Jesteśmy społecznością, która kocha książki

,,Lata mroku" to książka niezwykła i interesująca. Skupia się ona na przedstawieniu sytuacji japońskiego społeczeństwa na przełomie lat 60. i 70. XX wieku. To wspomnienia II wojny światowej, ale również wzmianki o protestach na uniwersytetach, relacje o konflikcie pokoleń, a także zmianie wartości, widocznej przede wszystkim w utyskiwaniu starszych, krytykujących lekceważące ich zdaniem, podejście młodszych względem rodziców i dziadków. W dużym stopniu ,,Lata mroku" to również książka o sytuacji japońskich kobiet, muszących mierzyć się z ciągłą obecnością tradycyjnego modelu rodziny, ale i ze zmianami dotychczasowego porządku, widocznego chociażby na gruncie zawodowym. Główna bohaterka, Akiko, podjęła pracę zawodową po studiach, w czasie opisywanych wydarzeń jest zatrudniona od prawie 20 lat. Między wierszami zauważyć jednak można, że kobiety pełnią w miejscach pracy rolę podrzędną, nie piastują wysokich stanowisk. Dodatkowo łączą obowiązki zawodowe z pracą ,,na pełnym etacie" w domu, co prowadzi do braku czasu dla siebie. W tym wątku pojawia się jeszcze jeden problem, ściśle powiązany z najważniejszym punktem książki - im starsza jest Akiko, tym większe towarzyszy jej obawa o utratę pracy na rzecz młodszej i bardziej przebojowej koleżanki. ,,Czas mroku" to jednak przede wszystkim książka dotycząca problemu z dostępnością do opieki społecznej w dobie starzejącego się japońskiego społeczeństwa. Na skutek okoliczności życiowych, główna bohaterka staje przed koniecznością opieki nad teściem. Tym samym dzień po dniu zauważa, jak mało państwo daje osobom w jej sytuacji. Dodatkowo musi mierzyć się z krytyką społeczeństwa, skoncentrowaną wokół oddawania osób starszych do domów opieki, postrzeganą jako upadek tradycyjnych wartości. Konieczność obcowania ze schorowanym człowiekiem sprawia, że zarówno w zachowaniu Akiko, jak i jej męża, zachodzi przemiana, objawiająca się ciągłą obawą o niemożliwy do zatrzymania proces starzenia i lękiem o przyszłość. Postać mężczyzny również jest warta wspomnienia. Choć z jednej strony można wczuć się w sytuację Akiko, pozostawionej samej sobie, ciężko mi było krytykować postać wiecznie zapracowanego męża, który zrzuca obowiązek opieki nad ojcem na swoją żonę. Można mu wymyślać, złorzeczyć na patriarchat i spychanie kobiet do roli służących, jednak z drugiej strony po ludzku mu współczułam i rozumiałam jego formę ucieczki. Nikt chyba nie chce patrzeć na starzenie się bliskich, na ich stopniowe gaśnięcie i przemianę, często mogącą wywoływać odrazę. Po prostu na to, jak przestają być sobą. Mogę z pełnym przekonaniem stwierdzić, że autorka była doskonałą obserwatorką rzeczywistości, która w umiejętny sposób przedstawiła ówczesne bolączki kraju. To jedna z tych powieści, które budzą ciekawość do dalszych poszukiwań, do poznawania problemów i sytuacji w kraju, w którym toczy się akcja. Pod względem językowym nie jest to literacka perełka, ale treść wszystko rekompensuje. ,,Lata mroku" są dość gorzką i przytłaczającą lekturą, niemniej niezwykle interesującą.