Jacek Kardaszewski

Druga książka w trylogii pana Kardaszewskiego bardziej przypomina typową monografię. Nie jest to zaskakujące. Jest ona bardziej zrelacjonowaniem poglądów przedstawiciela antypsychiatrii R.D. Lainga i przeniesienie poglądów przez niego wyrażonych z psychiatrii do filozofii opierając się na Kretschmerze (filozof czerpiący z myśli nietzscheańskiej). Po zrelacjonowaniu poglądów Lainga i jego interpretacji otrzymujemy również jego życiorys. Pokazuje to dość wyraźnie jak wielką wagę autor przywiązuje do jego osoby. Choć nie jest bezkrytyczny. Podkreśla, że znany antypsychiatra niepotrzebnie deprecjonował swoje badania określając je w wstępach bardziej jako dodatek do głównego nurtu niż alternatywne spojrzenie co byłoby bliższe prawdzie. Dodatkowo Laing uważał, że nawroty choroby (schizofrenii) u jego pacjentów, którzy przez dłuższy czas nie wykazywali już symptomów choroby są efektem funkcjonowania rodziny i najbliższej społeczności. Pojawiające się sugestie o ewentualnym jej związku z systemem społecznym bez określenia o jakie chodzi doprowadziło do odwrócenia problemu przez kontynuatorów jego wizji wymienionych w książce przez autora. Teza jest następująca: to system społeczny późnego kapitalizmu nazywany najczęściej neoliberalizmem jest głównym powodem nawrotu choroby. Teza ta jest uwiarygodniona dzięki relacjom antropologów ostatnim podrozdziale rozdziału 5. Podobało mi się podobnie jak w poprzedniej książce bardzo ścisłe określanie pojęć i dzięki temu przejrzystość publikacji. Dzięki temu propozycja uświadomienia członków rasy radykalnie aspołecznych ludzi-wilków / ludzi-substancji, których neoliberalizm dezorganizuje w sposób dysfunkcjonalny społecznie i wprowadzeniu walki ras z ludźmi-psami / ludźmi relacjami u których dezorganizacja jest społecznie funkcjonalna wydaje się racjonalna. W każdym bowiem systemie społecznym relatywnie przegrani mają powody do resentymentu względem relatywnie wygranych. W celu dojścia do tej w zamierzeniu rewolucyjnej myśli autor porusza wiele ciekawych kwestii związanych z naszą psychiką. Wart zastanowienia jest problem bezpieczeństwa "ontologicznego", co bardzo ciekawe opisany za pomocą pojęć z horrorów ("kanibalistyczny", "wampiryczny", "opętanie", "petryfikacja"),które mają mimo wszystko sens i dobrze oddają problemy o których autor pisze. Drugim wartym elementem jest ukazanie egzystencjalnego solipsyzmu, ale rozumianego jako formy autyzmu na pograniczu schizofrenii jako cechy charakterystycznej filozofów. Osoba refleksyjna według autora nawet jeśli nie jest zadeklarowanym solipsystą, to ma za sobą doświadczenia solipsystyczne polegające na negowaniu własnej egzystencji i na negowaniu egzystencji, tego co jest poza taką osobą, co wpływa na ich psychikę. Nie jest to jednak atak na refleksyjność i pogląd antyfilozoficzny, gdyż autor stara się dowartościować autyzm. Podsumowując: wszyscy ludzie refleksyjni będący również ludźmi-wilkami, ludźmi-substancjami, szczególnie ci najbardziej radykalnie aspołeczni czytając tę publikację otrzymają materiał do refleksji, która wbrew nadzieją autora raczej im się do niczego nie przyda. Autor bowiem nie wyjaśnia czemu relatywnie przegrani wprowadzani przez neoliberalizm w spektrum schizofrenii ludzie mają wybrać narodowy socjalizm, a nie np. reakcję skoro sam twierdzi, że w dobrym prymitywnym społeczeństwie bez pracy najemnej, marketingu, niestabilności pracy i zawodu, oraz o czym autor nie wspomina, a chętnie dodam życia rodzinnego dezorganizującej nasze życie szaleńców było jak na lekarstwo. Znamienny tutaj jest fragment biografii Lainga w którym autor widzi przyczynę upadku jego poprzednika w medytowaniu w klasztorze na Sri-Lance. Nie dość, że stracił według autora książki "równowagę psychiczną", to jeszcze popadł w ruinę finansową co przekształciło go w konserwatystę cytującego w telewizji Lorda Actona, oraz wskazującego rewolucjonistom zadanie zajęcia się najpierw rodziną, a dopiero następnie społeczeństwem. Te elementy skłaniają mnie do marzenia o reakcyjnej reinterpretacji książki, ale obawiam się, że czegoś podobnego nie dożyję.