Marie jedzie pociągiem. Nieważne dokąd, po prostu daje się kołysać stukotowi kół i snuje wspomnienia do ich taktu. W tę podróż po wspomnieniach, wyobrażeniach i marzeniach zabrała ze sobą tylko jeden bagaż – bagaż śmierci. Jednej cudzej, kilku własnych. Ucieka przed nimi czy wiezie je ze sobą? Być może dowiemy się tego, jeśli zdecydujemy się towarzyszyć jej w podróży.

Lucie Faulerová w książce „Śmierteńka”, uhonorowanej Nagrodą Literacką Unii Europejskiej, stawia przed nami kobietę, której życie zostało naznaczone przez stratę i żałobę, a prawdopodobnie również przez nienazwaną tu depresję. Marie jako dziecko chciała zostać iluzjonistką, a została sprzątaczką. Kiedyś udało jej się „uratować śmierć” i od tamtej pory nie może się uwolnić od jej widma. Wspomina dzieciństwo spędzone w rodzinnym Ścierwielinie u boku ojca, brata i siostry, naznaczone coraz częstszą nieobecnością matki. Początkowo przeplatające się wspomnienia z dalszej i bliższej przeszłości sprawiają nieco chaotyczne wrażenie, ale stopniowo historia kobiety z pociągu otwiera się przed nami jak kwiat. Jak kwiat w żałobnej wiązance. W miarę jak zagłębiamy się w jej opowieść, zaczynamy rozumieć kogo i co straciła, jak do tego doszło, dlaczego ciągle zmieniała pracę i skąd wzięła się w tym pociągu.

Bohaterka opowiada swoją historię w pierwszej osobie, z wieloma onomatopejami w tle. Mimo bólu jest tu też humor – a może ma to być humor maskujący ból? Stałym motywem jest śmierć, a konkretnie samobójstwa: Marie może zaproponować nam na ten temat wiele lektur i piosenek. O dziwo, mimo z gruntu smutnej tematyki powieść nie sprawia przygnębiającego wrażenia. Jak pokazuje sam tytuł, „Śmierteńka” to czułe, pełne zrozumienia podejście do tematu śmierci. Również bohaterka powieści, mimo poniesionych strat, chce też pamiętać o tym, co jej pozostało. Więc może ta podróż pociągiem nie jest po to, aby uciec, ale żeby w końcu dotrzeć do bezpiecznej przystani? Tego jej życzymy, bo zasłużyła na chwilę wytchnienia od wpatrywania się w otchłań.

Agnieszka Kruk