Intensywnie czerwona okładka „Yoro” od razu przyciąga wzrok. Intryguje też znajdująca się na niej kobieta, której usta zakrywa motyl. Fabuła książki opiera się w dużej mierze na tym, co stało się w Hiroszimie 6 sierpnia 1945 roku, czyli temacie dość ważnym dla historii II wojny światowej. Dodatkowym „smaczkiem” jest to, że powieść napisała pochodząca z Hiszpanii młoda autorka, Marina Perezagua, czyli ktoś, kto pozornie niewiele ma do powiedzenia na temat Little Boya i skutków, jakie do dziś dzień odczuwa cały świat. Jaki efekt daje zawarta w „Yoro” taka mieszanka wybuchowa? Taki, że trudno o tej powieści zapomnieć.

Narratorką oraz główną bohaterką książki jest H, kobieta, która jako dziecko przeżyła atak Little Boya na Hiroszimę. Już na samym początku dowiadujemy się, że popełniła zbrodnię, za co grozi jej surowa kara. Kobieta mimo tego nie żałuje swojego czynu, ale jednocześnie decyduje się wyjaśnić swoje motywy - i tak rozdział po rozdziale, wspomnieniem za wspomnieniami, H opowiada, co tak naprawdę skłoniło ją do takiego, a nie innego postępowania. W miarę dalszych wyznań bohaterki „Yoro” poznajemy jej życiorys, uczucia, ludzi, którzy odcisnęli piętno na dalszej egzystencji, a przede wszystkim uczestniczymy w grze, jaką prowadzi z nami H...

„Yoro” jest jedną z najdziwniejszych książek, jaką miałam okazję przeczytać. Historia, którą czytamy, zawiera w sobie wszystko, co uznalibyśmy za tematy tabu: II wojna światowa z perspektywy Japonii (obozy jenieckie, skutki promieniowania po zrzuceniu na Hiroszimę bomby, polityka kraju związana z tym wydarzeniem), kwestia tożsamości seksualnej, miłości w każdej, (nawet jako dewiacja) postaci, szkodliwe napiętnowanie przez społeczeństwo, utarte przekonania, uznawane za „słuszne”, szaleństwo, przemoc o wielu twarzach... Może nawet zadać pytanie, czego Marina Perezagua nie zawarła w „Yoro”, ponieważ tak ogromna liczba odniesień do świata nie tylko z lat 1939-1945, ale i współczesnego, może okazać się dla czytelnika zbyt trudna do przyswojenia i przez to może nie rozumie, o co właściwie chodzi autorce. A wyjaśnienie jest bardzo proste – to prowokacja, która ma celu krytykę wszystkiego, co sprawia, że człowiek nie tylko traci poczucie bezpieczeństwa, ale też swoją tożsamość, godność i chęć do życia. Tak, opowieść H, wszystkie szczegóły z jej życiorysu – zwłaszcza te „brudne”, niekiedy obrzydliwe – to wyznanie osoby, która nie tylko przeżyła katastrofę, ale też poprzez swoje doświadczenia w końcu poczuła się dobrze sama ze sobą. Tylko zostaje nam jedno pytanie – za jaką cenę?

Narracja w „Yoro” jest tak samo wciągająca, tajemnicza oraz szalona, jak sama H. Autorka perfekcyjnie oddała osobowość kobiety, która najpierw poddaje się temu, czego oczekuje od niej społeczeństwo - jako napiętnowaną przez Little Boya – potem stabilizuje się emocjonalnie, aby na koniec poddać się szaleństwu, które, paradoksalnie, daje jej wolność oraz samoakceptację. To dla mnie jest niesamowite w tej książce: że Marina Perezagua tak prowadzi fabułę, aby czytelnik z niecierpliwością czekał na dalszy rozwój wydarzeń, które ma jedno zakończenie: zbrodnię.

Wiem, że te wszystkie wątki, jakie określiłam w recenzji jako „tabu”, nie każdemu czytelnikowi przypadną do gustu. „Yoro” to powieść dla otwartych odbiorców, którzy nie boją się obrzydzenia, zdziwienia czy gniewu podczas lektury. Tak, to wymagająca książka, ale jestem przekonana, że kiedy przestanie się zauważać tylko i wyłącznie rzeczy brudne i obrzydliwe, to doceni się nie tylko przygotowania autorki do napisania takiej powieści, ale również wydźwięk „Yoro”. Jak powszechnie wiadomo, jeżeli w literaturze pojawia się coś, o czym mało kto mówi, to ma ono jakiś cel. Czy to rozgłos, czy krytykę, nieważne. Ważne, aby sięgać po takie książki.

Anna Wolak