Historia Marty,która opisuje własne stany emocjonalne będące towarzyszem za sprawą wojny na wschodzie Ukrainy w 2014 roku,do której dołączył jej ukochany walcząc o swój dom -wbija się do głowy jak szpilki. Jest uwierająca,niewygodna naturalistyczna i obrazoburcza,w cudownie intoksykujący sposób. Zanurzając się w otchłaniach myśli młodej kobiety/dygresjach,wracały do mnie słowa J.F Kennedy'iego: "Ludzkość musi położyć kres wojnie,bo inaczej wojna położy kres ludzkości",co ma potwierdzenie w gęstej od granicznych emocji prozie.Dominującą rolę w całym utworze literackim stanowi strumień świadomości. Historia wymaga skupienia. Jest emocjonująca,trudna.Szyjan bardzo
duży nacisk położyła na uczuciach towarzyszących każdemu,kto zmuszony był egzystować w nieświadomości,z ciągłym poczuciem zagrożenia i strachem o utratę połowy serca.Autorka portretuje tu w jaki sposób wojna oddziałuje na kobiety,jak wpływa na mężczyzn.To widok na to,że działania zbrojne degradują psychikę człowieka.Główna bohaterka jest chronicznie samotna,żywo rozpisana.Tęskni,gniewa się,kocha. Ale jednocześnie nie chce pozbywać się siebie.Funkcjonować tak, jak wymaga to od niej patriarchalna rzeczywistość. Miota się,szuka sensu w bezsensie,by w efekcie przekraczać wszelkie granice.Ukojenie znajduje w ipsacjach,przygodach...Próbuje schwycić się niteczki normalności w świecie,w którym retuszuje się w mass mediach wszystko,co ciąży kamieniem u szyi,zajmuje obywateli.Bardzo to wszystko dojmujące było,plastyczne,sugestywnie wyświetlające się pod woalem powiek. Rosły we mnie igiełki irytacji czytając między innymi o Ba×derze- ludobójcy,do którego Marta się odwołuje nazywając go "bohaterem." Fragmenty/wtrącenia dotyczące gloryfikowania morderców naszych przodków sprawiały,że musiałam dawkować treść,czytać na raty.
Haśka Szyjan zręcznie tworzy dramaturgię zdarzeń. Nie pozostawia obojętnym. Wzywa do docenienia wolności, bo nigdy nie wiemy,kiedy zostaniemy jej pozbawieni.To manifest kobiecości ze sporym widokiem na to,że przeszłość kładzie się cieniem na teraźniejszości.Powieść niepokojąca,intertekstualna,gęsta,z dusznym klimatem.Dobrze oddane nastroje społeczne, realia obecnych czasów i kajdany oczekiwań,które dociskają po dziś dzień kobiety do ziemi. "Żołnierzem się nie rodzi,żołnierzem się umiera."

Nagroda Literacka Unii Europejskiej 2019 Przekład Michał Petryk

Historia Marty,która opisuje własne stany emocjonalne będące towarzyszem za sprawą wojny na wschodzie Ukrainy w 2014 roku,do której dołączył jej ukochany walcząc o swój dom -wbija się do głowy jak szpilki. Jest uwierająca,niewygodna naturalistyczna i obrazoburcza,w cudownie intoksykujący sposób. Zanurzając się w otchłaniach myśli młodej kobiety/dygresjach,wracały do mnie...