Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Syria kojarzy się nam z różnymi rzeczami, ale raczej nie z wielką kulturową rolą, jaką odegrała w późnym antyku i wczesnym średniowieczu. Tymczasem to właśnie Syryjczycy rozpropagowali kulturę grecką daleko na wschód. To oni przekazali ją (uprzednio przełożywszy najważniejsze praca na swój, semicki język) Arabom i ta rola "przekazicieli" jest bardzo mocno przez Autorkę podkreślona. Syryjczycy, którzy w swoich kupieckich wyprawach docierali daleko na Wschód rozprzestrzenili też do Indii i Chin chrześcijaństwo. Można więc powiedzieć, że bez udziału syryjskich uczonych i kupców dzieje cywilizacji potoczyłyby się inaczej. N. Pigulewska planowała napisać dużo obszerniejszą pracę na temat kultury syryjskiej, nie było jej jednak dane tego dokonać. Na końcu tej książki, jako swego rodzaju aneks, ukazane zostały w punktach zagadnienia, które chciała podjąć. Zrealizowała tylko część z nich, ale i tak jej rozważania przywracają Syryjczykom należne im miejsce w dziejach cywilizacji. Dużo miejsca poświęciła Autorka zagadnieniu edukacji, zwłaszcza słynnej szkole w Nisibis. Zwraca tu uwagę fakt, jak wielki wpływ na rozwój myśli syryjskiej miała polemika między chrześcijaństwem ortodoksyjnym, nestoriańskim i miafizyckim (dawniej: monofizyckim). Książka zasługuje na wysoką ocenę, gdyż stoi na wysokim poziomie merytorycznym, a poza tym przywraca pamięć o ważnym rozdziale w dziejach świata śródziemnomorskiego. Czy dla współczesnych muzułmańskich i zarabizowanych Syryjczyków ma to jakieś znaczenie i czy czują oni łączność z tą kulturą? Tomasz Babnis