5/10 – PRZECIĘTNY

Wśród dwudziestu czterech tekstów zawartych w tej książce znajdują się esej, wiersz oraz utwór sceniczny. Większość stanowią jednak opowiadania. „Marzenia i koszmary” to zbiór krótkich form literackich autorstwa mistrza gatunku grozy – Stephena Kinga.

Od samego początku, od pierwszego opowiadania odniosłem wrażenie, że coś mi tutaj nie gra. Lektura mnie nie fascynuje, trochę się dłuży, czegoś mi w niej brakuje. Z takim trudnym do zdefiniowania uczuciem przebrnąłem niemal przez całą, liczącą ponad siedemset stron książkę. Doszedłem do wniosku, że poziom zawartych w niej tekstów jest całkiem równy, ale stoi co najwyżej na średnim poziomie. Najlepsze wrażenie zrobiła na mnie najbardziej emocjonalna, napisana w formie utworu scenicznego historia pewnego połączenia telefonicznego zatytułowana „Przepraszam, to nie pomyłka”. Mimo że tekst ten od pewnego momentu jest przewidywalny, a jego zakończenie całkiem oczywiste, to jednak poziom tragizmu w nim zawarty jest na tyle wysoki, iż nie można przejść obok niego obojętnie. Oprócz tego krótkiego dramatu spośród reszty wyróżniłbym jeszcze trzy opowiadania. Pierwszym jest otwierająca ten zbiór refleksyjna opowieść o zemście pt. „Cadillac Dolana”, której największą siłą jest realizm przedstawionych wydarzeń. King w końcowych notach sam zwraca uwagę na to jak istotny był element rzetelnych i merytorycznych przygotowań przy pisaniu tej nowelki. Drugą naprawdę dobrą historią jest niezwykle niepokojąca „Udręka małych dzieci”, która pozostawia z tyłu głowy jakiś rodzaj irracjonalnej obawy właśnie przed tytułowymi małolatami. Ostatnim opowiadaniem jakie uznałem za warte większej uwagi, to oparta na prostym pomyśle, ale jednocześnie dosadna i całkiem przerażająca (jeśli postawić się w sytuacji tytułowego bohatera) „Ostatnia sprawa Umneya”. Niejako w kontrze do wyżej wymienionych stoją utwory z tego zbioru, które uznałem za najsłabsze, czyli: nudne opowiadanie na temat przemijania („Mój śliczny kucyk”), abstrakcyjny tekst w stylu bizzaro („Palec”), niezbyt porywający powrót do ulubionego miasteczka autora Castle Rock („To żyje w nas”) oraz do bólu kiczowata i głupiutka („Pora deszczowa”). Reszta opowiadań zawartych w „Marzeniach i koszmarach” to raczej zwykłe przeciętniaki, chociaż w kilku z nich odnalazłem nie do końca wykorzystany potencjał, a były to: nieźle napisany mroczny kryminał („Piątka ćwiartka”), ciekawa historia o konsekwencjach podejmowanych decyzji („Koniec całego bałaganu”), schematyczny horror o porywaczach ciał („Ludzie godziny dziesiątej”), trzymająca w napięciu, aczkolwiek bardzo przewidywalna („Gryziszczęka”), sympatyczna opowiastka o dzieciakach ratujących swoją matkę przed brutalnym ojczymem („Dom na Maple Street”) oraz wyróżniający się iście lovecraftowskim klimatem („Crouch End”). King zamieścił w tej antologii również klasyczne odmiany powieści grozy opowiadające o nawiedzonym mieście („Mają tu kapelę jak wszyscy diabli”) oraz… kiblu („Trampki”), dwie historie wampiryczne („Nocny latawiec” i „Popsy”), a także jedną o zombie („Urodzi się w domu”). W „Marzeniach i koszmarach” znalazło się też miejsce dla kilku utworów moim zdaniem w ogóle niepasujących do reszty. Wśród nich kryminał z udziałem Sherlocka Holmesa i doktora Watsona („Sprawa doktora”), przerobiona przez Kinga króciutka hinduska przypowieść z refleksyjnym morałem („Żebrak i diament”) oraz dwa teksty traktujące o baseballu – najsłabiej przeze mnie oceniony wiersz („Brooklyński sierpień”), którego treść w ogóle nie wzbudziła mojego zainteresowania oraz ponad pięćdziesięciostronicowy esej („Pałka niżej!”). Myślałem, że ten ostatni utwór opowiadający o sporcie, który jest dla mnie totalnie obcy, okaże się najsłabszym z całego zbioru. O dziwo jednak tę historię o duchu sportowej rywalizacji czytało mi się całkiem dobrze.

„Marzenia i koszmary” to zbiór bardzo różnorodny, ale w moim przekonaniu brakuje w nim koncepcyjnej spójności. Być może King chciał pokazać, że jest pisarzem wszechstronnym, który potrafi poruszać się w różnych gatunkach literackich, ale niestety nie do końca mu się to udało. Większość opowiadań okazała się zwyczajnie nijaka. Za dużo było w tym zbiorze tekstów przewidywalnych, jednostajnych i oczywistych. Brakowało błysku, chociaż jednego utworu naprawdę wybitnego, takiego który mógłby czymś zaskoczyć, poruszyć zmysły i pobudzić wyobraźnię. Moim zdaniem „Marzenia i koszmary” to bardzo przeciętne dzieło w bibliografii mistrza, przeznaczone tylko i wyłącznie dla największych fanów jego twórczości.

OCENY POSZCZEGÓLNYCH UTWORÓW:
„Cadillac Dolana” – 6/10 (dobry)
„Koniec całego bałaganu” – 5/10 (przeciętny)
„Udręka małych dzieci” – 6/10 (dobry)
„Nocny latawiec” – 4/10 (nijaki)
„Popsy” – 5/10 (przeciętny)
„To żyje w nas” – 4/10 (nijaki)
„Gryziszczęka” – 5/10 (przeciętny)
„Dedykacja” – 4/10 (nijaki)
„Palec” – 4/10 (nijaki)
„Trampki” – 5/10 (przeciętny)
„Mają tu kapelę jak wszyscy diabli” – 5/10 (przeciętny)
„Urodzi się w domu” – 5/10 (przeciętny)
„Pora deszczowa” – 4/10 (nijaki)
„Mój śliczny kucyk” – 4/10 (nijaki)
„Przepraszam, to nie pomyłka” – 7/10 (bardzo dobry)
„Ludzie godziny dziesiątej” – 5/10 (przeciętny)
„Crouch End” – 5/10 (przeciętny)
„Dom na Maple Street” – 5/10 (przeciętny)
„Piąta ćwiartka” – 5/10 (przeciętny)
„Sprawa doktora” – 5/10 (przeciętny)
„Ostatnia sprawa Umneya” – 6/10 (dobry)
„Pałka niżej!” – 5/10 (przeciętny)
„Brooklyński sierpień” – 3/10 (słaby)
„Żebrak i diament” – 5/10 (przeciętny)

5/10 – PRZECIĘTNY

Wśród dwudziestu czterech tekstów zawartych w tej książce znajdują się esej, wiersz oraz utwór sceniczny. Większość stanowią jednak opowiadania. „Marzenia i koszmary” to zbiór krótkich form literackich autorstwa mistrza gatunku grozy – Stephena Kinga.

Od samego początku, od pierwszego opowiadania odniosłem wrażenie, że coś mi tutaj nie gra. Lektura mnie...