Publicystyka
4
Najnowsze artykuły
ArtykułyKrzysztof P. Czyżewski, autor i prawnik: Pisanie prawnicze i powieściowe to dwa osobne światy
1
ArtykułyCo czwarty Polak pobiera e-booki i audiobooki z nielegalnych źródeł. Ta kampania ma to zmienić24
Artykuły10 najlepszych książek września. Powrót króla kryminału
5
ArtykułyPewne sekrety zabierzemy do grobu. Stefan Ahnhem o twórczości, życiu i planach na kolejne lata
3
Popularne wyszukiwania
Polecamy
Patronat LC
Patronat LC
Patronat LC
Patronat LC
- Wszystkie
- Książki
- Czasopisma
Powiązane treści
Berlin Tales Wladimir Kaminer 
Jak to zwykle bywa ze zbiorami - nierówno, można tu znaleźć i opowiadania perełki, i zupełne nieporozumienia, ale to, co boli mnie najbardziej, to to, że w tych opowiadaniach prawie nie ma miasta. "Z marszu" mogłabym wymienić przynajmniej pięciu autorów, których teksty stanowią piękny portret Berlina różnych epok i zostawiają mniej niedosytu niż zbiorek pań Constantine i Marven, ale wiadomo - wybór tekstów do zbiorów i antologii to sprawa subiektywna.
Zaczyna się nieźle - od Doblina, Kracauera i dwóch jadowitych, ciętych, celnych miniaturek Tucholsky'ego, które wprowadzają nas w czasy upadku Republiki Weimarskiej. To przecież czasy najbardziej symboliczne dla Berlina i chyba najbardziej dla miasta "brandingowe", a tempo opowiadań wyraźnie zwalnia.
Jest jeszcze śliczne, wzruszające i bardzo subtelne opowiadanie Kunerta o pogromach, ale potem zaczyna się sinusoida: sentymentalne opowiadanko Schnurrego o kradzieży drzewka z miejskiego parku w czasach Wielkiego Kryzysu, żeby zrobić sobie choinkę, kilka słów Johnsona o sentymencie do metra, a potem nagle wspaniały popis flaneuryzmu w najlepszym stylu Moniki Maron.
I znowu: nudnawe opowiadanie o ucieczce z NRD widzianej oczami dziecka (Julia Franck) i historia artystycznego gastarbeitera z Turcji (Sevgi).
Koszmarnie irytująca, ale wciąż charakterna historyjka o squattersach Inke Bach i w najgorszym stylu banalna opowiastka Groschner o tym, jak pena para cofa się w czasie do nalotów pod koniec wojny i porównuje obecny wygląd miejsc z aktualnym.
Małe tableau z drobnym żulikiem w metrze Banciu i znowu przegadana, ale i intrygująca opowieść o nieśmiałym uczuciu rodzącym się na tle "alternatywnej" i artystowskiej grupki znajomych (Boehning i do pewnego stopnia też Roggla).
I znowu: wspaniałe miejskie pejzaże (Schley),zaprawione ciętym dowcipem (Kaminer) przy szkicach, w których nie bardzo wiadomo, po co powstały (Grunbein) albo opowiadaniach ciekawych, ale nijak mających się do tematu (historia złodziejki spermy autorstwa Draesner).
Berlin jest, w gruncie rzeczy, miastem na ogół architektonicznie nieciekawym, ale ma świetną markę i inne walory, którymi rekompensuje nudnawą miejską architekturę. Z kolei zbiorek odcinający kupony od marki miasta jest odwrotnością tego zjawiska: kusi nazwą, ale nie zostawia w pamięci żadnych wrażeń.
Berlin Alexanderplatz: dzieje Franciszka Biberkopfa Alfred Döblin 
Ponoć określa się tę książkę mianem powieści ekspresjonistycznej i przyznać trzeba, że jest to stosunkowo trafna formułka. Döblin opowiada o swoim bohaterze ze swoistą gwałtownością, skupiając się przy tym na cierpieniach dotykających biednego Franka.
Zresztą Franek wcale nie jest taki biedny. Właśnie wyszedł z więzienia za zabicie swojej narzeczonej (będzie się potem tłumaczył, że on ją “tylko” pobił). Za chwilę zgwałci siostrę nieboszczki (swoją drogą opis tego stosunku postępowa lewica powinna uznać za sprzyjanie “kulturze gwałtu” - kobieta nie chce tylko na początku...),wykpi społeczności nieheteronormatywne razem z faszystami i socjalistami, zostanie sutenerem, będzie się wymieniał dziewczynami, kradł, bił i cały czas powtarzał, że chce być “porządnym człowiekiem”. A Los zrobi wszystko żeby Franek porządny nie był.
Chociaż wizja ludzkiej natury jest tu dość ponura, to Döblin dochodzi do zadziwiających wniosków. Jego zdaniem, człowiek może uzyskać spokój i odkupienie win tylko wtedy, gdy złoży ofiarę z samego siebie. Nie chodzi tu nawet o jakieś poświęcenie dla bliźniego, ale ofiarę z własnego bólu i cierpienia, skutkującą prawdziwym katharsis. Innymi słowy pozna siebie tylko ten, któremu rzeczywistość urządziła “ścieżkę zdrowia”.
Na poziomie narracji mamy prawdziwy kocioł nowoczesnych chwytów fabularnych (to wszak przełom lat 20. i 30). Mamy więc opowieść o życiu berlińskiego lumpenproletariatu przetykaną ulicznymi piosenkami, historiami o Hiobie, Abrahamie, walce Śmierci z babilońska nierządnicą, reklamami, statystyką, polityką, a nawet jednym wykładem z dziedziny kinetyki. Tak, tak w chwili gdy Franek morduje swoją narzeczoną autor postanawia zapoznać nas z prawami rządzącymi fizyką! Szczególne miejsce zajmują to bardzo dokładne, wręcz werystyczne, opisy losu zwierząt trafiających do rzeźni. W końcu “Berlin...” to opowieść o ofiarowaniu.
