Głównym przesłaniem autora było najpełniejsze ukazanie francuskiego społeczeństwa doby ponapoleońskiej - wyrachowania, próby ograniczenia młodych plebejuszy i narzucenia im na powrót feudalnego jarzma. Stworzył on odpowiadającą temu celowi koncepcję powieści - zwierciadła, które będzie odbijało "to lazur nieba, to błoto przydrożnej kałuży". Julian walczy więc ze społeczeństwem jego własną bronią - intrygą, podłością i hipokryzją. Ponosi klęskę, gdyż zdaniem autora, napoleoński posiew jeszcze wzeszedł w jego ojczyźnie. Od tego pesymistycznego przesłania odejdzie Stendhal w swej innej wielkiej powieści "Pustelni parmeńskiej". Tam główny bohater - bliźniaczo do Juliana podobny, Fabrycy - odniesie sukces, mając jednak tę przewagę, iż żyjąc we Włoszech, nie napotkał takiego ogromu pogardy i zniewagi.
( wikipedia.pl )