Dlatego cieszę się, że już jestem dorosły i sam decyduję, o czym chcę czytać i jaką gałąź wiedzy w wolnej chwili mogę sobie przypomnieć (lub rozwinąć). Może mógłbym sięgać po pozycje popularnonaukowe częściej, no ale nikt nie jest doskonały. W przeciwieństwie do nowej książki Łukasza Lamży „Trudno powiedzieć”, która w naprawdę przystępny i przyjemny sposób przybliża zagadnienia związane z płcią, inteligencją, chorobą i rasą.

Pierwsza część książki opowiada o chorobach. Lamża zaczyna swoje rozważania od kilku podstawowych pytań związanych ze schorzeniami i wskazuje, jak dużą rolę w całym tym procederze odgrywają korporacje farmaceutyczne. Ten rozdział zdecydowanie spodoba się każdemu czytelnikowi (i pacjentowi), gdyż dotyka kwestii, z którą każdy z nas nieraz się zetknął. W efekcie odkryjemy, że nie ma zdrowych ludzi. A stąd już krótka droga do konstatacji, że każdy powinien zażywać jakieś tabletki (niekoniecznie lekarstwa).

Druga część książki dotyczy inteligencji. I tutaj autor zderza nas z pewną oczywistością, która zawsze nam umyka. Zwróciliście uwagę, że ludzie, którzy w testach uzyskują najwyższe wskaźniki, przeważnie są aspołecznymi leniami? Ludzie mądrzy, a nawet bardzo mądrzy przyczyniają się do rozwoju nauki. A najinteligentniejsi z inteligentnych nie wnoszą nic. Po więcej szczegółów odsyłam do książki Lamży.

Kolejne fragmenty „Trudno powiedzieć” poświęcone są rasie. A tak właściwie to wyjaśnieniom, dlaczego powinniśmy mówić raczej o grupach etnicznych niż o rasie. Tak więc po krótkim wykładzie dotyczącym historii autor wyjaśnia nam, jak ważna jest genetyka, czy pewne grupy są inteligentniejsze niż inne i czy jest jakiś związek między kolorem skóry a medycyną. Naprawdę kawał dobrze podanej wiedzy.

Ostatnia część dotyczy płci. I to jest fragment, który mnie pokonał. A przynajmniej na początku. Informacje o chromosomach, kariotypach, zygocie, embriologii, genach, morfogenach czy testosteronie powaliły mnie na deski. Na szczęście po kilku stronach autor zaczyna opowiadać o płciach, w tym płciach kulturowych (czyli słynnym w naszym kraju gender) – i w tym momencie zaczyna się robić ciekawie. Myślę, że niejeden człowiek powinien to przeczytać, do czego najprawdopodobniej niestety nie dojdzie.

No dobra, to wiecie już, o czym jest „Trudno powiedzieć”. Lamża pisze w bardzo przystępny sposób i potrafi zainteresować na długie fragmenty. Fajnie byłoby dodać jakieś ryciny i rozwinąć niektóre tematy, no ale przecież nie można mieć wszystkiego. Najważniejsze, że każdy laik, który nie do końca odnalazł się w szkole na lekcjach biologii, znajdzie w książce Lamży coś dla siebie.

Michał Wnuk