Jesteśmy społecznością, która kocha książki

On – doświadczony inspektor Scotland Yardu, ona – intrygantka i aferzystka uwikłana w sieć politycznych spisków. Oboje tak różni, a jednocześnie tak sobie bliscy; po przejściach, z bagażem traum i naręczem bolesnych wspomnień, odnajdują się w samym sercu XIX – wiecznego Londynu.

Ale droga do szczęścia nie jest wcale prosta.

Gdy spotykają się po raz pierwszy, Caitlin
Borgan nie ma żadnych skrupułów wobec Valentine’a Cosogrove’a. Znajomość z wpływowym śledczym to nadzwyczaj szczęśliwa dogodność, z której panna Borgan postanawia gorliwie skorzystać. W niepewnych czasach, podczas społecznych niepokojów oraz przełomowych zmian ustrojowych, układ z kimś tak wysoko postawionym, może być bardzo cenny, o ile nie… Najcenniejszy.

****

Powieść Justyny Andrulewicz i Joanny Truchel to nie lada gratka dla koneserów kryminalnych zagadek, szeroko pojętej sensacji oraz miłosnych uniesień. W ,,Inspektorze i złodziejce’’ tych bowiem aż nadto; akcja obfituje w mnogość komplikacji i trudności – niebezpieczne intrygi, zawiłe śledztwa, krwawe rozruchy, rozboje, pościgi, morderstwa – właśnie one stanowią główny pretekst do poprowadzenia angażującej fabuły, a całość pomimo tak dużego nagromadzenia środków, broni się doskonale. I trochę na zasadzie kontrastu, bo wziąwszy pod uwagę ogólny wydźwięk historii (‘dużo, głośno i z rozmachem’), śmiało można rzec, że wyróżnia się ona sporą dozą subtelności; to zaś za sprawą innych aspektów, które również pojawiają się na kartach książki.

,,Inspektor i złodziejka’’ bazuje w znacznej mierze na wątku romantycznym. Nie jest to jednak wątek pośledni i schematyczny, ponieważ główni bohaterowie także schematyczni nie są; wręcz przeciwnie. Ich sylwetki, obarczone ciężarem dotkliwych przeżyć i doświadczeń, rysują się dość niesztampowo. Oboje są jednostkami na pewien sposób złamanymi; starają się żyć normalnie, podejmować racjonalne decyzje, funkcjonować na miarę ograniczonych możliwości, ale – nadal pozostając w okowach demonów z przeszłości.

Justyna Andrulewicz i Joanna Truchel uchwyciły ów dwojakość charakterów. Odnosząc się do ich zasadnych (bądź niezasadnych) postępowań, głębszych przemyśleń, konkretnych schematów działań czy właściwych motywacji, zbudowały portrety niejednoznaczne, acz dynamiczne i naturalne. Postaci o tak wyjątkowych cechach, uwikłane w relację romansową, nie mogą więc prezentować związku typowego. Pełna wzlotów i upadków, gorących emocji, porcji wyrzeczeń oraz poświęceń, relacja Caitlin i Valentine’a jest przykładem więzi unikalnej i niekonwencjonalnej. Rozbudowana warstwa psychologiczna pozwala nie tylko zrozumieć, ale też i sympatyzować z bohaterami powieści.

Spore wrażenie na czytelniku wywołać może również tło historyczno – obyczajowe. Trudno, doprawdy trudno, nie czerpać żywej przyjemności z tak sugestywnie nakreslonych realiów epoki. Malowniczy fresk życia londyńskiego mieszczaństwa wyłania się zza drobiazgowych opisów i skrzętnie ułożonych zdań – proza życia codziennego, sytuacja ekonomiczna, ówczesne nastroje polityczne, ogólnie przyjęte normy i zasady, pozycje konkretnych jednostek w zróżnicowanej zbiorowości – wszystko to stanowi plastyczny plan dla rozgrywających się wydarzeń.

On – doświadczony inspektor Scotland Yardu, ona – intrygantka i aferzystka uwikłana w sieć politycznych spisków. Oboje tak różni, a jednocześnie tak sobie bliscy; po przejściach, z bagażem traum i naręczem bolesnych wspomnień, odnajdują się w samym sercu XIX – wiecznego Londynu.

Ale drog...

Rozwiń

Zwiń

Idealny horror na lato nie istn… Ależ owszem, istnieje! I są nim ,,Ruiny’’ Scotta Smitha – klasyczny już chyba tytuł, mocno zakorzeniony w nurcie grozy katastroficznej, ocierającej się o motyw roślinożernej bestii. Brzmi sztampowo, trochę śmiesznie? Tak, zdecydowanie. Niech jednak pierwszy rzuci kamieniem ten, kto choć raz nie dał się skusić na podobną historię…

****

To miało być lato marzeń. Niezapomniane, pełne przygód, beztroski, śmiechu. I w pewnym sensie było, bo pierwsze dni spędzone w upalnym Meksyku tak właśnie przeżyli – dużo imprez, głośnej zabawy, wygłupów, alkoholu… Nowych znajomości. Jednak to właśnie jedna z nich, z tych szybkich wakacyjnych przyjaźni, przywiodła ich do niebezpiecznego punktu.

Gdy nowo poznany kolega Matthias, opowiada im o tajemniczym zniknięciu brata – który parę dni wcześniej wyruszył wraz ekspedycją archeologiczną w głąb dżungli - czują się zobowiązani, aby mu pomóc. Proponują więc wspólną wyprawę śladem zaginionego: wczesnym rankiem Amy, Eric, Stacy i Pablo, na czele z Jeffem oraz Matthiasem, podążają w stronę Coba. Dzień zapowiada się ekscytująco, ale żadne z nich nawet nie podejrzewa, że już za kilka godzin napotkają pierwsze trudności.

Odcięci od cywilizacji, otoczeni przez agresywnych Majów, z kurczącymi się zapasami wody i żywności, będą zmuszeni stawić czoła nie tylko tym wyzwaniom, lecz również czemuś, co znacznie wykracza poza granice ich wyobraźni.

****

Sięgając po ,,Ruiny’’ nie mogłam wyzbyć się przeświadczenia, że sięgam po powieść trochę naiwną, a może nawet zwyczajnie banalną. Uwielbiam grozę, horror, makabreskę; blisko mi do mrocznych i cięższych klimatów, nieobce mi są różne odmiany tego gatunku. Najbardziej jednak lubuję się w klasyce, w opowieściach nieoczywistych i nastrojowych, bazujących na atmosferze, ocierających się o złożone warstwy; a jakby nie przymierzał, to… ,,Ruiny’’ w żadnym razie do tego wzorca mi nie pasowały; ‘mordercza winorośl’? Dobre sobie, przepis na pulpę żywcem wyjętą z lat 80. Podziękuję.

Ale w końcu dałam się namówić. Zapowiedź ‘wakacyjnego horroru’’ brzmiała kusząco, wręcz obiecująco; Scott Smith zaś dostał wreszcie szansę utarcia mi nosa, którą – spoiler alert – z powodzeniem wykorzystał.
Bo choć jego powieść, dziełem wybitnym z pewnością nie jest, nadal stanowi lekturę jeśli nie przyzwoicie dobrą, to z pewnością szalenie angażującą i hipnotyczną. Taką, którą rozpoczyna się z zaciekawieniem, a kończy z prawdziwymi wypiekami na twarzy. I nie przez wzgląd na szaleńcze tempo akcji, moc nieprawdopodobnych wydarzeń, wariackie plot twisty czy ogrom nieprzewidzianych okoliczności; przeciwnie - pod wieloma kątami to historia do bólu prosta, nawet schematyczna; tocząca się utartym torem, nieśpiesznie dążąca do kulminacyjnego momentu pozbawionego również większych niespodzianek.

,,Ruiny’’ opierają się na innych aspektach.
Tu głównej roli nie gra - jak wydawać by się mogło - tani straszak w postaci morderczego zielska, a… Ludzie. Ich lęki, motywacje, wzajemne relacje; głęboko zakorzenione przekonania, etyczne zasady, osobista filozofia, moralne bądź niemoralne postępowania. I Smith właśnie to wszystko na kartach swej książki przedstawia. Może nieco jednoznacznie, odrobinę konwencjonalnie, lecz na pewno – wyjątkowo wyraziście.
Wrzucając grupę młodych ludzi o przeróżnych charakterach i osobowościach w świat totalnie im wrogi; stawiając ich w kontrze wobec tego, co bezpieczne, komfortowe, znane; zmuszając do dokonywania druzgocących wyborów, podejmowania ostatecznych rozwiązań, szukania ratunku tam, gdzie go nie ma, Scott Smith tworzy dziełko maksymalnie zajmujące, o wyjątkowo mocno rozbudowanej warstwie psychologicznej.

Duszna, klaustrofobiczna atmosfera, stopniowo narastające napięcie, gęsty klimat oraz poczucie osaczenia – to właśnie to dodaje smaczku ,,Ruinom’’.

Idealny horror na lato nie istn… Ależ owszem, istnieje! I są nim ,,Ruiny’’ Scotta Smitha – klasyczny już chyba tytuł, mocno zakorzeniony w nurcie grozy katastroficznej, ocierającej się o motyw roślinożernej bestii. Brzmi sztampowo, trochę śmiesznie? Tak, zdecydowanie. Niech jednak pierwszy...

Rozwiń

Zwiń

Minął wiek odkąd Różyczka – księżniczka i przyszła następczyni Królestwa Cierniostu – po raz ostatni zamknęła oczy. Na wskutek ukłucia wrzecionem, które okazało się proroczą wizją, Róża odpłynęła do świata wiecznych snów. Król wraz z Królową chwytali się każdej złudnej nadziei, każdej pokrzepiającej myśli, każdego możliwego rozwiązania, ale wedle starej przepowiedni, ich córka miała się już więcej nie zbudzić.

Podczas lat żałoby kraj pogrążał się w coraz większym zamęcie i chaosie. Bezustanne walki, krwawe wojny, brutalne starcia, niekończące się krucjaty… Po minionych czasach pozostało mgliste wspomnienie, a wszystko to, co dobre, miłe i prawe, przepadło w meandrach pamięci najstarszych mieszkańców Cierniostu.

Do momentu, gdy nieoczekiwanie - po stu latach śnienia - Różyczka powraca do żywych.
Wtedy właśnie zaczyna się prawdziwa przygoda, bo zdradzona księżniczka łaknie krwi. I okrutnej zemsty. W towarzystwie wesołej kompanii – trzech zupełnie do siebie niepasujących wyrzutków społecznych – udaje się w długą wędrówkę.
Jest zdeterminowana, by przywrócić swojemu królestwu dawny blask oraz chwałę.

****

Dawno, dawno temu… Za siedmioma lasami, za siedmioma rzekami, za siedmioma górami, spała sobie księżniczka. Spała, i spała, i spała, przez sto bardzo długich lat, aż wreszcie nadszedł jej czas: obudziła się, wraz z nią – w jej zimnym jeszcze sercu - obudziło się także pragnienie pomsty. Księżniczka więc chwyciła za miecz i ruszyła na spotkanie ze śmiercią.
Ładnie się zaczyna, co?
Ładnie, a my takie właśnie historie lubimy. Trochę mroczne i trochę na przekór cukierkowym opowieściom; lubimy, gdy pod lukrowaną powłoką kryje się gorzkie nadzienie; lubimy patrzeć jak zmienia się perspektywa; lubimy myśleć – ‘a co by było gdyby…’

Trójka autorów – Christopher Cantwell, German Garcia, Matheus Lopes – także lubili bawić się różnymi motywami, co zresztą doskonale widać na przykładzie ich twórczości.

Róża: Nie śpij już’’ to świetna wariacja na temat znanego mitu śpiącej królewny. Znanego, klasycznego, a jednak obróconego w tak ciekawy i tak rozrywkowy sposób, że dzisiaj może on służyć jako świetny wstęp do dłuższej i bardziej angażującej historii. Na kanwie baśni o księżniczce zaklętej w ponad stuletni sen, Christopher Cantwell buduje nowe, odświeżone zaplecze tych wydarzeń. Odświeżone i mówiąc szczerze… Chyba nieco bliższe współczesnemu czytelnikowi, niż romantyczna legenda dziewczęcia wybudzonego pocałunkiem złotowłosego przystojniaka. No dobrze; to nadal brzmi nieźle, ale zastanawiając się nad właściwymi motywacjami głównej bohaterki – która w tradycyjnym utworze bohaterką ‘jest i jednocześnie nie jest’ (raczej bierną postacią wokół której toczy się akcja), można dojść do oczywistych wniosków – Różyczce motywacje zostały w zasadzie odebrane, a jedyne co jej dano, to czas, by w spokoju mogła oczekiwać przybycia księcia na białym rumaku; potem wiadomo, ‘długo i szczęśliwe, bla bla bla’.

Cantwell poszedł o krok dalej, nadając Róży odpowiednią rolę. Rolę, będącą kluczową wobec całego utworu, jak i jego ogólnego wydźwięku, lecz przede wszystkim – barwną, żywą, przekonującą. Sylwetka ospałej trzpiotki owszem, przebija się przez pierwsze karty komiksu, jednak dość szybko schodzi na drugi plan, ponieważ księżniczka wreszcie zyskuje właściwą trójwymiarowość. Skrzywdzona, oszukana i boleśnie zdradzona dziewczyna, dość szybko orientuje się, że postawa obojętnej i przegranej, wcale nie może być słuszna, a już tym bardziej zgodna z jej rzeczywistymi emocjami. Napędzana pragnieniem zemsty, żądzą uzyskania choć krztyny sprawiedliwości, chęcią otrzymania tego, co jej należne, prze przed siebie, wikłając się w szeroki ciąg niebezpiecznych zdarzeń.

Brzmi to nieco pompatycznie, na szczęście jedynie w teorii. Autor wzbogacił fabułę o przygodową nutę, ale ukształtował ją również w kierunku lekkiego, zabawnego czasoumilcza: gęsta baśniowość, spora dawka absurdu, groteski, czarnego humoru; morze bluzgów, hojna doza dowcipu i ciętego żartu, czynią z ,,Róży’’ przyjemną, jednocześnie także dość oryginalną rozrywkę.

Oczywiście w tym miejscu nie można nie wspomnieć o pracy Garcii i Lopesa. Obaj Panowie udźwignęli ciężar historii i doskonale ją uzupełnili. Cienka, acz wyrazista kreska świetnie oddawała charakter postaci - ich ruchy, mimka, gesty – zostały pieczołowicie zsynchronizowane z toczącą się fabułą, a kolory – trochę pasteli, trochę ciemnych barw, odrobina kontrastu – nadały ogółowi cukierkowo – mroczny nastrój.

Minął wiek odkąd Różyczka – księżniczka i przyszła następczyni Królestwa Cierniostu – po raz ostatni zamknęła oczy. Na wskutek ukłucia wrzecionem, które okazało się proroczą wizją, Róża odpłynęła do świata wiecznych snów. Król wraz z Królową chwytali się każdej złudnej nadziei, każdej pokr...

Rozwiń

Zwiń

Elena Richardson żyje w świecie iluzji, ale jeszcze o tym nie wie. Kiedy do Shaker Heights przybywa Mia Warren – artystka o niefrasobliwym usposobieniu – Pani Richardson zaczyna traktować ją jako interesujące indywiduum. Z kliniczną wręcz precyzją, analizuje charakter kobiety; nietypowy sposób bycia, wrodzona naturalność, niewymuszona swoboda, brak odgórnie narzuconych zasad, wiążących zadań, regulaminowych priorytetów… Wszystko to składa się na osobowość, która – w pojmowaniu Eleny – wymyka się jakimkolwiek standardom.

Pokusa zagłębienia się w codzienność Mii jest zbyt wielka, by się jej oprzeć. Ścieżki obu pań przecinają się nieustannie, a one same – uwikłane w coraz to bardziej skomplikowane zależności i stosunki – zaczynają dostrzegać w sobie pewne bliźniacze cechy…

***

‘Gęsta, lepka, obłapiająca’ - takimi oto słowami opisałabym najchętniej (i właściwie chyba najtrafniej) powieść Celeste Ng. Ta czterystu stronnicowa historia jest przykładem pisarstwa totalnie pochłaniającego, maksymalnie hipnotyzującego, bez reszty angażującego, jednak nienachalnego. Bo ,,Małe ogniska’’ są w istocie napisane w sposób piękny, lecz i bardzo prosty: bezpretensjonalnie, skromnie, kameralnie.
Cicha proza o ogromnej sile rażenia.

Której – de facto – trudno się tutaj spodziewać.
Spotkanie dwóch kobiet, o różnych charakterach i odmiennych stylach życia, nie stanowi raczej zaskoczenia. Wręcz przeciwnie; to poczytny, choć mocno wyeksploatowany motyw w literaturze, obyczajowej zwłaszcza. Akcji jako takiej – nie ma; w końcu opieramy się nie, o sensację i dreszczyk emocji, a właściwą charakterystykę bohaterów; ich inność, przeciwstawność, złożoność, specyfikę. Pierwsze skrzypce gra więc warstwa psychologiczna, będąca owszem, pochłaniającą i intrygującą, choć prawie na pewno nie gwarantującą tylu wrażeń, ilu oczekuje się od klasycznego czasoumilacza z nieprawdopodobną fabułką w tle. Na szczęście to nie wada, a zaleta.

Dla koneserów psychologicznych intryg, rodzinnych powiązań i skomplikowanych relacji, to powieść doskonała. Celeste Ng w rewelacyjny sposób rozbiera na czynniki pierwsze powyższe aspekty, udanie adaptując je na własne potrzeby. ,,Małe ogniska’’ kipią od napięcia, nagromadzonych lęków i nienazwanych trosk.
Na przykładzie bohaterek, postawionych w kontrze wobec siebie, ale i niejako życia – niełatwego, serwującego pasmo niespodzianek – Celeste Ng kreśli scenariusze tak rozbieżne, jak to tylko możliwe. Przynajmniej z pozoru, ponieważ ani odmienne oblicza, ani przeciwne poglądy, ani rozbieżne perspektywy, nie są w stanie weryfikować tego, co dla obu ma największe znacznie – miłości.

Historia wzruszeń, codziennych zmagań z rzeczywistością, z światem poukładanym po swojemu; opowieść o więzach silniejszych od śmierci, o uczuciu potężniejszym niż jakiekolwiek inne, o losie trochę przekornym i trochę okrutnym; o podążaniu własną ścieżką, o poszukiwaniu siebie, pogoni za marzeniami.
Piękny, wzruszający, słodko – gorzki zapisek biegu dwóch przecinających się dróg.

Elena Richardson żyje w świecie iluzji, ale jeszcze o tym nie wie. Kiedy do Shaker Heights przybywa Mia Warren – artystka o niefrasobliwym usposobieniu – Pani Richardson zaczyna traktować ją jako interesujące indywiduum. Z kliniczną wręcz precyzją, analizuje charakter kobiety; nietypowy sp...

Rozwiń

Zwiń

Oj przyjemnie tego Pana McCammona się czytało; bardzo przyjemnie. I mówiąc szczerze byłam nieco zdziwiona, ponieważ po przyzwoitym - choć odrobinę przeciętnym ,,Słuchaczu’’ - nie nastawiałam się wcale na lekturę ani porywającą, ani tak mocno angażującą; tymczasem, zupełnie nieoczekiwanie, taką właśnie dostałam. Bo należy tutaj podkreślić, że prócz innych oczywistych walorów, powieść McCammona jest po prostu maksymalnie wciągającym czytadłem, które już od pierwszych stron hipnotyzuje i intryguje; klimatyczny wstęp, wspaniale sugestywna atmosfera, malownicze tło oraz zapowiedź fascynującej przygody – składają się na literacką ucztę wartą każdego grzechu! A na tym jeszcze nie koniec.

,,Dziedzictwo Usherów’’ wspaniale sympatyzuje z nowelą Edgara Allana Poe opowiadającą o losach starego rodu, zamieszkającego w odosobnieniu i dotkniętego dziwną przypadłością, która postępując błyskawicznie, pcha chorego w ramiona szaleństwa. Utwór Poego – o grobowym, niepokojącym, lekko melancholijnym charakterze – stanowił dla Roberta McCammona obiecujący pretekst do kreacji własnej, uwspółcześnionej wersji dziejów rodziny Usherów. I rzeczywiście, w pierwszych rozdziałach powieści, da się niewątpliwie wyczuć, że McCammon nie tylko ociera się o bliźniacze motywy, ale wręcz je wykorzystuje; na kanwie fikcyjnych wydarzeń i z wykorzystaniem fikcyjnych postaci, snuje wariację na temat tychże.

****

W Usherlandzie – na terenie położonym obok zbocza góry Briatrop - od dziesiątek lat dochodzi do serii zagadkowych zaginięć dzieci. Miejscowi górale szepczą o mitycznych stworach nawiedzających okoliczne lasy; Żarłoczny Bebech w spółce z Dyniowatym grasują pod osłoną nocy, by porywać nieostrożną młodzież. Te dziwne zniknięcia budzą ogólny niepokój, ale jak dotąd nikt nie udowodnił ich paranormalnego podłoża. Może to tylko przypadek, zbieg okoliczności lub zwyczajnie – fantastyczna legenda?
Gdy do rodzinnego gniazda powraca Rix Usher, splot przypadkowych okoliczności pcha go w stronę rozwikłania makabrycznej tajemnicy. Wraz z Raven Dunstan i obdarzonym nadnaturalnymi zdolnościami chłopcem, zostają zmuszeni do walki z pradawnym złem; złem, które zakorzeniło się w odległej przeszłości i które ma wiele wspólnego z klanem Usherów.

****

Sami widzicie – fabuła ,,Dziedzictwa…’’ przedstawia się dość prosto. Przynajmniej w teorii. W praktyce zaś jest nie tylko złożoną, ale również udaną adaptacją dzieła Poego. Owszem, bardzo nowoczesną, z pewnością pozbawioną jego poetyki i specyficznego oniryzmu (hej, Edgar i tak jest niepodrabialny!), lecz przy tym wzbogaconą o zupełnie inne aspekty. Mam bowiem wrażenie, jakby autor wreszcie popuścił wodze swojej fantazji; dał upust prawdziwie obłąkańczym wizjom, tworząc w efekcie historię maksymalnie posępną, po brzegi unurzaną w gotyckim nastroju, przepełnioną najsmakowitszymi kąskami zaczerpniętymi wprost z klasycznej grozy.
Akcja powieści toczy się nieśpiesznie, a McCammon – mistrz gawędziarstwa – snuje coś na kształt gęstej i mrocznej baśni; trochę odrealnionej, trochę nierzeczywistej, jednak jak najbardziej przerażającej. Dużą rolę odgrywa tutaj klimat, suspens, napięcie, tajemnica. Finał, bezkompromisowy i wręcz popisowy, może zaskoczyć; nie tylko przez wzgląd na fabułę, jak i na nagromadzanie nietypowych – przynajmniej jak na autora – środków. Jest mocno, krwawo, niekiedy wręcz brutalnie. Całość jednak broni się wyśmienicie, bo McCammon zna umiar; liryczna opowiastka z elementami horroru? Łaj not? ,,Dziedzictwo Usherów’’ hipnotyzuje do granic możliwości!

Oj przyjemnie tego Pana McCammona się czytało; bardzo przyjemnie. I mówiąc szczerze byłam nieco zdziwiona, ponieważ po przyzwoitym - choć odrobinę przeciętnym ,,Słuchaczu’’ - nie nastawiałam się wcale na lekturę ani porywającą, ani tak mocno angażującą; tymczasem, zupełnie nieoczekiwanie, ...

Rozwiń

Zwiń

Stłumienie społecznego niepokoju to nie lada wyczyn, o czym doskonale przekonała się rada pewnego miasta. Aby rozładować napięcie i zapobiec fali przemocy, włodarze Eccenhilo postanawiają zorganizować… Wielki karnawał. Odrobina rozrywki oraz występ światowej sławy operowej – kastrata Foligatto – ma odciągnąć uwagę motłochu od krwawych waśni. Nie wszystko jednak idzie zgodne z planem; przyjazd Foligatta owszem, jest wspaniałym wydarzeniem, ale zupełnie nieoczekiwanie uruchamia serię niefortunnych zdarzeń, które doprowadzają do tragicznego finału.

****

Absolutnie nietypowym dziełem jest ,,Foligatto’’ i nie ma w tym aspekcie choćby cienia szansy, żeby zasadnie podważać ów stwierdzenie. Przekonana bowiem jestem, że z tak niezwykłą, oryginalną i nietypową sztuką, trudno komukolwiek konkurować. Bo wytwór spod rąk Alexiosa Tjoyasa oraz Nicolasa De Crecy’ego, sztuką nazwać po prostu należy; o sztampowej pracy czy klasycznym rzemieślnictwie mowy być nie może - to prawdziwy artyzm.

I z tym artyzmem czytelnik niejako musi się pogodzić. Rzecz jasna - to żadna wada, lecz zaleta; niemniej jednak, sięgając po ten tytuł, trzeba być nastawionym na lekturę niejednoznaczną, nieoczywistą, wymagającą zarówno skupienia, jak i sporej dozy tolerancji oraz otwartości; powinno się być przygotowanym na maksymalnie spotęgowane doznania wizualne, estetyczne, fabularne, przy tym również – trudne.

Musicie wszak wiedzieć: ,,Foligatto’’ jest rzeczą bardzo brzydką; tak brzydką, że aż niekiedy obrzydliwą; mroczną, groteskową, błazeńską, prezentującą w sposób sugestywny cały wachlarz szaleństwa, absurdu, czarnego humoru i surrealistycznego klimatu. Tkwi w tym jednak pewien urok oraz magnetyzm.
Choć łatwo się pogubić w fantasmagorycznych wizjach, iluzjach, w których jawa miesza się ze snem, koszmar goni koszmar, granice pomiędzy światem realnym, a nierealnym zacierają się, to na tle miejskiego konfliktu Eccenihilo wszystko to wybrzmiewa po dwakroć, nabierając – paradoksalnie – niezwykłej wyrazistości i ostrości.

Bez trudu wyłapuje się elementy przenikające do naszej rzeczywistości, także ogólny wydźwięk całości: krytykę nieudolnego sytemu, uwypuklenie wszelkich przywar społeczeństwa, prezentację jałowej próby rozwiązywania problemów priorytetowych metodą pospolitych kompromisów, ocenę zachowania danych jednostek.

Tjoyas & De Crecy w sposób nieszablonowy przedstawili swoją kreację świata. Scenariusz, szkic postaci, nawet ilustracje – to wszystko cechuje komizm, karykatura, dziwność, osobliwość.
Na wielu płaszczyznach ,,Foligatto’’ więc zachwyca, ale także i odpycha.

Stłumienie społecznego niepokoju to nie lada wyczyn, o czym doskonale przekonała się rada pewnego miasta. Aby rozładować napięcie i zapobiec fali przemocy, włodarze Eccenhilo postanawiają zorganizować… Wielki karnawał. Odrobina rozrywki oraz występ światowej sławy operowej – kastrata Folig...

Rozwiń

Zwiń

Kiedy do górskiego miasteczka przyjeżdża detektyw Franck Sangare wraz ze swoją asystentką panią Dombre, wszystko wydaje się być banalnie oczywiste. Sprawa, w którą właśnie się zaangażowali, przedstawia się więcej niż jasno: ginie młody mężczyzna, trop prowadzi do zabitej dechami mieściny, delikwent prawdopodobnie żyje, należy jedynie sprowadzić go do domu.
Proste? Nie, jeśli w grę wchodzą szemrane interesy, narkotyki oraz brutalne morderstwa. Dwójka wspólników wpada więc w sam środek niezłego bagna, a Saint – Eleme, ta ‘zabita dechami wiocha’, stanowi dla nich nie lada zagadkę.
Sangre i Dombre będą próbowali zmierzyć się z miasteczkową zmową milczenia, lecz wcale nie jest to łatwe zadanie. Prawdziwe kłopoty czekają tuż za rogiem, zaś ich przygoda - dopiero się rozpoczyna…


****

Mam słabość do kryminalnych historii i mam słabość do ładnie narysowanych komiksów. Choć akurat słowo ‘ładnie’ może nijak pasować do pracy Serge Lehmana i Frederika Peetersa; pojęcie ładności kojarzy się raczej z czymś schludnym, klasycznie pięknym, linearnym, czystym; kreska Peetersa niekończenie taka jest - to raczej przeciwieństwo wszystkiego tego, co wymieniłam powyżej, bo jeśli dobrze przyjrzeć się detalom oraz szczegółom jego szkicu - to bez trudu można zauważyć drobiazgowość, ale i pozornie niedbałe wykończenie: nerwowy ruch dłoni, pośpiesznie uzupełniona gra światłocienia, naprędce rozmieszczona kompozycja.

Całość jednak wypada szalenie atrakcyjnie i zdecydowanie przyciąga oko odbiorcy. Nasycone barwy, zasada ich kontrastu, podkręcenie niektórych elementów intensywną czernią, granatem, czerwienią – woooah, ogląda się to z przyjemnością!
No i czuć mocny vibe komiksowej klasyki.
Ładny też nie jest – przynajmniej w standardowym ujęciu – scenariusz opracowany przez Lehmana. Mordobicie, narkotyki, zabójstwa… Nie mamy tutaj lekkiego klimatu, oj nie – fabuła charakteryzuje się sensacyjnym zacięciem, chociaż (na szczęście!) nie przysłania ona ogólnego wydźwięku.

Serge Lehman stworzył bowiem historię kameralną, nastrojową, ocierającą się o atmosferę Twin Peaks – senną mieścinę, pozornie sielską i urokliwą, w której dochodzi do przestępstwa. Taki zabieg z pewnością należy zaliczyć do udanych; odbiorca z zaciekawieniem śledzi poczynania dwójki bohaterów, którzy z wolna zapuszczają się w coraz mroczniejsze zakamarki Saint – Elme; suspens, napięcie, nuta tajemnicy, hermetyczna otoczka – wszystkie te aspekty w oczywisty sposób przywodzą na myśl kultowy serial Frosta & Lyncha, jednocześnie stanowiąc zapowiedź czegoś równie intrygującego; autorowi udało się wykreować nie tylko malownicze tło i ciekawe zaplecze akcyjne, ale również wyraziste postaci. Detektyw Sangare, stary wyjadacz i doświadczony śledczy, jest doskonałym towarzyszem dla nieco beztroskiej Pani Dembre – razem tworzą uroczą parę, wprost idealną wobec konieczności zgłębiania mrocznych sekretów alpejskiej wioski.

****

,,Saint – Elme’’ to przykład świetnie zrealizowanego konceptu. Fabuła oraz grafika wcale nie stanowią dwóch odrębnych aspektów – wręcz przeciwnie - one wspaniale się uzupełniają. Tam, gdzie słowo jest zbędne, wkracza rysunek; tam, gdzie rysunek mówi zbyt mało, pojawia się słowo.

Kiedy do górskiego miasteczka przyjeżdża detektyw Franck Sangare wraz ze swoją asystentką panią Dombre, wszystko wydaje się być banalnie oczywiste. Sprawa, w którą właśnie się zaangażowali, przedstawia się więcej niż jasno: ginie młody mężczyzna, trop prowadzi do zabitej dechami mieściny, ...

Rozwiń

Zwiń

Kuchnia państwa Haney to podręcznikowy przykład miejsca, w którym doszło do zbrodni. Bałagan, plamy krwi na podłodze, porzucone niemowlęce śpioszki i nieobecność ofiary, wskazują na porwanie, o ile nie… Morderstwo.

Mieszkańcom sielskiego Sunnylakes trudno uwierzyć w ten czarny scenariusz. Okolica jest spokojna, zamieszkiwana przez dobrze sytuowane rodziny białych, a większość kobiet – zajęta wychowywaniem dzieci i prowadzeniem domu – nie zauważa absolutnie nic, co mogłoby wzbudzać niepokój bądź wątpliwości. Wręcz przeciwnie; upalne lato 1959 roku stanowi idylliczny sen każdego zamożnego Amerykanina.

Jednak Mick Blanke, detektyw przydzielony do sprawy zaginięcia Joyce Haney, ma przeczucie, że nieskazitelny obrazek Sunnylakes to tylko ułuda. I nie myli się szczególnie, bo gdy trafia na czarnoskórą pomoc domową pracującą u Haney’ów, odkrywa, że owszem – rodzina skrywa niejedną mroczną tajemnicę.
Wraz z Ruby Wright, Mike będzie zmuszony zagłębić się w spiralę kłamstw otaczającą urokliwe Sunnylakes.
****
Gdy po raz pierwszym przeczytałam o ,,Bardzo długim popołudniu’’ Ingi Vesper, nie spodziewałam się, że ten tytuł tak bardzo przypadnie mi do gustu. Opis książki brzmiał całkiem ciekawie, może nawet nieco intrygująco, lecz przy tym wcale, a wcale - nie fascynująco; na pewno wiecie o co chodzi - kryminałów, w których główna bohaterka ‘ginie w tajemniczych okolicznościach’ jest na pęczki, więc trzeba czegoś naprawdę dobrego, by zachęcić mnie do lektury.

Ale tutaj miałam nosa!

W przypadku powieści Pani Vesper wabikiem zachęcającym do sięgnięcia okazały się słowa klucze: ‘lato 1959 roku’, ‘segregacja rasowa’, ‘bogata dzielnica’, ‘hermetyczna społeczność’, ‘sekrety z przeszłości’, ‘american dream’. Czego chcieć więcej? Ano sprawnego pióra, niebanalnej intrygi, porządnie skonstruowanych postaci oraz odpowiednio rozbudowanego zaplecza społeczno – obyczajowego. Na szczęście wszystko to, ‘Długie popołudnie’ w sobie mieści.😉
Autorka doskonale radzi sobie zarówno z kreacją kryminalnej zagadki, jak i udźwignięciem ciężaru całej historii. Choć akcja toczy się wolno i nieśpiesznie, nie brak jej w żadnym razie ani klimatu, ani nutki suspensu, ani także kilku większych zaskoczeń. Vesper potrafi zaangażować swego odbiorcę na kilku różnych płaszczyznach; mimo, że sama zbrodnia gra tutaj główną rolę, to trudno pominąć jej ogólny wydźwięk. Pod płaszczykiem sensacyjnej fabułki kryje się bowiem mnogość różnorakich motywów, tak charakterystycznych dla czasu i umiejscowienia wydarzeń. Inga Vesper ich nie ignoruje, nie spycha na dalszy plan, nie umniejsza im; ba! Ona czyni z nich nie tyle tło idealne wobec potrzeb własnego utworu, co trzon podtrzymujący literacką konstrukcję. To szalenie atrakcyjny zabieg, zwłaszcza dla entuzjastów pieczołowicie splecionych wątków.

A tego niewątpliwie nie brakuje - ,,Bardzo długie popołudnie’’ jest przykładem tego, jak można fantastycznie łączyć odrębne aspekty; warstwa psychologiczna, obyczajowa i kryminalna przenika się na tyle płynnie i naturalnie, że razem tworzy ściśle skondensowany utwór, który w pełni usatysfakcjonuje każdego czytelnika.

Kuchnia państwa Haney to podręcznikowy przykład miejsca, w którym doszło do zbrodni. Bałagan, plamy krwi na podłodze, porzucone niemowlęce śpioszki i nieobecność ofiary, wskazują na porwanie, o ile nie… Morderstwo.

Mieszkańcom sielskiego Sunnylakes trudno uwierzyć w ten czarny scenariusz....

Rozwiń

Zwiń

Grzbiet Juan de Fuca to niezwykłe miejsce. Tak niezwykłe i nietypowe, że wielka korporacja postanawia zaadaptować śródoceaniczny system grzbietów na potrzeby pozyskiwania energii geotermalnej, a w jego północno – wschodniej części wybudować kompleks sieci baz obsługiwanych przez specjalne jednostki badawcze oraz załogi odpowiednio przystosowane do wymagających okoliczności.
Ryfterzy, ponieważ takim mianem określa się pracowników stacji Beebe, zostali zmodyfikowani i ‘dostrojeni’ wobec nieprzychylnych praw natury - dzięki możliwości oddychania pod wodą mogą swobodnie poruszać się w odmętach Oceanu Spokojnego. Problem tkwi jednak w tym, że prócz transformacji swoich organizmów, Ryfterzy poświęcą coś jeszcze… Jako grupa wyrzutków społecznych, wysuniętych poza nawias, dotkniętych przemocą i wszelkiego rodzaju zaburzeniami, będą stanowić grupę odporną na trudne warunki. Przynajmniej potencjalnie.

Gdy morskie dno ujawni swoje najmroczniejsze tajemnice, okaże się, że los ludzkości może zależeć od postępowania istot pozbawionych zarówno człowieczeństwa, jak i moralności.
****
Sięgając po powieść Petera Wattsa czułam obawy. Nie tyle przez wzgląd na fabułę, co poprzez głęboko zakorzenione uprzedzenia względem samego gatunku. Nieczęsto decyduję się chwycić za science – fiction, a jeśli już chwytam – to muszę przyznać – nie są to wcale łatwe i przyjemne spotkania, wręcz przeciwnie; okupione wysiłkiem oraz trudem, nużą mnie niemiłosiernie; ani naukowa terminologia, ani abstrakcyjna wizja świata, ani specyficzny styl, nie mogą wzbudzić mojego entuzjazmu.
Tym razem jednak było inaczej.
,,Rozgwiazda’’ nie jest lekturą prostą - to należy podkreślić już na wstępie. Historia dzieje się bowiem w nietypowym środowisku i nietypowych okolicznościach, które – siłą rzeczy – wymagają jeśli nie wiedzy o nich, to przynajmniej należytej uwagi, aby ów wiedzę pozyskać. Watts, zarówno dzięki wykształceniu jak i pisarskiemu talentowi, potrafi całkiem przejrzyście przedstawiać badawcze koncepty: umiejętnie wplata je w fabułę, pozbawiając ją nadęcia oraz profesorskiego żargonu. To bardzo cenna umiejętność, zwłaszcza w odniesieniu do hard SF; fikcja połączona z konkretnymi faktami nie zawsze prezentuje udane połączenie – w końcu chodzi o stworzenie pełnoprawnej powieści, a nie – studenckiej rozprawki.

Autorowi udało się to pierwsze. Choć powieść opiera się o eksperymentalno – eksploracyjne motywy, to nadal stanowi świetną rozrywkę. Owszem, nieco czasochłonną i wyczerpującą, lecz bardzo angażującą pod wieloma względami. Kameralna, utrzymana w gęstym nastroju ,,Rozgwiazda’’, wzbogacona o doskonałe portrety psychologiczne swych postaci, dylematy dotyczące człowieczeństwa i moralności, jest przykładem lektury nadzwyczajnie intrygującej.
Powolne tempo akcji, kameralny nastrój, malownicze tło, zamknięta sceneria; mrok, klaustrofobia, duszące napięcie, przytłaczający lęk – wszystko to szalenie uatrakcyjnia odbiór treści. Peter Watts uderza w klasyczną grozę i nie da się ukryć, uderza bardzo celnie. Fenomenalnie radzi sobie z kreacją postapokaliptycznej wizji; świata dostatecznie rozwiniętego, by ten, popchnięty przez pychę naukowców mknął wprost ku zagładzie; scenariusza na tyle okropnego, co ocierającego się o… Prawdziwy horror.

W tej historii nie ma miejsca na tanią sensację czy banalne rozwiązania. Zdecydowanie nie. To wstęp do złożonej całości – oryginalnej, pasjonującej, wielowarstwowej. Momentami może trudnej i nieprzystępnej, jednak jak najbardziej – wartej poznania

Grzbiet Juan de Fuca to niezwykłe miejsce. Tak niezwykłe i nietypowe, że wielka korporacja postanawia zaadaptować śródoceaniczny system grzbietów na potrzeby pozyskiwania energii geotermalnej, a w jego północno – wschodniej części wybudować kompleks sieci baz obsługiwanych przez specjalne ...

Rozwiń

Zwiń

Nieruchome spojrzenie, czujna sylwetka, twarz wyciosana z kamienia. Nie sposób oderwać wzroku od górującej nad tłumem postaci; od masywnego ciała, hipnotycznej gracji ruchów, bladych ust zaciśniętych w wąską kreskę. Parker porusza się pewnie, przemierza nowojorski motłoch, kroczy brudnymi chodnikami Manhattanu.

Jest 1962 rok. Bez grosza przy duszy, z pragnieniem zemsty w sercu i spluwą w kieszeni, Parker idzie załatwiać stare poruchanki.

 

****

,,Parker: Edycja Martini’’ z hukiem trafia na rynek wydawniczy. Piszę z hukiem, bo wziąwszy pod uwagę rozmach oraz epickość ów przedsięwzięcia, doprawdy trudno mówić o banalnym entuzjazmie jakim szczycą się przeciętne publikacje. Zresztą; ostatnią rzeczą, którą można by zarzucić Scottowi Dunbierowi & Richardowi Cooke’owi, jest właśnie konwencjonalność czy pospolitość. Obaj panowie wykonali kawał – jak zapewne powiedziałby to sam Parker – ‘solidnej roboty’. Pomysły Dunbiera, rysunki Cooke’a, scenariusze na podstawie powieści Donalda Westlake’a, są dokładnie tym czym być powinny: genialnie zrealizowanymi wizjami przeniesionym na papier.

****

Wszystko zaczęło się od amerykańskiego autora piszącego cykl z postacią – dziś kultowego już – kryminalisty Parkera. Richard Stark nakreślił Parkera, ma się wrażenie, jednym sprawnym pociągnięciem pióra. Widać to szczególnie na kartach komiksowej adaptacji; łatwo tutaj bowiem wyłapać jednoczesną prostotę i złożoność jego czarnego charakteru. Potencjalnie ‘czarnego’.

Parker, co trzeba wiedzieć, jest trochę na bakier z prawem. Trochę bardzo. Albo jeszcze lepiej – on jest po prostu POZA prawem.

To jednak nic; w końcu popkultura uwielbia jemu podobnych twardzieli; bezwzględnych terminatorów – zabijaków napędzanych żądzą zemsty; awanturników z piekącym pragnieniem vendetty wyrytym głęboko w sercu; morderców o pokerowej twarzy, naciskających bez najmniejszego mrugnięcia spust gigantycznej pukawki, wymierzonej prosto w twarz zmartwiałej ze strachu ofiary.

 Szaleństwo, nieprzewidywalność, obłęd i magnetyzm: to nas podnieca, to nas pociąga.

 

Parker poniekąd wpisuje się w kanon takiego płatnego rzezimieszka; typa spod ciemnej gwiazdy, co mu źle z oczu patrzy – góry mięśni, kupy seksapilu, masy brutalności. Jednostki bezwzględnie dążącej do wzbogacenia się, dbającej wyłącznie o swój interes; osoby odsuniętej od społeczeństwa, wyalienowanej, nieufnej, polegającej wyłącznie na własnych umiejętnościach i predyspozycjach; maksymalnie skupionej na czerpaniu przyjemności ze świata wielkiego konsumpcjonizmu.

Ale tylko poniekąd, ponieważ mimo pewnej dozy sztampy, Parker całkiem sprawnie rozmija się z tą konkretną kreacją. Posiada on w sobie coś nietypowego, niejednoznacznego, dwuwymiarowego. Ani jego niemoralne uczynki, ani złe występki nie są w stanie przekreślić sympatii, którą – siłą rzeczy – czytelnik wobec odczuwa. Postać Donalda Wetlake’a naprawdę da się lubić!
Cooke’owi udało się doskonale uchwycić ten wyjątkowy dysonans. Za pomocą kilku słów, paru szkiców oraz ograniczonej barwy kolorów, kreśli bohatera o dwoistym obliczu i ów dwoistość świetnie uwypukla. Plansze Darwyna to połączenie klasyki,  nostalgii oraz gęstego klimatu noir. Tu – jeśli chodzi o same środki przekazu – nie ma rewolucji; wręcz przeciwnie: ścisła konwencja, której twórca się trzyma.

Czy wychodzi mu to na dobre? Zdecydowanie. Największą siłę rażenia mają bowiem wyrywkowe kadry, utrzymane w kameralnym, nieskomplikowanym artyzmie. Prosta, pozornie niedbała kreska, ciemna kolorystka, gra światłocienia, kilka zdawkowych fraz – to wystarczające. Odbiorca, mimo oszczędności użytych środków, śledzi fabułę z zapartym tchem. A jeśli dodać do tego kryminalny sznyt, retro nastrój i spooooroooo sensacji, to uwierzycie mi, macie fantastycznie rozrywkową pozycję na wyciągnięcie Waszej rąsi.

 

 

 

 

Nieruchome spojrzenie, czujna sylwetka, twarz wyciosana z kamienia. Nie sposób oderwać wzroku od górującej nad tłumem postaci; od masywnego ciała, hipnotycznej gracji ruchów, bladych ust zaciśniętych w wąską kreskę. Parker porusza się pewnie, przemierza nowojorski motłoch, kroczy brudnymi ...

Rozwiń

Zwiń