Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Historia sztuki nie jest łatwym przedmiotem. Jej zakres obejmuje kilka tysięcy lat. By ją dobrze zrozumieć potrzeba nie tylko wiedzy artystycznej, ale i znajomości kultury, historii, geografii, polityki czy też warunków społecznych. Publikacji na jej temat pojawia się bardzo dużo. Z większym lub mniejszym sukcesem oferują czytelnikom wędrówkę przez dzieje sztuki. W tym roku Wydawnictwo Arkady opublikowało nową, uaktualnioną edycję angielskiej pracy „Art. The Whole Story” pod redakcją Stephen’a Farthing’a, z polskim tytułem „Historia Sztuki”. Album ten to ponad 560 stron sztuki od czasów prehistorycznych, aż do performanców współczesności. Czym charakteryzuje się publikacja? Przede wszystkim zwartą, jasną szatą graficzną, która ułatwia czytelne rozeznanie się w stylach. Każdy rozdział zaczyna się osią czasu, dość dokładnie obrazującą kierunki i ich wzajemne przenikanie. Potem odnajdujemy streszczenie konkretnego, omawianego rozdziału, by dojść do kolejnej chronologii – ważnych dat z dziejów historii sztuki i samej historii. Ciekawą formą autorzy zaznaczyli wybrane przez siebie dzieła. Poświęcają miejsce na dokładny opis jednej z prac w każdym styku. Prezentują dokładniejsze zdjęcia wraz ze zbliżeniami, opisem historycznym oraz ewentualnymi powiązaniami z innymi dziełami. I tak mamy na przykład Sztandar z Ur, Dyskobola, Ewnageliarz celtycki, tkaninę z Bayeux, Zdjęcie z Krzyża Weyden’a, Burzę Giorgiona, Kaplicę Sykstyńska, Caravaggia, Rembrandta, Canaletto, Manet;’a, Courberta, Renoir’a, Hoppera, Kandinsky’iego, Picassa, Klee, Dalego, Kahlo,. Epsteina, Pollocka, Warhola, a więc jak widzimy cały przekrój stylów i osobowości. Dość sporo miejsca autorzy poświęcają sztuce Dalekiego Wschodu oraz Ameryce Południowej. Z tej racji zapoznać możemy się z pracami indyjskich twórców (Dadiya, Lochan),sztuką aborygenów (Rover Thomas, Tjakamarra),sztuką japońskiej (Kusama, Xiaogang, Hokusai),Chin czy tez Korei. Wchodząc w XX wiek, Farthing pokazuje współczesną fotografię, sztukę op art, pop art, video, performance, hiperrealizm, grafitti. Mamy przekrój przez wszystkie style oraz kierunki, wydarzenia i artystów. Oczywiste jest jednak, że nie wszystko odnajdziemy w tej publikacji. Wybór dzieł nigdy nie jest łatwy w przypadku tak obszernych książek. Jednak autorom nie chodziło o pełen wykaz nazwisk/dat/dzieł, a pokazanie odbiorcy jak podchodzić do dzieła sztuki. Jak pisze Richard Cork – wybitny krytyk sztuki: „Lektura tej jakże potrzebnej książki pobudzi na różnych płaszczyznach naszą reakcję na wizję artysty.[…] W czasie obcowania z nimi nic nie powinno zakłócać kontaktu z samym dziełem sztuki i uważnej obserwacji. O to przecież chodzi, żeby naprawdę zobaczyć jak najwięcej.” Myślę, jako historyk sztuki, że założenia podstawowe udało się zrealizować. Różnorodność prac prezentuj taki zakres dzieł, w których każdy znajdzie coś dla siebie. Ciekawe i wnikliwe opisy zachęcą miłośników sztuki do bacznej jej obserwacji. Może obudzą w kimś nowe zamiłowanie do sztuk pięknych, a przynajmniej pokażą, że odkrywanie skarbów muzeów może być niezwykłą przygodą.