Proszę Państwa, po wielu trudach, pokonując liczne przeciwności, wreszcie udało się to zrobić. Dzięki poświęceniu Zofii i Rafała Czerniaków, którzy kosztem rodzinnego życia przygotowywali nowe tłumaczenie biografii św. Ludwika, dzięki zaangażowaniu Katarzyny Panfil z Uniwersytetu Gdańskiego, w końcu to mamy. Nie będę pisał o czym jest ta książka i jaki ma ona charakter. Wszyscy to, mniej więcej wiedzą. Jest to jedyna na całym bożym świecie biografia króla, który stworzył katolicką Francję. Czy to się komuś, włącznie z samym autorem, podobało czy nie. Takie są fakty. Powiem słów kilka o szacie edytorskiej. Książka jest olbrzymia jeśli idzie o objętość. Zawiera mapy i ilustracje. Składa się z dwóch tomów dostępnych wyłącznie jako całość. Sprzedajemy ją w pięknej, niebieskiej banderoli ze złotymi liliami, tak, by nie można było rozdzielić obydwu tomów, a dodatkowo opakowana jest w folię próżniową. Powiem tyle – jestem bardzo szczęśliwy, że udało się przeprowadzić tę skomplikowaną i mozolną operację. Mam nadzieję, że to nie jest ostatnie przedsięwzięcie tego kalibru, jakiego się podejmuję. Myślę już o kolejnym. Na razie zaś trzeba sprzedać to co mamy w magazynie, czyli cały nakład Świętego Ludwika. Cena oczywiście jest wysoka. I niech nikogo to nie dziwi, bo wszelkie koszta tej edycji pokryłem z własnej kieszeni. Z wyjątkiem zakupu praw autorskich, które zostały zasponsorowane. Wiem, że wszystko się niemożliwie przeciągnęło, ale tak już jest w życiu. Powtórzę – cieszę się jak cholera, bo wiem, że wszyscy bierzemy udział w wielkiej przygodzie.

Spis treści Tom II:

Od zewnątrz do wewnątrz /7

CZĘŚĆ TRZECIA. Święty Ludwik, król idealny i niezwykły

I. Święty Ludwik w przestrzeni i czasie

Świat świętego Ludwika /9

Święty Ludwik i przestrzeń /9
Paryż stolicą /11
Siedziby i trasy podróży świętego Ludwika /13
Król Ile-de-France /16
Wizytowanie królestwa /17
Wyjazd i powrót z krucjaty /17
Król-pielgrzym /19
Święty Ludwik i morze /21
Wschód świętego Ludwika /25
Saraceni, Beduini, asasyni /26
Mongolska iluzja /31
Orient baśniowy i cudowny /34
Czas świętego Ludwika /37

Dobre wykorzystanie czasu /37
Czas kolisty i liturgiczny /39
Święty Ludwik i czas historyczny /43
II. Obrazy i słowa

Król i muzyka /48

Architektura: styl dworski? /50

Lekcje w obrazach /53

Księgi obrazów /55

Król i jego intelektualiści /60

Encyklopedysta w służbie króla: Wincenty z Beauvais /63

Nowy Salomon /67

III. Słowa i gesty: król - człowiek rozsądny

Słowo króla /70

Słowo królewskie /71

Święty Ludwik mówi /72

Słowo przyjacielskie /74
Słowo nauczające /75
Rządy słowa /77
Słowa wiary /77
Powściągliwe gesty /80

Gdzie szukać gestów świętego Ludwika? /82
Gesty świętego króla /86
Apoteoza: gesty zmarłego świętego /87
Gesty pobożności /88
Wzorce a osobowość /91
Król człowiek roztropny /93
Święty Ludwik przy stole: Między królewskim biesiadowaniem a skromnością w jedzeniu /95

Umiarkowanie /97
Pokora i asceza /99
Joinville: panowanie nad sobą /104
Obowiązki króla /105
Królewski wzór /108
IV. Król trzech funkcji

Trzy funkcje /111

Król chrześcijański, król trzech funkcji /112

Pierwsza funkcja: król uświęcony strażnik sprawiedliwości i pokoju /113

Pokój /116

Druga funkcja: król-wojownik /119

Święty Ludwik i trzecia funkcja /121

Święty Ludwik i gospodarka /125

Gospodarka i administracja /126

Król i jego dobre miasta /129

Finansowanie wojen i krucjat /131

Lichwa /132

Pieniądz /134

Zbawienie i konieczność /135

V. Święty Ludwik, król feudalny czy król nowoczesny?

Feudalizm i państwo nowoczesne /141

O królewskim korzystaniu z systemu feudalnego /142

Wielki sojusz tronu i ołtarza /145

Administracja lokalna i władza prawodawcza /147

Święty Ludwik i prawo /152

Społeczeństwo feudalne i mieszczańskie /153

Święty Ludwik nie poluje /155

System królewski /157

Granice królewskiej władzy /159

Święty Ludwik ukazuje się swym poddanym /162

Święty Ludwik rachmistrzem? /164

VI. Święty Ludwik w rodzinie w rodzinie

Ojciec /168

Dziadek .169

Matka /171

Bracia i siostry /179

Siostra /188

Małżonka /189

Dzieci /194

Dwór i otoczenie /202

VII. Religijność świętego Ludwika

Model cysterski. Model żebraczy /205

Wiara świętego Ludwika /209

Wiedza religijna /211

Nabożność i ascetyzm /214

Sumienie /217

Praktyka sakramentalna /219

Święty Ludwik i modlitwa /221

Kult świętych /229

Nabożne obsesje świętego Ludwika /230

Oddanie krucjatom /232

VIII. Konflikty i krytycy

Święty Ludwik i Kościół /235

Święty Ludwik i heretycy /238

Święty Ludwik i muzułmanie /241

Święty Ludwik i Żydzi /245

Krytycy i nieprzekonani /263

Krytyka polityczna /268

Król zakonników /271

IX. Święty Ludwik, pomazaniec, cudotwórca i święty

Sakralność króla Francji /273

Znaczenie sakry /273
Sakra królewska /275
System sakry /279
Świętość Ludwika IX /280

Święty świecki /283
Modele świętości Ludwika IX /287
Cuda świętego Ludwika /288
Cuda i życie /296
Relikwie /299
Ostatni święty król /299
X. Król cierpiący, król-Chrystus

Wartościowanie ciała /302

Sprawa gwałtu /304

Chory król /306

Cierpliwość w cierpieniu /308

Dobrowolne cierpienie - król-asceta i pokutnik /309

Śmierć bliskich - boleść rodzinna i dynastyczna /310

Ból zrodzony z porażki krucjaty /312

Cierpienia więźnia /313

"Odmówiony dar łez" /315

Cierpienie bliźniego - uczynki miłosierdzia /316

Trąd grzechu /320

Chrystus ukrzyżowany jako wzór /321

Męczennik: agonia i śmierć /322

ZAKOŃCZENIE /325

ANEKSY

Aneks I. "Formuła somatyczna" świętego Ludwika według doktora Augusta Bracheta (1894) /336

Aneks II. List Ludwika IX z Ziemi Świętej do poddanych (1250) /338

DODATKI /345

CHRONOLOGIA /346

BIBLIOGRAFIA /350

INDEKSY /369

TABLICA GENEALOGICZNA /383