Piękna książka. Piękna edytorsko i piękna fabularnie. „Lustra Johanny” to opowieść o Johannie Schopenhauer, mamie Artura Schopenhauera. Krąbrnej, niegrzecznej Joasi - emancypantce, feministce, buntowniczce… wiele współczesnych etykietek moglibyśmy do niej dzisiaj przykleić. A może po prostu opowieść o samodzielnej, myślącej, młodej kobietce…? Dla mnie to lektura obowiązkowa dla wszystkich mam, ojców i małych dziewczynek (zwłaszcza w tzw. „okresie różu”). I mimo tego, że jest bajką dla dzieci, jest też niezwykle mądrą opowieścią dla dorosłych na temat konsekwencji wychowania.

Urzeka mnie w tej książce postać Johanny. Nie jest tak wojowniczą dziewczynką jak np. „Czarna Julka”, która jest dla mnie odpowiednikiem Tomka Sawyera, ale od samego początku urzeka mnie tym, że jest małym człowiekiem, który myśli. Chce się uczyć, zwłaszcza języków obcych, nie lubi się modlić, nie interesuje ją cerowanie, szycie, układanie kwiatów czy zarządzanie domem.… Czy to dlatego, że miała urodzić się chłopcem? Ale przecież uwielbia przeglądać się w lustrze - i to chyba jedyna jej „kobieca” cecha ;)

Lustra Johanny czaruje cytatami. Każdy rozdział rozpoczyna się przytoczeniem zdania klasyka, odnoszącym się do luster. Mamy tu Gogola, Goethego, Hildegardę z Bingen, Hockneya, Gringoire’a, Jana z Meun, Szekspira, d’Anjou, de Fiesque, Carolla, Gibrana, Andersena, braci Grimm, Prusa. Bo lustra, gdy się w nich przegląda, mają wielką moc. To one wszak uratowały Syrakuzy… Tylko szkoda, że niektórzy używają ich do niewłaściwych celów.

Ważnym kontekstem jest też tło historyczno-społeczne książki, wszystko bowiem wydarza się w Gdańsku, w latach 70 i 80 XVIII wieku. Mieście wielokulturowym, wolnym i niezależnym - ale w czasach trudnych, bo właśnie Prusacy zajmują Nowy port, a w Siedlcach wyznaczona jest granica, za którą zaczyna się zabór pruski. W mieście jednakoż fascynującym, zwłaszcza latem, gdy gdańszczanie przenosili życie rodzinne i towarzyskie na przedproża kamienic - wynoszono ławy, stoły, aby, popijając zimne piwo, dyskutować do późnej nocy.

Niesamowite są też ilustracje, jakimi Marta Ignerska ozdobiła tę książkę. Są tylko dwu kolorowe - ostra, fluorescencyjna magenta miesza się z kolorem czarnym. Każda z ilustracji opatrzona jest cytatem z książki, które wspólnie tworzą niesamowite znaczenie. Bardzo, bardzo mocne.

Johanna Schopenhauer z domu Trosiener zdobyła moje serce. I jestem pewna, że wrócę do lektury tej książki jeszcze nie raz.

Aha, muszę się przyznać, że to jest druga z książek w mojej biblioteczce, jaką nabyłam ze względu na okładkę. Wzięłam do ręki, otworzyłam w trzech kolejnych miejscach i w każdym z nich moje oczy natknęły się na intrygujące wyobraźnię słowa. Tym sposobem trafiłam na jedną z ważniejszych książek w mojej, babskiej biblioteczce. Nie ma przypadków!

Magda | 10.04.2016

Agata Czerwińska-Rydel, Lustra Johanny, Wydawnictwo Muchomor, Warszawa 2015 |

Piękna książka. Piękna edytorsko i piękna fabularnie. „Lustra Johanny” to opowieść o Johannie Schopenhauer, mamie Artura Schopenhauera. Krąbrnej, niegrzecznej Joasi - emancypantce, feministce, buntowniczce… wiele współczesnych etykietek moglibyśmy do niej dzisiaj przykleić. A może po prostu opowieść o samodzielnej, myślącej, młodej kobietce…? Dla mnie to lektura obowiązkowa...