Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Lata 30-te zeszłego wieku, Indie Holenderskie, wyspa Nunukan przy wschodnim wybrzeżu dzisiejszego Kalimantanu (dawniej: Borneo): Leśnik ze Szwecji otrzymuje zadanie zorganizowania przerobu drewna z okolicznej dżungli. Już pierwsza brygada drwali traci w ciągu kilku dni od rozpoczęcia wyrębu dwóch ludzi – i to nie tylko z powodu wypadków (a praca była bardzo niebezpieczna),lecz również jako wynik rywalizacji o kobiety. Bo wszystko jest możliwe, jeśli 25 chłopa i 3 kobiety siedzą zbyt długo w morderczej dżungli Borneo. Sam autor przyznaje szczerze, że zaczął dokładnie przyglądać się miejscowej piękności i dostawał „kosmatych myśli”. Właśnie ta absolutna szczerość Lundqvista urzekła mnie już od pierwszych stron tej arcyciekawej książki. Szwed nie ściemnia i otwarcie przyznaje, że założenie osady drwali na Nunukan (dzisiaj to już prawdziwe miasto) miało napchać guldenów do kieszeni holenderskich bossów koncernu naftowego, bez względu na naturę i na los tubylczej ludności. A Lundqvist miał ten proceder nadzorować i dbać jedynie o zyski. Autor wypełnił swoje zadanie. Ale „po drodze” pokochał ludzi i kraj, zyskując poważanie nawet tak bezwzględnych szczepów, jak ibańscy łowcy głów, odłamu Dajaków morskich. Zapoznany przez zastroskaną gosposię z Sari, miejscową dziewczyną, żyje z nią początkowo, jak szczerze przyznaje, jak typowy biały kolonialista z ciemnoskórą kochanką. Ale pociąg seksualny zamienia się powoli we wzajemne oczarowanie, a te z kolei w prawdziwą miłość. „Zapomniałeś, że jesteś białym człowiekiem!”, zarzuca mu pewien Anglik z pobliskiego Borneo Północnego. Na szczęście dla nas, czytelników, „zarzut” ten jest prawdziwy: relacja Lundqvista jest pełna przywiązania do kraju i ludzi oraz bardzo bezwzględna, jeśli chodzi o ocenę roli białych kolonistów w tym regionie świata. Zauroczony lekturą, pozostaję w szoku, że takich książek nigdy w Polsce nie wznowiono. Hańba!