Jesteśmy społecznością, która kocha książki

To było ciekawe doświadczenie czytelnicze. Lubię historie o pogubionych ludziach, dla których książki są nieodłącznym elementem egzystencji. Młody brneński listonosz snuje opowieść o kilku latach swojego życia, które ukształtowały go ostatecznie jako człowieka. Udziałem bohatera było samotne dzieciństwo naznaczone traumą, zimny ojciec, który nie rozumie syna rozkochanego w książkach, monotonia pierwszych dni samodzielnego życia...Życie Tomasza nabiera rumieńców dopiero gdy dzięki swojej fascynacji środowiskiem czeskich literatów trafia na "prywatny" wykład. Młody człowiek idealizuje pisarzy i poetów, którzy okazują się zwykłymi ludźmi, często pijakami, którzy prowadzą mocno hulaszcze życie. Na tymże spotkaniu nasz bohater słyszy nazwisko nieznanego mu poety Macoszki, którego komunistyczne władze skutecznie wyrugowały z kultury i pamięci. Ów poeta, jego biografia i twórczość staną się nemezis Tomasza. Na kartach powieści pojawia się jeszcze Marta, kobieta z którą łączy Tomasza dziwna więź. Splot dramatycznych zdarzeń sprawi, że nijaki listonosz z dnia na dzień zostanie opiekunem kilkuletniej Lucynki. Martin Reiner ma świetne pióro, jego proza jest złożona i niejednoznaczna, pozostawia czytelnikowi szerokie pole do interpretacji. Ja odczytuję tę historię jako tragikomiczną powiastkę o przemożnym wpływie literatury na życie, o tym jak książki kształtują osobowość człowieka, i że nie zawsze trafiają na podatny grunt, bo mogą skrzywić słabą psychikę. Tomaszowi literatura pozwoliła odciąć się od pozbawionego miłości domu rodzinnego, ale jednocześnie spowodowała jego całkowitą emocjonalną izolację od realnego świata. Bohater lepiej rozumie się z fikcyjnymi bohaterami aniżeli z otaczającymi go ludźmi. Poza tym Tomasz nie musi się dzielić swoimi wyobrażonymi światami, w nich jest królem, a w rzeczywistości staje się zachłannym egoistą, który próbuje zawłaszczyć twórczość i życie Macoszki oraz życie małej Lucynki. Listonosz żyje w świecie, który sam wykreował i nie mamy pewności czy jest z czytelnikami szczery, bo mam wrażenie, że w wielu miejscach konfabuluje, jak choćby twierdząc, że skończył zaledwie zawodówkę, a potem otrzymując stypendium naukowe. Tomasz nieustannie odgrywa jakieś role – biografa, opiekuna, kochanka Marty, ojca Lucynki, a wszystko to tylko jego wyobraźnia, która momentami staje się niebezpieczna – w pewnym momencie Tomasz próbuje odizolować Lucynkę od matki, jest zazdrosny o ich więź i nie potrafi wycofać się z ich życia. Nie dziwię się, że dorosła Lucyna nie chce utrzymywać z nim kontaktów. Niepokojąca jest też kwestia seksualności Tomasza, przez większość książki spychana na dalszy plan, jakby była czymś wstydliwym. Nie wiadomo co go łączy fizycznie z Martą, nie ma w jego życiu innych kobiet, dziwnie wypada scena z nagim Tomaszem, który w lustrze kontempluje swoje ciało, a parę kroków dalej śpi mała dziewczynka, to wywołuje niepokój i dyskomfort w czytelniku. Zakończenie jest troszkę pospieszne, za szybko autor odsłania resztę kart. Nie zmienia to jednak faktu, że jest to świetna, wieloznaczna powieść, pięknie napisana, poruszająca tak wiele ważnych aspektów egzystencjalnych, że czytelnik może zabawić się w detektywa i odkrywać wciąż nowe tropy i interpretacyjne ścieżki.