Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Pierwszy rozdział zaczyna się w Liberii i cóż, gdy czytałam tę książkę, niejednokrotnie przypominało mi się to, co o Liberii pisał Ryszard Kapuściński - że w momencie powstawania kraju jego społeczeństwo składało się z byłych niewolników, którzy, zdobywszy wolność, za wszelką cenę chcieli się "odkuć" (znaczy Kapuściński to na pewno mądrzej opisał, niż ja teraz). I naprawdę trudno było się pozbyć tego skojarzenia, czytając o Polakach, którzy ledwo co odzyskali własne państwo, a już byli przekonani, że kolonie im się, cytując klasyczkę, "po prostu należą" i którzy potrafili np. nosić ze sobą stołek, żeby nawet na chwilę nie usiąść na tym samym poziomie, co ci strasznie dzicy tubylcy afrykańscy. Oprócz głównego motywu związanego z Polską, w drugim rozdziale znajduje się powtórzenie najważniejszych faktów związanych z odkryciami geograficznymi i kolonializmem w ogóle, przypomnienie, czym była konkwista (spoiler: czymś jeszcze gorszym, niż zwykłe zakładanie kolonii).  Bardzo ciekawa i pouczająca lektura, polecam. 

Pierwszy rozdział zaczyna się w Liberii i cóż, gdy czytałam tę książkę, niejednokrotnie przypominało mi się to, co o Liberii pisał Ryszard Kapuściński - że w momencie powstawania kraju jego społeczeństwo składało się z byłych niewolników, którzy, zdobywszy wolność, za wszelką cenę chcieli ...

Rozwiń Zwiń

Ktoś na fb napisał kiedyś, że z dobrą książką jest tak, że jednocześnie chcesz ją skończyć i nie chcesz skończyć. I to właśnie odczułam, czytając "Zielone sari", bo książka jest bardzo ciekawa i wciągająca, a jednak w trakcie czytania cały czas miałam myśl "niech ten dziad w końcu zdechnie". Tak, to słowo jest najbardziej adekwatne, chociaż przecież nie mówi się o ludziach, że zdychają, a nawet i o zwierzętach się nie powinno. Trochę odległe skojarzenie, ale narracja skojarzyła mi się z książką dla nastolatek "Ja, Blanka" Ewy Barańskiej, gdzie również autorka postanowiła wczuć się w perspektywę osoby będącej uosobieniem psychologicznej Ciemnej Triady. Można potraktować głównego bohatera "Zielonego sari" jak symbol patriarchatu, ale niestety, można też interpretować głównego bohatera i jego losy całkiem dosłownie, tacy ludzie, przesyceni pogardą nawet wobec najbliższych osób, przecież istnieją. Dodatkowy plus - można się dowiedzieć czegoś o Mauritiusie, o jego wielokulturowości , sięgnąć głębiej, niż pokazują to biura podróży, kuszące zdjęciami rajskich plaż, choć rzeczywistość przedstawiona przez Devi jest daleka od raju.

Ktoś na fb napisał kiedyś, że z dobrą książką jest tak, że jednocześnie chcesz ją skończyć i nie chcesz skończyć. I to właśnie odczułam, czytając "Zielone sari", bo książka jest bardzo ciekawa i wciągająca, a jednak w trakcie czytania cały czas miałam myśl "niech ten dziad w...

Rozwiń Zwiń

Ciekawa i wciągająca lektura na temat zwierząt, w których większość ludzi widzi jedynie materiał na kotlety schabowe, chociaż przy niektórych stwierdzeniach (np. na temat przeszczepiania człowiekowi świńskich organów w niedalekiej przyszłości) jednak przydałyby się jakieś przypisy. Ogólnie jednak bardzo się cieszę, że trafiłam na tę książkę, że dowiedziałam się, jak ważna u świń jest hierarchia w stadzie, co świnie najbardziej lubią robić i dlaczego wzięcie świni do mieszkania w bloku czy nawet domku z małym ogródkiem nie jest dobrym pomysłem. Dowiadujemy się też, że jak człowiek mówi do świni, to świnia odchrumkuje. Książka nie pozostawia wątpliwości, że lepiej porozmawiać ze świnią, niż ją zjeść.

Ciekawa i wciągająca lektura na temat zwierząt, w których większość ludzi widzi jedynie materiał na kotlety schabowe, chociaż przy niektórych stwierdzeniach (np. na temat przeszczepiania człowiekowi świńskich organów w niedalekiej przyszłości) jednak przydałyby się jakieś przypisy. Ogólnie...

Rozwiń Zwiń

Ciekawa lektura publicystyczna, ale… No właśnie, publicystyczna, a nie naukowa czy nawet popularno-naukowa, tymczasem sporo ludzi, co widać nawet w niektórych opiniach tutaj, sugeruje się autorytetem Haidta jako profesora psychologii społecznej i uważa, że ta książka niesie jakąś obiektywną prawdę. A przecież ta teoria trzech wielkich nieprawd nie jest żadną teorią naukową, zweryfikowaną empirycznie, a po prostu zbiorem obserwacji. Owszem, są odwołania do różnych ciekawych badań i momentami ciekawe obserwacje, np. dotyczące polaryzacji politycznej, dającej się we znaki także w Polsce, ale sporo rzeczy jest naciąganych i pod tezę. Sama bardzo cenię psychoterapię poznawczo-behawioralną, ale tłumaczenie, że trigger warnings są złe, bo specjaliści od CBT udowodnili, że ekspozycja na stresory pozwala sobie lepiej z nimi radzić, jest po prostu kuriozalne. Przecież w trakcie psychoterapii triggerujące bodźce nie wyskakują jak Filip z konopi nie wiadomo skąd, tylko to pacjent i terapeuta decydują, jakie będzie tempo ekspozycji na nie. Tak więc jeśli już ekstrapolować wnioski z psychoterapii na życie codzienne, to trigger warnings są raczej czymś dobrym, bo pozwalają osobie przygotować się na zetknięcie z bodźcami budzącymi trudne emocje. Jeszcze ciekawiej robi się w jednym z kolejnych rozdziałów, gdzie autor pokazuje badania, z których wynika, że depresja jest częściej diagnozowana, niż kiedyś i krytykuje obniżenie poprzeczki diagnozowania depresji, które może działać jak samospełniająca się przepowiednia. Nie wiem, czy autor tęskni za czasami, w których osoba cierpiąca na depresję mogła liczyć głównie na złote rady typu “weź się w garść”. Ja nie tęsknię. A samospełniająca się przepowiednia w diagnozie psychologicznej czy psychiatrycznej owszem, istnieje, ale to chyba problem z kompetencjami niektórych psychologów i psychiatrów, a nie z tym, że depresja jest częściej diagnozowana, niż kiedyś. Dobry diagnosta pomoże pacjentowi zadbać, żeby diagnoza nie zadziałała jak samospełniająca się przepowiednia. I też bardzo ważna jest uwaga zawarta w jednej z krytycznych recenzji tej książki (na końcu podam linki): to, że niektórzy przezwyciężają rozmaite traumy i dramaty i czasami nawet wynoszą z nich coś dla siebie, wynika z ich siły i zdolności radzenia sobie, a nie z tego, że silnie stresujące wydarzenia same w sobie są czymś dobrym. Czytając literaturę naukową na temat wzrostu potraumatycznego, można zresztą dojść do podobnego wniosku, co autor/ka recenzji. Rozdział o mikroagresjach też jest fascynujący. Oczywiście to pojęcie jest bardzo szerokie i bywa nadużywane, ale autorzy ewidentnie mają problem z samą koncepcją mikroagresji, bo, olaboga, przecież osoby stosujące mikroagresje nie mają złych intencji i w ogóle do czego to podobne, że w ocenie czynu miejsce zamiaru zastąpił skutek (no straszne! może jeszcze domagać się, żeby ludzie zastanawiali się nad skutkami swoich zachowań i, nie daj borze szumiący, uczyli się na błędach? :D). No litości, przecież nikt nie twierdzi, że np. powiedzenie, że jakiś kolor jest “pedalski”, to takie samo przewinienie, jak pobicie kogoś ze względu na jego orientację seksualną. Ale użalanie się, że jak to tak, czyny są oceniane przez pryzmat ich skutków, jest doprawdy kuriozalne. Idąc tym tropem, należałoby wykreślić z Kodeksu Karnego artykuł dotyczący nieumyślnego spowodowania śmierci. Autorzy ewidentnie mają też problem z myślą, że słowa potrafią być aktem przemocy. No doprawdy, myślałam, że takie zjawiska, jak mowa nienawiści czy przemoc psychiczna i jej skutki są powszechnie znane, a już na pewno są znane w gronie osób zajmujących się naukami społecznymi… Autorzy mają też problem z tym, że niektóre pojęcia psychologiczne, jak np. trauma (pierwotna definicja wydarzenia traumatycznego, na którą powołują się autorzy i którą wydają się uznawać za jedyną słuszną, wskazuje, że takie zdarzenie wykracza poza normalne ludzkie doświadczenie… Tak, jakby definicja tego, czym jest “normalne ludzkie doświadczenie”, była jednoznaczna i obiektywna…), ulegają przeobrażeniom. No rzeczywiście, to niebywały skandal, żeby w nauce pojawiały się nowe definicje różnych pojęć :D Książka porusza różne konflikty dziejące się w USA. Jak czytałam o nich, to zastanawiałam się, czy na pewno to wszystko musiało aż tak wyeskalować. Książka stawia ważne pytania dotyczące m.in. polaryzacji światopoglądowej i jej skutków, ale odpowiedzi na te pytania poszukam jednak gdzie indziej. Jeśli ktoś chciałby poczytać polemikę z autorami po angielsku, to polecam recenzje z “The Guardian”:
https://www.theguardian.com/books/2018/sep/20/the-coddling-of-the-american-mind-review
i “PS Mag”:
https://psmag.com/education/the-coddling-of-the-american-mind-is-sort-of-brainless

Ciekawa lektura publicystyczna, ale… No właśnie, publicystyczna, a nie naukowa czy nawet popularno-naukowa, tymczasem sporo ludzi, co widać nawet w niektórych opiniach tutaj, sugeruje się autorytetem Haidta jako profesora psychologii społecznej i uważa, że ta książka niesie jakąś obiektywn...

Rozwiń Zwiń

Ciekawa i wciągająca, pochłonęłam w jeden wieczór. Są tu sprawy kryminalne, znane i mniej znane: śmierć Magdaleny Żuk, zaginięcie Brunona Muschalika, zabójstwo Darii Roźmiarek. Ciekawe reportaże kryminalne, chociaż jeśli chodzi o misję społeczną tej książki, deklarowaną przez autorów na początku, jestem dosyć sceptyczna - autorzy twierdzą, że książka pokazuje, że trzeba być ostrożnym i się ubezpieczać, a przecież spora część z tych historii to po prostu nieszczęśliwe wypadki, które mogły się zdarzyć wszędzie. Co np.takiego mogła zrobić Daria, żeby nie trafić na typa, który ją udusił, bo nie reagowała na jego zaloty? W Czechowicach-Dziedzicach zdarzyło się przecież coś podobnego, a dziewczyna, która zginęła z rąk takiego zwyrola, szła właśnie na egzamin. To może najlepiej nie wychodzić z domu? Oh wait, w domu przecież też się zdarzają wypadki. Oczywiście wybierając się w podróż, ubezpieczać się trzeba, z tym ani trochę nie polemizuję. Niektóre historie, np. historia zaginięcia Danuty i Marka w wąwozie Samaria, których prawdopodobnie dałoby się uratować, gdyby przewodnik nie kłamał, przez co policja szukała zaginionych w niewłaściwym miejscu, pokazują, że wakacje all-inclusive niekoniecznie muszą być bezpieczniejsze niż samodzielna podróż. Gdybym miała jednak wyciągać jakieś przesłanie z tej książki, to główny wniosek brzmiałby: umiesz liczyć, licz na siebie.

Ciekawa i wciągająca, pochłonęłam w jeden wieczór. Są tu sprawy kryminalne, znane i mniej znane: śmierć Magdaleny Żuk, zaginięcie Brunona Muschalika, zabójstwo Darii Roźmiarek. Ciekawe reportaże kryminalne, chociaż jeśli chodzi o misję społeczną tej książki, deklarowaną przez autorów na po...

Rozwiń Zwiń

Mam mieszane uczucia wobec tej książki. Biorąc pod uwagę, że autorka miała do dyspozycji tylko 5 stron aktu oskarżenia, podczas, kiedy sam akt ma 789 stron, a akta sprawy mają ponad 500 tomów, to dane, które mamy w tej książce, z konieczności są dosyć dziurawe. Mam wrażenie, że jednak trochę autorka za bardzo idzie w wybielanie Roberta J., no bo skoro głównym źródłem informacji są rodzice Roberta, to nic dziwnego, że starają się przedstawić go w pozytywnym świetle. No i zgadzam się z tym, co ktoś tu wcześniej napisał - że prawie niczego się z tej książki nie dowiadujemy o ofierze. Muszę jednak przyznać, że książka rzetelnie i ciekawie wypunktowuje braki, jakie miały miejsce w śledztwie dotyczącym tej wstrząsającej sprawy i braki polskiego wymiaru sprawiedliwości w ogóle. Jednym z głównych dowodów było badanie włosa znalezionego w łazience u Roberta, ale nie DNA, tylko struktury włosa i porównanie ze strukturą włosa Katarzyny, a to pozwala jedynie na identyfikację grupową, nie indywidualną. Podobnie z porównywaniem owadów znalezionych na szczątkach z owadami znalezionymi w piwnicy u Roberta. No i opinie biegłych, w tym najbardziej znanego polskiego seksuologa, który na podstawie samych zwłok, jeszcze przed wytypowaniem sprawcy, był w stanie wyczytać z tychże zwłok niemal wszystko, łącznie ze stanem edukacji seksualnej w domu sprawcy... No prawie jak jasnowidz. Zresztą najsłynniejszy polski jasnowidz też się w książce pojawia - jego wizja zaowocowała rysunkiem budynku, którego to budynku następnie przez wiele miesięcy poszukiwano i nawet małopolski konserwator zabytków brał w tym udział. I jeszcze wisienka na torcie w postaci śladów na duszy ludzkiej i teorii impresjonistycznej (jeśli na czyjejś duszy jest dużo plam, to ten ktoś jest sprawcą - no z takim argumentem nie śmiem polemizować) pana policjanta z Archiwum X. Jako psycholożka akademicka mam niezły ubaw z tego, chociaż tak naprawdę nie ma się z czego śmiać, skoro takie „teorie” mają wpływ na wyroki polskich sądów. Czy rzeczywiście został skazany niewinny człowiek? Cóż, mam nadzieję, że kiedyś się to wyjaśni.

Mam mieszane uczucia wobec tej książki. Biorąc pod uwagę, że autorka miała do dyspozycji tylko 5 stron aktu oskarżenia, podczas, kiedy sam akt ma 789 stron, a akta sprawy mają ponad 500 tomów, to dane, które mamy w tej książce, z konieczności są dosyć dziurawe. Mam wrażenie, że jednak troc...

Rozwiń Zwiń

Trochę się zdziwiłam, że autorzy zatytułowali książkę słowem na “p”, obecnie uznawanym raczej za przestarzałe i stygmatyzujące, ale czytelnik szybko się orientuje, dlaczego taki tytuł - na początku jedna z bohaterek wyjaśnia, że żenująca jest dla niej ta feministyczna narracja o “pracy seksualnej”, tak, jakby neutralne określenie miało sprawić, że ta praca jest pozbawiona przemocy, chorób i wielu innych problemów. Narracja jest zupełnie inna, niż np. w “Bez wstydu” Rogaskiej, znacznie bardziej mroczna, chociaż “Bez wstydu” też nie przedstawia lukrowanego obrazu pracy seksualnej. Momentami wręcz miałam wrażenie, że autorzy są nastawieni na szokowanie i sensację. Czytając historię “pięciominutówki” Bianki miałam deja vu, myśląc o ofiarach Krystka z Wejherowa - podobny schemat, też uboga dziewczyna z małego miasteczka wpada w łapy alfonsa. Porażające są wątki przemocy seksualnej, np. dziewczyna, która tłumaczy swojego faceta, że przecież wcale jej nie zgwałcił, bo jak miał ją zapytać o zdanie, skoro była nieprzytomna, czy dziewczyna, która mówi, że gdyby miała zgłaszać każdy gwałt (chociaż ona tego gwałtem nie nazywa), to musiałaby iść na policję co tydzień. Mocna i wciągająca książka.

Trochę się zdziwiłam, że autorzy zatytułowali książkę słowem na “p”, obecnie uznawanym raczej za przestarzałe i stygmatyzujące, ale czytelnik szybko się orientuje, dlaczego taki tytuł - na początku jedna z bohaterek wyjaśnia, że żenująca jest dla niej ta feministyczna narracja o “pracy sek...

Rozwiń Zwiń

Ciekawa i przystępna pozycja, śmiało można ją polecić np. nauczycielom czy rodzicom nastolatków. Guzowska przyznaje, że sama nie jest specjalistką, tylko matką nastolatka i oddaje głos nie tylko specjalistom, m.in. suicydologom i psychoterapeutom. Podobał mi się wywiad z Katarzyną Szaulińską, która na koniec powiedziała bardzo słuszną rzecz - że psychoterapia nie powinna służyć temu, żeby aż tak bardzo się zmienić, tylko żeby lepiej sobie radzić ze sobą takim, jakim się jest. Guzowska oddaje jednak nie tylko głos specjalistom, ale także samym nastolatkom. Ogólnie jestem zadowolona, chociaż momentami irytowało mnie bezkrytyczne powtarzanie tej obiegowej opinii jaka to ta dzisiejsza młodzież to “płatki śniegu”.

Ciekawa i przystępna pozycja, śmiało można ją polecić np. nauczycielom czy rodzicom nastolatków. Guzowska przyznaje, że sama nie jest specjalistką, tylko matką nastolatka i oddaje głos nie tylko specjalistom, m.in. suicydologom i psychoterapeutom. Podobał mi się wywiad z Katarzyną Szaulińs...

Rozwiń Zwiń

Ciekawe i nieoczywiste sprawy, nieprzemielone przez media. Podobał mi się wątek tajemniczych samobójstw (“samobójstw”?) marynarzy. Bardzo ciekawy jest reportaż o pacyfikacji wsi białoruskich przez żołnierzy wyklętych. Ważna rzecz, zwłaszcza w czasach pisowskiej propagandy. Ciekawe są też opowieści o “propagandzie szeptanej” - jest to niezła przestroga przed tym, do czego mogą prowadzić wszelkie autorytaryzmy, nie ważne, czy z prawa, czy z lewa. Porządne reportaż sądowe, które pięknie pokazują, że starożytni mieli rację twierdząc, że historia jest nauczycielką życia.

Ciekawe i nieoczywiste sprawy, nieprzemielone przez media. Podobał mi się wątek tajemniczych samobójstw (“samobójstw”?) marynarzy. Bardzo ciekawy jest reportaż o pacyfikacji wsi białoruskich przez żołnierzy wyklętych. Ważna rzecz, zwłaszcza w czasach pisowskiej propagandy. Ciekawe są też o...

Rozwiń Zwiń