To moje pierwsze zetknięcie z prozą F. Scotta Fitzgeralda, jak również z "Wielkim Gatsbym" (dotąd nie widziałem żadnej z ekranizacji) i nie mogę ukryć rozczarowania tym, jak powierzchowna i oczywista jest to powieść w kwestii fabuły i przesłania. Zwłaszcza w zestawieniu z czytanym niedawno "Pożegnaniem z Berlinem" Christophera Isherwooda, który opowieści o losach tego samego pokolenia - sowizdrzałów i utracjuszy, i młodych przedstawicieli śmietanki towarzyskiej, oraz wielbiących ich pochlebców i oportunistów, pławiących się w blichtrze, używkach i dźwiękach muzyki jazzowej - nadał wyjątkowo ponury i fatalistyczny, poruszający do głębi wydźwięk.

U Fitzgeralda smutna refleksja o kondycji ludzkiej uprzywilejowanej warstwy społeczeństwa "szalonych lat dwudziestych" skrywa się pod nieco - jak na mój gust - zbyt grubym płaszczem baśni o idylli życia nowojorskiej socjety - z ogranym morałem "prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie" i klasycznymi motywami niespełnionej miłości i tragicznego romansu.

To, za co można pokochać "Wielkiego Gatsby'ego" kryje się w niesamowitym stylu Fitzgeralda. Każde słowo, fraza, dialog i metafora są tu dokładnie wyważone i wszystkie odnoszą zamierzony skutek - bawią, wzruszają i skłaniają do zadumy. Zaś kreacja postaci to absolutne mistrzostwo. I nie mam tu na myśli jedynie głównych z nich, ale nawet - a może zwłaszcza? - tych bohaterów, o których raptem padają jedno czy dwa zdania, bądź krótkie wzmianki w dialogu, tak osobliwe, wyraziste i "plastyczne", że cała ta galeria indywiduów przewijająca się przez posiadłość Gatsby'ego, staje przed oczami, jak żywa.

Reasumując - "Wielki Gatsby" to niekwestionowane arcydzieło w warstwie formalnej i stylistycznej, oraz wirtuozerski popis w sferze konstrukcji postaci i oddania klimatu czasów i miejsca akcji. Z drugiej strony fabularny i moralizatorski banał. Powieść F. Scotta Fitzgeralda z pewnością nie znajdzie się u szczytu moich ulubionych "100 książek wszech czasów", ale i tak będę ją wszystkim gorąco polecał. Co niniejszym czynię.

To moje pierwsze zetknięcie z prozą F. Scotta Fitzgeralda, jak również z "Wielkim Gatsbym" (dotąd nie widziałem żadnej z ekranizacji) i nie mogę ukryć rozczarowania tym, jak powierzchowna i oczywista jest to powieść w kwestii fabuły i przesłania. Zwłaszcza w zestawieniu z czytanym niedawno "Pożegnaniem z Berlinem" Christophera Isherwooda, który opowieści o losach tego...