Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Przeczytać w przypadku rzeczywistego zaiteresowania. Znajomość podstaw psychologii mile widziana. Ciekawostka psychologiczno-historyczna, mocno przefiltrowana przez pryzmat marksizmu. Częste odwołania do ideologii marksistowskiej - zwłaszcza do "walki klas", pozostające bez większego związku z tematem książki, sugerują, iż są to wstawki mające ułatwić przejście publikacji przez sito cenzury. Dziwaczny - chaotyczny - jest układ książki: rozdział 1 - niemalże 'pean' na temat marksizmu dialektycznego, rozdział 2 - badania autora nad sumieniem, dopiero w 3 rozdziale ('Geneza sumienia') zamieszczono historyczny zarys koncepcji sumienia, który w każdej naukowej publikacji byłby wstępem a druga część tego rozdziału to 'stan badań', która powinna być oddzielona od genezy. Rozdział ostatni to naręcze przykładów i tez nie tyle wnoszące coś do 'teorii sumienia' ile deprecjonujące rolę religii oraz jej związek z sumieniem i próbujące łączyć sumienie i moralność tylko z normami społecznymi. Styl książki zawiły, autor gubi się w analizach, tezach i przykładach, przez co monografia staje się niewykle męcząca w czytaniu. Przykładów zamieszcza Szewczuk dziesiątki jeśli nie setki, co powinno usatysfakcjonować umysły analityczne. Interesujące byłyby badania nad sumieniem w czasach obecnych, w których rola wartości społecznych ustąpiła w każdej niemal dziedzinie na rzecz trędów indywidualistycznych i całkowicie nowej moralności. Wiele mogłyby wnieść (zasygnalizowane przez autora zaledwie na 2 stronach) zależności między sumieniem a temperametem. Z pozytywów: synteza historycznych badań, wiedzy i koncepcji sumienia (aktualnych na połowę lat '80).