Jesteśmy społecznością, która kocha książki

„Buntuję się, więc jestem”

Chyba naiwnym i całkowicie niegodnym twórczości Camus’a okazałby się czytelnik, który odczytywałby jego utwory dosłownie. Powieści parabole, nasiąknięte uniwersalizmem; miłość i dobroć obok absurdu życia- wszystko to tak ważne w dzisiejszym świecie, gdzie coś wypowiedziane nie wprost jest zwyczajnie niezrozumiałe.

Nieustanna szamotanina człowieka między nim samym, a złem tego świata- to „drugie dno” dostrzegałam w wielu miejscach powieści. Kronika orańskiej zarazy wcale nie jest płytkim obrazem samej choroby. Jest symbolem nieprzewidywalnego zagrożenia, bezradności człowieka wobec rzeczy, na które on sam nie ma przecież wpływu.
Szczerze rozwścieczyła mnie postawa Ojca Paneloux’a, który z uporem maniaka próbuje powtarzać po średniowiecznych szarlatanach, że panująca zaraza jest karą zesłaną grzesznikom przez Boga. Nie można zapominać, że zło jest IMMANENTNE, jest ciągiem tragicznych, niezawinionych zdarzeń, to dla uświadomienia sobie tego faktu Camus wprowadza postać zakonnika.

Nie należy zapominać jednak o stwierdzeniu Tarrou: Każdy człowiek nosi w sobie dżumę (…), prawda, od nas samych jednak zależy czy leży ona uśpiona w zakamarkach naszych umysłów, czy dostarczymy jej pożywki do tego, aby uaktywniła się i co gorsza, urosła w siłę.

„Bakcyl dżumy nigdy nie umiera i nie znika”. Epidemia cofa się, ale zagrożenie istnieje nadal, bo nie wiadomo, kiedy dżuma znowu obudzi i pośle szczury, by skaziły miasto.

Camus dużą rangę w powieści nadaje miłości, dobroci ale także buntowaniu się wobec zła. Rieux pozostaje w mieście, ryzykuje życie. Bardzo trudno miłość odnaleźć w sobie, łatwiej oczekiwać jej od innych. I nie jest tutaj mowa o miłości dwojga ludzi, tej romantycznej, tej w otoczce kwiatów i kiczowatych świec-serduszek. Mowa raczej o zbiorowym obowiązku, który dotyczy każdego, kto chce ze spokojem spojrzeć sobie każdego dnia w twarz.

Przewracając już kilkakrotnie ostatnie karty „Dżumy” nie mogę powstrzymać zachwytu: „Camus, mój Mistrzu”- mówię. Potem jednak ogarnia mnie smutek, bo uświadamiam sobie, jak wielu jeszcze Albertów musi pojawić się w historii literatury, żeby ich głosy nie były pustą przepowiednią Kasandry, która mówi, ale nikt z jej słów nie wyciąga wniosków. A przecież każdy z nas, codziennie, bezwiednie zostaje skażony nową epidemią…

„Buntuję się, więc jestem”

Chyba naiwnym i całkowicie niegodnym twórczości Camus’a okazałby się czytelnik, który odczytywałby jego utwory dosłownie. Powieści parabole, nasiąknięte uniwersalizmem; miłość i dobroć obok absurdu życia- wszystko to tak ważne w dzisiejszym świecie, gdzie coś wypowiedziane nie wprost jest zwyczajnie niezrozumiałe.

Nieustanna szamotanina...