Jesteśmy społecznością, która kocha książki

kopia ilustrowanej opinii z nietylkoindie.pl "Dzieje Indii" Panikkara latami przestały nieruszone w mojej indyjskiej bibliotece. Wciąż wybierałam inne wersje historii: Kieniewicza, Keaya, Dasa, Wolperta, Bashama, Hansena, Iwanka i Burakowskiego i innych. Wreszcie szkoda mi się zrobiło tej książki stojącej tak już latami w zapomnieniu. A i siebie, ze jej jeszcze nie znam. Zaczęłam czytać. Z ciekawością. Panikkar pięć tysięcy historii Indii przedstawił w 23 rozdziałach, w których najbardziej uderzają momenty podboju w tym muzułmańskiego, a w ostatnich dwóch wiekach brytyjskiego, czas wielkich dynastii Maurjow, Guptów, Harszy, Wielkich Mogołów, pojawienie się buddyzmu i dżinizmu i ich wpływ na reformowanie się hinduizmu i oddzielne potraktowanie Południa Indii. Opowieść podsumowano chronologiczną syntezą dziejów, dopełniono skorowidzem biograficznym. I zestawieniem nazw geograficznych. Oto tytuły 23 rozdziałów - Narodziny Indii - Podbój Indii - okres imperiów - Życie w epoce Maurjów - Okres imperiów - Rządy Guptów - Indie południowe - Wielkie Indie - Okres cesarstwa Harszy - Indie południowe (ciąg dalszy) - Reformacja hinduizmu - Indie w przeddzień spotkania ze światem muzułmańskim - Islam a Indie - Indie południowe a Islam - Religia średniowieczna - Ku monarchii ogólnonarodowej - Indie za czasów Wielkich Mogołów - Potęgi morskie wkraczają do Indii - Rozpad państwa ogólnonarodowego - Bój o imperium - Wielka odnowa - Integracja islamska - Indie a świat Minęło już trochę czasu zanim skończyłam czytać tę książkę. Zazwyczaj czytam z ołówkiem, czasem z zakreślaczem. Wydzielając z książki to, co chciałabym zapamiętać, co uznaję za godne uwagi. Za dużo tego; trudno wybrać do tej notatki. Panikkar to dyplomata rodem z Kerali, jego ojczystym językiem jest malajalam. studiował w tamilskim Ćennaju, a więc to człowiek Południa Indii, na które w mniejszym stopniu wpłynął islam, dumnego z drawidyjskich odmiennych od sankryckich północnoindyjskich korzeni. Odegrał znaczącą rolę w przyłączeniu do Indii - po uzyskaniu niepodległości przez nie w 1947 - 600 księstw zajmujących 48% obszaru Indii. Pannikar patrzy na historię świata z punktu widzenia, któremu obce jest europejskie utożsamianie historii świata z historią Europy, szczególnie Zachodniej. W jego oczach I Wojna Światowa, nie była światowa, była z punktu widzenia Azjatów jedynie rozgrywką w łonie narodów europejskich. Siedzę z głową odurzoną grypą, więc na chybił trafił, jak się otworzy wybiorę puzzle z "Dziejów Indii" Panikkara: - aryjskie wzburzenie zakazujące w "Rygwedzie" wprowadzania kultu fallusa do ofiar (mimo to drawidyjska z pochodzenia cześć dla lingamu symbolizującego boga Śiwę znalazła miejsce w hinduizmie) - krytyka północnoindyjkich najeźdźców Ariów za wprowadzenie systemu kastowego, rasistowskiego podziału, także ze względu na kolor skóry - wieści o tym, że w królestwie Asioki szkolono na konfidentów zgodnie ze słowami starożytnych nauk z "Arthasiastra" ludzi z 5 kategorii "próżniaków, którzy wywołują wrażenie niepoważnych ludzi; astrologów, wróżbitów i innych, którym ludzie się zwierzają; ascetów, mających dostęp do wszystkich warstw społecznych; osoby bezpośrednio powiązane z dwoma głównymi zawodami: rolnictwem i handlem" - obraz wydobytego w wykopaliskach z I w. p.n.e. torsu kobiety w sari udrapowanym tak, jak je Induski noszą do dziś. - VII-wieczna relacja chińskiego pielgrzyma Siung-canga z Indii, a w niej budzący jego zdumienie obraz "joginów opierających się jedną nogą na słupie podtrzymywanym jedna ręką, z ciałem wiszącym w powietrzu, ale przez cały dzień wiodących oczyma za obiegiem słońca - widok po dziś dzień nawet spotykany" - koncepcja awatarów boga głoszona już w "Gicie": "Kiedy religia chyli się ku upadkowi i należy zniszczyć złoczyńców, ja narodzę się w różnych okresach" - wpływ islamu na hinduizm, na rozwój idei bhakti, doświadczania boga w miłości i na wzmocnienie monoteizmu - słowa Kabira sprzed 500 lat głoszącego miłość do Boga czczonego pod różnymi imionami: "On jest jeden tylko. Nie ma drugiego, Ram, Khuda, Śakti, Śiwa są jednym. Jedna jest ich nazwa, wierzę w to mocno". - przedstawienie dziesięciu guru sikhizmu (liczącej sobie 500 lat syntezy islamu i hinduizmu),a w ich historii momentu, gdy dziesiątego guru sikhów Gowinda zmuszono do patrzenia, jak żywcem zamurowywano jego dwóch synów. - czas, w którym mogło się jeszcze okazać, że Indiami zawładną na 180 lat nie Brytyjczycy, jak to się stało, ale Francuzi. - słowa Syeda Ahmeda na przełomie XIX i XX wieku : "hindusi i muzułmanie są dwojgiem oczu Indii"( 227) - ostatnie 600 lat obcych rządów - 300 lat muzułmanie, 150 lat Wielcy Mogołowie (też muzułmanie),180 lat Brytyjczycy. Dalej Indie zastąpi miód, z cytryną i imbirem. Warto poszukać reszty w książce.