Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Cesarz Makryn jest jednym z tych władców Rzymu, o których się często zapomina. Krótkie, bo zaledwie 14-miesięczne panowanie, brak większych sukcesów militarnych, nieduża baza źródłowa. Dotychczas w literaturze przedmiotu uważano go za władcę nieudolnego. P. Dyrlaga w swym studium rządów Makryna ukazuje go jako cesarza energicznego i zdolnego, który starał się wprowadzić rozsądne reformy i umocnić państwo wewnętrznie. Złą opinię o jego talentach przypisuje propagandzie następców Makryna – Elagabalowi i Aleksandrowi Sewerowi, którzy (np. poprzez damnatio memoriae) starali się ukazać poprzednika w jak najgorszym świetle. Jak więc ukazuje Autor tytułowego bohatera? Biografia cesarza Makryna z oczywistych przyczyn (szczupła baza źródłowa) nie może być specjalnie obszerna. P. Dyrlaga przedstawił jednak te fakty związane z jego życiem, co do których badacze mogą powiedzieć coś więcej. Po krótkim przedstawieniu status quaestionis, Autor przeszedł do omówienia kariery Makryna przed objęciem władzy w kwietniu 217 r. Dwa kolejne rozdziały poświęcone są polityce zagranicznej (wojna z Partami) oraz wewnętrznej. Tej ostatniej poświęcono szczególnie dużo miejsca i stanowi ona zasadniczą część niniejszej monografii. Ujęte w niej zostały zagadnienia tytulatury cesarskiej, działalności legislacyjnej i budowlanej, próbom reform skarbowych i wojskowych, a także zagadnieniom stosunku do dynastii Sewerów. Rozdział piąty przedstawia uzurpację Elagabala i upadek Makryna latem 218 roku. Książkę kończy kilkunastostronnicowe podsumowanie w języku polskim oraz angielskim. Książka jest dobrze napisaną naukową rozprawą (powstała zresztą w oparciu o doktorat Autora). Wykorzystano w niej bardzo obszerną literaturę przedmiotu i pełną bazę źródłową obejmującą obok źródeł pisanych także numizmatyczne, epigraficzne oraz archeologiczne. W wielu miejscach Autor przedstawia naukową dyskusję w konkretnych sprawach, niejednokrotnie też stawia własne tezy. Docenić należy niezwykle uporządkowany charakter narracji oraz dokładne omówienie kluczowych zagadnień. Język pracy jest zrozumiały i klarowny. Zdarzają się w pracy drobne błędy w łacinie i grece (zwłaszcza irytujące traktowanie wyrazu damnatio jako neutrum),nie wpływa to jednak na ocenę całości. Książka jest niezwykle wartościowa i można by ją wręcz potraktować za wzorcową biografię postaci, co do której wiadomo w istocie niewiele. Porządek, klarowność i kompletność cechują niniejszą pracę w dużym stopniu, toteż należy ją bardzo wysoko ocenić. Tomasz Babnis