Z posłowia Artura Hutnikiewicza:
Akcja "Popiołów" rozpoczyna się w ostatnich latach wieku XVIII, a kończy się przeglądem Wielkiej Armii Napoleona pod Orszą w czasie marszu jej na Moskwę w pamiętnym roku 1812. Powieść jest więc panoramą życia polskiego w tym dwudziestoleciu, które pisarz uznał za szczególnie doniosłe i z wielu względów przełomowe w dziejach narodu. Punkt wyjścia jest mroczny i ponury, wszystko dokoła wydaje się nikczemne, w parę lat po ostatnim rozbiorze naród zdawał się przyzwyczajać na dobre do okowów niewoli. Ale pod wpływem wielkich historycznych wydarzeń, które przez dwadzieścia lat miały napełnić Europę bitewnym zgiełkiem, zaczyna się przedzierać przez pokłady apatii, rezygnacji, zwątpienia, obojętności, samolubstwa i zacofania społecznego jakby wola dźwignięcia się z owego dna, odrodzenia się w swobodzie politycznej i wolności obywatelskiej.