Jak napisał w przedmowie do książki Janusz Majer, szef programu „Polskie Himalaje", którego częścią został program Polski Himalaizm Zimowy im. Artura Hajzera: „Przyczyną dramatów w górach najwyższych są drobne błędy lub zaniechania, które później sumują się w tragiczne skutki. W większości tych wypadków nie dostrzeżono w porę realnego zagrożenia. Widzimy jak ważną staje się ocena sytuacji: zauważenie w porę zmian w zachowaniu i kondycji partnera, właściwa reakcja na zmieniające się warunki pogodowe, niedoprowadzanie do zbyt długiego przebywania w strefie śmierci. Niewykluczone, że nawet takich zagrożeń obiektywnych jak lawiny, udałoby się uniknąć poprzez właściwą ocenę sytuacji”.

W „Zaklętych…” czytamy m.in.: „ …wspinanie w górach wysokich nieodłącznie wiąże się z ryzykiem. Są czynniki obiektywne, (względnie) niezależne od człowieka: nieprzewidywalne lawiny, śnieżne lub skalne, obrywy seraków, czy zdradliwe szczeliny lodowcowe. Może też zawieść technika. Eksperci od spraw bezpieczeństwa starają się zgłębić wiedzę na temat zagrożeń obiektywnych, w tym lawin, a producenci sprzętu pracują nad doskonaleniem zabieranego w góry ekwipunku.

Jednak, jak się okazuje, z reguły przyczyną tragedii w górach nie są obiektywne niebezpieczeństwa. Największe zagrożenia kryją się w ludzkiej psychice – czymś co w teorii katastrof nazywa się czynnikiem ludzkim. Chodzi tu o błędy czy pomyłki wynikające z ułomności, a ogólniej specyfiki naszej ludzkiej natury. Przeważnie jest tak, że usiłując osiągnąć postawiony sobie cel, czy to próbując iść śladem innych, którym udało się dokonać czegoś spektakularnego, czy też wykraczając poza utarte szlaki, człowiek zapomina o regułach gry. Świadomie – lub nieświadomie – łamie zasady, które poprzednicy wypracowali po to właśnie, żeby zapobiec kolejnym dramatom. To takie okoliczności są najczęstszym powodem wypadków alpinistycznych.

W górach wymiaru himalajskiego sprawy są jeszcze bardziej złożone. W warunkach deterioracji spowodowanej niedotlenieniem, odwodnieniem, wyczerpaniem czy wychłodze­niem, skłonność do podejmowania ryzykownych, a co za tym idzie, często błędnych decyzji jest zwielokrotniona. Nierzadko alpinista staje się niezdolny do właściwej oceny swego położenia. Dochodzi do utraty świadomości sytuacyjnej. Nota bene, często nie mogą tego pojąć ludzie, którzy nie zetknęli się ze specyfiką himalaizmu”.

„Zaklętym w górski kamień. Tragedie złotej ery polskiego himalaizmu” to jedna z najważniejszych pozycji dotyczących historii polskiego himalaizmu, jaka ukazała się dotychczas w Polsce.

Krystyna Palmowska - taterniczka i alpinistka, z wykształcenia inż. elektronik, członek KW Warszawa.

Taternictwo uprawiała przeważnie w zespole z Anną Czerwińską, przechodząc w latach 70. ambitne drogi w Tatrach, np. diretissimę Małego Młynarza, czy zimą pn-wschodni filar Ganku. W Alpach przeszła m.in. pn. ścianę Matterhornu dwukrotnie: najpierw latem z Czerwińską, a następnie zimą z Czerwińską, W. Rutkiewicz i I. Kęsą.

Ma w dorobku pierwsze kobiece wejście na Rakaposhi (7788 m) w 1979, pierwsze wejście kobiece na Broad Peak (8047 m) w 1983, wejście na Nanga Parbat (8125 m) w 1985. W 1986 dotarła na południowym filarze K2 do wys. 8200 m z A. Czerwińską i J. Majerem.

Jest współautorką książki „Dwa razy Matterhorn” oraz własnego reportażu K2 86. Przetłumaczyła m.in. książkę Alison Osius „Strefa zmierzchu” oraz Jona Krakauera „Wszystko za Everest”.

Przeczytaj przedmowę do ksiażki „Zaklętym w górski kamień. Tragedie złotej ery polskiego himalaizmu”

„Tragedie tatrzańskie” Wawrzyńca Żuławskiego wydano po raz pierwszy w 1956 roku. Autor, uzasadniając główny powód podjęcia tematyki książki pisał:

Analiza wypadków górskich, choćby przeprowadzona mimochodem, przy opisywaniu zdarzeń, pozwoli czytelnikowi wyciągnąć wnioski co do przyczyn poszczególnych katastrof tatrzańskich. Wnioski, które doprowadzą do stwierdzenia, że przy odpowiednim stopniu zaawansowania turystycznego, względnie taternickiego, przy zachowaniu pełnej ostrożności, śmiertelne wypadki w Tatrach są całkowicie do uniknięcia.

W okresie, w którym kierowałem Programem Polskie Himalaje, w tym Polski Himalaizm Zimowy, prowadziliśmy coroczne szkolenia dla grup wyjeżdżających w góry wysokie. Jednym z tematów była analiza wypadków, do których doszło podczas wypraw w te góry. Wykłady na ten temat prowadziła m. in. Krystyna Palmowska.

Temat okazał się dla Krystyny tak ważny, że postanowiła napisać książkę. Jej cel jest podobny do tego, który przyświecał Wawrzyńcowi Żuławskiemu w latach pięćdziesiątych w odniesieniu do Tatr, tyle, że dotyczy gór wysokich. Być może szczegółowa analiza zdarzeń, które doprowadziły do tragedii, pozwoli uniknąć podobnych wypadków w przyszłości.

W książce autorka śledzi wnikliwie wydarzenia kilkunastu wypraw, które zakończyły się tragicznie. Wszystkie historie są bardzo szczegółowo udokumentowane. Krystynie udało się dotrzeć do ogromnej ilości źródeł, opisujących te sytuacje, i przytoczyć je w swojej analizie.

Czytając kolejne opisy dochodzimy do wniosku, że często przyczyną późniejszych dramatów są drobne błędy lub zaniechania, które później sumują się w tragiczne skutki. W większości tych wypadków nie dostrzeżono w porę realnego zagrożenia. Widzimy jak ważną staje się ocena sytuacji: zauważenie w porę zmian w zachowaniu i kondycji partnera, właściwa reakcja na zmieniające się warunki pogodowe, niedoprowadzanie do zbyt długiego przebywania w „strefie śmierci”. Niewykluczone, że nawet takich zagrożeń obiektywnych jak lawiny, udałoby się uniknąć poprzez właściwą ocenę sytuacji.

Opisywane wyprawy miały miejsce w okresie tak zwanej „ złotej ery” polskiego himalaizmu.

Widzimy, że wielkie sukcesy zostały okupione ogromnymi tragediami. Ostatecznie zginęła prawie cała czołówka polskich himalaistów.

Mam nadzieję, że główny cel tej książki zostanie osiągnięty. Oby po zapoznaniu się z nią ludzie wyjeżdżający w góry wysokie byli w stanie właściwie ocenić zagrożenia w nich występujące i w porę na nie reagować.

Janusz Majer

Przeczytaj fragment książki

„Zaklętym w górski kamień. Tragedie złotej ery polskiego himalaizmu"

Issuu is a digital publishing platform that makes it simple to publish magazines, catalogs, newspapers, books, and more online. Easily share your publications and get them in front of Issuu's millions of monthly readers. Title: „Zaklętym w górski kamień. Tragedie złotej ery polskiego himalaizmu", Author: Lubimyczytać.pl, Name: „Zaklętym w górski kamień.

Książkę można kupić tutaj.

[kk]