Alfred Döblin to niemiecki Żyd, który urodził się w Szczecinie, wówczas niemieckim mieście. I ten oto dobrze zapowiadający się pisarz, jeszcze przed napisaniem swojej najważniejszej książki "Berlin Alexanderplatz" wybiera się do nowo powstałego w sercu Europy państwa - Polski, która odzyskała swoją niepodległość po 123 latach. I pisze reportaż o niezbyt wyrafinowanym tytule "Podróż po Polsce". I cóż tam dostrzegł, w tej naszej międzywojennej Rzeczypospolitej? Podjarana sięgam po tę książkę... Tymczasem...
Chwilami ciężko się ją czyta, może z powodu mnogości serwowanych nam opisów ludzi, miejsc, ubiorów, ale z drugiej strony Döblin pięknie dokumentuje w ten sposób przedwojenną Polskę, wygląd jej ulic, rynsztoków, targów, kościołów. Ukazuje, że międzywojenna Rzeczypospolita była przede wszystkim żarliwie religijna. Nieważne czy katolik, czy Żyd, czy unita. Każdy kto żyw, ciągnie do Kościoła, kapliczki, cerkwi, synagogi czy do cadyka. To dziwi, a w końcu fascynuje tego naszego ześwieczczonego, pół-ateistę Döblina. Tak bardzo, że ledwie brakuje, może z pół centymetra zwątpienia, aby sam się nawrócił. Co ciekawe, w latach późniejszych, to nastąpiło. Döblin przeszedł na katolicyzm. Polska, ze swoim pięknem i brzydotą, bogactwem i nędzą robi wrażenie na autorze. Widać, że kibicuje Polsce i chce dla niej dobrze, choć zauważa, jakby był jakimś jasnowidzem, że Polakom koniec końców nie uda się wynarodowić Ukraińców, Niemców i Żydów. Zaskakujące jest również to, że Döblin zachwyca się zubożonymi miastami z dawnego zaboru rosyjskiego (Warszawa, Wilno), a nie ma serca dla rozkwitającego Lwowa (który jest dla niego zbyt europejski, Żydzi zbyt zasymilowani, a tamtejsi mężczyźni zbyt zniewieściali :-)) Zadziwiające jest dla mnie również to, że według Döblina Polacy w Wilnie czuli się w tym mieście nieswojo, obco, wręcz żyli w ciągłym zagrożeniu. Nie wiem, czy było tak faktycznie, czy to było tylko subiektywne odczucie autora. Polecam książkę przede wszystkim tym, którzy interesują się historią międzywojennej Polski.

Alfred Döblin to niemiecki Żyd, który urodził się w Szczecinie, wówczas niemieckim mieście. I ten oto dobrze zapowiadający się pisarz, jeszcze przed napisaniem swojej najważniejszej książki "Berlin Alexanderplatz" wybiera się do nowo powstałego w sercu Europy państwa - Polski, która odzyskała swoją niepodległość po 123 latach. I pisze reportaż o niezbyt wyrafinowanym tytule...