Tadeusz Maria Gelewski

Kolejna pozycja z serii "Wojny morskie", w której autor ukazuje ciekawy wycinek wojny, tym razem z działań na Pacyfiku. W zasadzie należy sobie zadać pytanie - co wiemy z lekcji historii o wojnie na Oceanie Spokojnym? Większość z nas odpowie, że słyszała o Pearl Harbour i Hiroszimie. A czy od 1939 do 1945 roku nie działo się tam nic więcej? Oj działo się i to wiele. W bitwie na morzu jawajskim udział biorą połączone siły Holenderskie, Brytyjskie, Amerykańskie i Australijskie przeciw Japońskim. Autor we wstępie pokazuje jak Japonia przekształciła się z feudalnego średniowiecznego,zacofanego kraju w nowoczesne mocarstwo. Doskonale pokazuje jak kraj nie mający niemal żadnych surowców zdołał zbudować potęgę morską. Nasuwa się logiczny wniosek, że nie wolno zaopatrywać wroga mając w perspektywie tylko własny zysk. Krok po kroku dochodzimy do "dnia wstydu" i do rozprzestrzeniania się Japończyków na południowym Pacyfiku. W momencie kiedy zagrożone stają się posiadłości Holenderskie włącza się do gry kolejny przeciwnik. Holendrzy stają w obronie straconej sprawy. Mając u swojego boku nielojalnych sojuszników podejmują nierówną walkę w obronie swojej kolonialnej ojczyzny. Autor pokazuje jak doszło do bitwy, jak przygotowywali się do niej Japończycy a jak sprzymierzeni. Sama bitwa jak i poprzedzające ją starcia opisane są w sposób bardzo drobiazgowy. Wyraźną pozytywną postacią jest dowódca zespołu okrętów alianckich kontradmirał Karel Doorman. Gelewski wyraźnie z nim sympatyzuje ukazując go jako mądrego i dobrego dowódcę, który świadom słabości, braków i niedociągnięć podejmuje się nierównej walki z przeciwnikiem. Dodatkowo autor wyraźnie ukazuje dwulicowość, malkontenctwo i obłudę aliantów w starciu na morzu jawajskim. Dla mnie zaskoczeniem było, że pokonani w Europie Holendrzy tak dzielnie stanęli do walki z Japońskim najeźdźcą. Natomiast głęboki smutek budzi postawa Brytyjczyków i Amerykanów. Diametralnie dowodzi, że to co modne w kinie niekoniecznie jest autentyczne oraz to, że historię piszą zwycięzcy - nie pokonani. Jak do tej pory seria "Wojny morskie" mimo, że powstała w czasach realnego socjalizmu, w miarę rzetelnie nakreśla aspekty działań na morzu. "Bitwa na morzu..." nie odstaje w żaden sposób od przeczytanych do tej pory pozycji. Duża ilość zdjęć i generalnie ogromna ilość źródeł z których korzystał autor działają na korzyść tej pozycji. Warto przeczytać dla wyrobienia sobie opinii na temat "dzielnych" Brytyjczyków i Amerykanów oraz "lojalnej postawy aliantów" w zmaganiach wojennych. Książka godna polecenia.