mierzyłem się długo. Niezwykle trudna w odbiorze, wątpię żebym zrozumiał wszystko nawet po kolejnym jej przeczytaniu. Wittgenstein świetnie rozprawia się z językiem, rozkłada rozumienie na atomy pokazując, że logika jest tu najważniejsza i chcąc, nie chcąc jesteśmy uwiązani osobliwością naszego umysłu. Czytając Tractatus miałem uczucie...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Uhh, wracać

Uhh, wracać

Pokaż mimo to

Jedna z najczęściej nierozumianych książek w historii. Czy jednak możliwe jest zrozumienie, gdy sam autor się jej wyrzekł?

Jedna z najczęściej nierozumianych książek w historii. Czy jednak możliwe jest zrozumienie, gdy sam autor się jej wyrzekł?

Pokaż mimo to

stek bzdur

stek bzdur

Pokaż mimo to

To nie jest wywód filozoficzny. To jest bomba atomowa wrzucona przez genialnego dzieciaka do filozoficznej biblioteki. Proste, brutalne rozgraniczenie na to co ma sens, co sensu nie ma i "o czym nie można mówić". Z brzytwą Ockhama w pewnym ręku ciosany kompletny system filozoficzny: jedyny w historii. Od ontologii, przez epistemologię, do metafizyki. Bez wątpliwości: najważniejsza rzecz w historii filozofii.

To nie jest wywód filozoficzny. To jest bomba atomowa wrzucona przez genialnego dzieciaka do filozoficznej biblioteki. Proste, brutalne rozgraniczenie na to co ma sens, co sensu nie ma i "o czym nie można mówić". Z brzytwą Ockhama w pewnym ręku ciosany kompletny system filozoficzny: jedyny w historii. Od ontologii, przez epistemologię, do metafizyki. Bez wątpliwości:...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Absolutne arcydzieło.

Absolutne arcydzieło.

Pokaż mimo to

Wydawało mi się, że dam radę czytać Traktat Wittgensteina bez Wittgensteina, ale mi się nie udało. No to poszperałem tu i ówdzie i najpierw poczytałem o nim samym, a dopiero potem wróciłem do Traktatu. Pomogło, bardzo się przydało, ale jednak nie całkiem. Traktat jest po prostu trudny. Choć pozornie łatwy…
 
„Tractatus logico-philosophicus” objętościowo jest niewielki. Składa się często z krótkich, jednozdaniowych tez. Podstawowych tez jest zaledwie siedem. Tezy te, wraz z rozwinięciami, które rzecz jasna także są tezami, zostały ponumerowane w dość ciekawy sposób, niewątpliwie jednak ułatwiający zrozumienie, a przynajmniej poruszanie się po tekście.
 
Kiedy czytałem Traktat czwarty raz, cieszyłem się bardzo, bo zauważyłem, że coraz większą liczbę tez rozumiem i z coraz większą ich liczbą się zgadzam. Rodziło to pewną nadzieję. W pewnym jednak momencie, podczas czytania piątego, zdałem sobie sprawę, że wobec powyższego ja najwyraźniej nie rozumiem kompletnie nic. Ano tak!
 
Jeśli z niektórymi tezami się zgadzam, a z innymi nie, jeśli jedne rozumiem, a inne mi nie pasują, to oznacza, że nadal odnoszę je do swojego myślenia, swojego języka, swojego świata i - że tak powiem - swojej własnej „filozofii”. Swojej, a nie Wittgensteina! A coś takiego jest zupełnie bez sensu.
 
Wittgenstein stworzył kompletny, logiczny i w sposób wyczerpujący opisany system. Być może jest to największe dzieło filozofii dwudziestowiecznej, ale to inna sprawa. Pierwsze porównanie, które przychodzi mi do głowy jest pewnie żenująco wręcz uproszczone, ale niech będzie: równie kompletnym, logicznym i skończonym systemem jest tabliczka mnożenia. Gdybym teraz zgadzał się z 4x6=24, natomiast negował 7x8=56, to byłoby właśnie to – przypadkowa pewnie zgoda na pojedyncze elementy, bez zrozumienia mechanizmu rządzącego całością.
 
Być może powinienem się wstydzić, że nie rozumiem (tu właśnie zaczyna być niezbędna wiedza na temat Wittgensteina). No tak, ale nie rozumiał też Traktatu Frege, a i Russell zdaje się nie przejawiał wielkiego dlań entuzjazmu. Co więcej – od swojego dzieła odciął się (w pewnym sensie) sam autor na początku lat trzydziestych XX wieku. No cóż… przecież sam Wittgenstein w punkcie 6.54 pisał: „Tezy moje wnoszą jasność przez to, że kto mnie rozumie, rozpozna je w końcu jako niedorzeczne; gdy przez nie – po nich – wyjdzie ponad nie. (Musi niejako odrzucić drabinę , uprzednio się po niej wspiąwszy)”*.
 
Gdybym zdecydował, że chcę poznać i zrozumieć koncepcję Wittgensteina, to najpierw pogodziłbym się z koniecznością przeznaczenia na to przynajmniej 3 lat, a następnie zacząłbym rysować diagram – dzięki odpowiedniej numeracji tez nie byłoby to zadaniem trudnym, co najwyżej żmudnym, natomiast niewątpliwie pomogłoby mi ogarnąć całość.
 
Mimo iż było to niezwykle kuszące, uznałem ostatecznie, że tyle czasu i pracy w Traktat wpakować nie chcę – taka „męska” decyzja. Jednak z „liźnięcia” też się cieszę i na pewno było warto.
 
 
 --
* “Tractatus logico-philosophicus” – Ludwig Wittgenstein, Wydawnictwo Naukowe PWN 2007, wydanie V-1 (dodruk), przełożył Bogusław Wolniewicz, str. 83.

Wydawało mi się, że dam radę czytać Traktat Wittgensteina bez Wittgensteina, ale mi się nie udało. No to poszperałem tu i ówdzie i najpierw poczytałem o nim samym, a dopiero potem wróciłem do Traktatu. Pomogło, bardzo się przydało, ale jednak nie całkiem. Traktat jest po prostu trudny. Choć pozornie łatwy…
 
„Tractatus logico-philosophicus” objętościowo jest niewielki....

więcej

mniej

Pokaż mimo to