Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Do sięgnięcia po tę lekturę skłoniło mnie wspomnienie. Dawno, dawno temu oglądałem japoński film pod tym tytułem. Byłem ciekaw, czy to ta sama historia. Okazało się, że tak. W dodatku ekranizacja, o ile ją pamiętałem, była w miarę wierna powieści, może z wyjątkiem zakończenia. Jednakże sam pomysł adaptacji nie był najszczęśliwszy. Film, operując obrazami, nie jest w stanie przekazać odbiorcy treści tej książki. Bo ta składa się głównie z rozmyślań, skojarzeń, uczuć i prób logicznego wytłumaczenia sobie samemu pewnych następujących po sobie, a w żaden sposób nie powiązanych wydarzeń. Bohaterem i narratorem jest szeregowy Tamura, japoński żołnierz, członek desantu cesarskiej armii na jedną z filipińskich wysp. Chory na gruźlicę, osłabiony, głodny i nikomu niepotrzebny, osamotniony we własnej armii. A ta znajdowała się w położeniu gorzej niż rozpaczliwym. Przełożeni nie dbali o zaopatrzenie – żołnierze sami musieli zdobywać sobie żywność. A możliwości były bardzo ograniczone. Żywili się więc, czym popadło: zrabowanymi z pól patatami, robakami, zielskiem... Obdarci, wynędzniali, nieufający sobie nawzajem, niby żywe trupy błąkające się po wyspie. Umierali masowo. Nie tylko od ran, kul i tropikalnych chorób - ale też głodu i wycieńczenia. Dochodziło do aktów kanibalizmu. Oficerowie wydawali się nie przejmować losem własnych żołnierzy. Umierają? No i dobrze! Lepiej, żeby umarli, niż się poddali, bo poddanie się to zdrada! W takiej sytuacji człowiek doświadcza różnych przywidzeń, zaskakujących refleksji, a fakty i wyobrażenia mieszają mu się ze sobą, tworząc niepokojący koktajl myśli. I tym myślom właśnie poświęcona jest ta powieść, bardziej liryczna, niż epicka. Książka napisana jest w sposób trochę wschodni – rozwlekły, pełen drobiazgowych opisów, występuje tam bardzo dużo przypadkowych skojarzeń, szczegółowo opisanych, co sprawia, że akcja dłuży się i ciągnie bardzo powoli – tak, jak powoli snuje się po wyspie szeregowy Tamura. Nie jest to łatwa i przyjemna lektura. Wymaga pewnej dozy samozaparcia. Akcji tam również niewiele. Mimo, iż to w zasadzie powieść drogi, powieść jest zadziwiająco statyczna. Ale nawet ta odrobina akcji potrafi wstrząsnąć, jeśli tylko czytelnik da radę zanurzyć się w nastroju tego dzieła.