Maciej Parowski, krytyk, pisarz, wieloletni redaktor „Fantastyki” i „Nowej Fantastyki” przyznaje się do braku znajomości Tolkiena i do wielokrotnych, aczkolwiek nieudanych prób przebrnięcia przez „Nostromo” Josepha Conrada.

1. „Władca pierścieni” Tolkiena

Tolkien przyszedł do mnie zbyt późno. To była lektura, która trafiała do młodszego pokolenia. Oczywiście obejrzałem film, czytałem fragmenty, a także biografię Tolkiena, ale „Władcy Pierścieni” w całości nigdy. Nie urzekł mnie jego język, styl. Bardziej cenię Tolkiena jako badacza i eseistę. Być może stało się tak dlatego, że ten pokarm literacki oparty na kompensacji i przygodach grupy najlepszych przyjaciół, otrzymałem wcześniej w postaci „Winnetou” Maya i Trylogii Sienkiewicza, a gdy Tolkien ukazał się w Polsce, byłem już w tym wieku, w którym tego rodzaju witaminy nie są potrzebne. Ponawiałem próby, żeby się w Tolkienie jako pisarzu zakochać, ale nie udało się. Parę osób mojej generacji miało tak samo.

2. „Czarodziejska góra” Manna

Tomasz Mann nieodłącznie kojarzy mi się o ojcem, który również chorował na gruźlicę i była to dla niego ważna książka. Sporo mi o niej opowiadał. Porównywał doświadczenia i opisy chorób z Manna do swoich doświadczeń. Sam nigdy na gruźlicę nie chorowałem, a gdy przed trzydziestką byłem w szpitalu z innego powodu i miałbym czas Manna przeczytać, to jednak wybrałem „Mistrza i Małgorzatę” i „Sto lat samotności”. A czterdzieści lat później „Płomienie” Stanisława Brzozowskiego, bo miałem nadzieję, że mi to pomoże zrozumieć lewicę, to znaczy to do czego lewica się odwołuje, kiedy chce się wydać szlachetna.

3. „Nostromo” Conrada

Uwielbiam Josepha Conrada, byłem w młodości zafascynowany jego „Smugą cienia”, „Lordem Jimem” i eseistyką, przeczytałem też wiele innych jego tytułów, zwłaszcza politycznych („Tajny agent”, „W oczach Zachodu”). Ale „Nostromo”, choć jest uważana za genialną powieść i arcydzieło, była rzeczą, przez którą nie mogłem się przebić. Wiele było tych prób. Czytałem, że pisząc inną ważną książkę, „Murzyn z załogi Narcyza”, Conrad straszliwie męczył się nad początkiem, ale to akurat udało mi się pokonać. Może z „Nostromo” miał również ten problem, ale tym razem ja poległem.

Ciekawe, że najbardziej boli mnie nieprzeczytanie tych książek, o których już coś wiem. Wokół Manna rozgorzała u nas przed Sierpniem’80 dyskusja na temat postaw Naphty i Settembriniego, kibicowałem temu, nie znając „Czarodziejskiej Góry”. Z „Imienia Róży” Eco najbardziej lubię jego posłowie, reszta mnie zmogła. Mam nadzieję, że jeśli kiedyś wybiorę się w długą podróż lub odetną mi na jakiś czas telewizor, to nadrobię te zaległości.

Bezwstydnie pytał: Sebastian Frąckiewicz

Ze wstydem odpowiadał: Maciej Parowski

Maciej Parowski – jedna z czołowych postaci polskiego fandomu. Obecnie redaktor naczelny „Czasu Fantastyki”. W latach 1992 – 2003 redaktor naczelny „Nowej Fantastyki”. Wcześniej  kierownik działu literatury polskiej „Fantastyki”. Ma na swoim koncie scenariusze komiksowe („Wiedźmin”, „Funky Kowal”), powieści („Twarzą ku ziemi”, „Burza”), a także tomy eseistyczne. Ostatnio wydał drugą część „Małp Pana Boga”, które stanowią zbiór jego publicystyki.

____________________________________________
Przeczytaj również:
Wstydzę się, że nie przeczytałam: Mariusz Szczygieł
Wstydzę się, że nie przeczytałam: Małgorzata Rejmer