Jean Mathiex

Po lekturze bardzo skrótowo napisanej „Historii Francji” jestem przekonana, iż warto czytać książki historyczne pisane z innego punktu widzenia niż narodowy. Łatwiej wówczas zrozumieć mentalność i nastawienie mieszkańców z innych krajów. Książka J. Mathieux to raczej książeczka przeznaczona dla młodego czytelnika z zamysłem aby co nieco kojarzył z historii i być może zachęta do, jeśli coś go zainteresuje, pogłębienia wiedzy w literaturze bardziej profesjonalnej. Przekrój dziejów Francji zawarty w tej pozycji obejmuje czas od prehistorii po lata osiemdziesiąte XX w. Polskiego czytelnika może zainteresować fakt, iż Gallowie mieli swoje pierwsze powstanie przeciwko okupantowi z Rzymu na przełomie … 53-52 r. przed naszą erą pod wodzą księcia Vercingétorix. Ktoś ciekawy okresu jeszcze wcześniejszego dowie się, że na ziemi francuskiej zachowało się wiele śladów po prehistorycznych przodkach, np. malowidła w jaskiniach w Niaux i Lascaux. (Gdyby ktoś chciał obejrzeć sztukę z Lascaux warto wiedzieć, że oryginalne malowidła nie są dostępne dla zwiedzających, jednakże stworzono w innej grocie dokładną replikę wszystkich malowideł i tą właśnie można obejrzeć.) Polskiego czytelnika może jeszcze zainteresować francuski punkt widzenia odnoszący się do Napoleona. Jest on dość powściągliwy, a pewna osoba wykładająca historię w jednej ze szkół wyższych we Francji, powiedziała mi, iż do dziś w związku z postacią Napoleona naród jest podzielony: osoby o bardziej liberalnym i lewicowym światopoglądzie doceniają jego zasługi na polu zmian systemowych, zaś osoby, którym bliższe są idee prawicowe uważają imperatora za „wielkiego człowieka”i zbobywcę. Autor pisze, iż Napoleon cieszy się obecnie uznaniem raczej za powołanie nowych instytucji niż za glorię militarną, ponieważ rezultat tej ostatniej jest negatywny: Francja traci wszystkie podbite ziemie od roku 1792 i znajduje się w granicach sprzed kampanii napoleońskiej, ginie ok 4 milionów Europejczyków (z czego jedna trzecia Francuzów, pamiętajmy też o naszych rodakach, o losie których H. Malewska pisze w „Apokryfie rodzinnym”, iż w kampanii napoleońskiej zginęło praktycznie jedno pokolenie Polaków),stracono również wpływy w koloniach a reputacja kraju została zszargana. Trochę to odbiega od obrazu, który hołubimy w Polsce: Napoleon jako wielki wódz i kochanek pani Walewskiej. Ostatnia rzecz, o której trzeba napisać to fakt, iż przy rozdziale o II wojnie światowej nie ma ani słowa o tym, że Polska została zaatakowana 17 września 1939 r. przez ZSRR. Jest tylko wzmianka o zajęciu naszego kraju przez Hitlera, po czym autor pisze o triumfalnym pochodzie armii niemieckiej i zajęciu Francji po uprzedniej okupacji Danii i Norwegii. Również nie ma ani słowa o określanej przez historyków „dziwnej wojnie” a pojawia się tylko wzmianka, iż po zajęciu Polski Anglia i Francja wypowiadają Rzeszy wojnę obowiązane gwarancjami danymi Polsce. Czytelnik francuski, który czerpie wiedzę tylko z omawianej pozycji może odnieść bardzo błędne wrażenie co do przebiegu drugiej wojny światowej. Lektura okazała się wzbogacająca, mimo zaskoczenia rozdziałem poświęconym drugiej wojnie. Dowiedziałam się co nieco o zdarzeniach niewzmiankowanych w polskich podręcznikach historii lub ledwie wspomnianych. Książkę poleciłabym każdemu, kto interesuje się historią.