7/10
Józef Korzeniowski (nie mylić z jego imiennikiem, Josephem Conradem) to prawdopodobnie jeden z najbardziej niedocenianych polskich pisarzy XIX wieku, którego dzieła jedną nogą znajdują się w epoce romantyzmu (zwłaszcza w nurcie czarnego romantyzmu), drugą wkraczają już w pozytywizm.

"Kollokacja" to najbardziej znana powieść z zapomnianej twórczości Korzeniowskiego. Jej głównym wątkiem jest miłość panicza Józefa Starzyckiego i panny Kamili, córki przebiegłego prezesa. Równie ważne jest jednakże tło, czyli życie polskiej prowincjonalnej szlachty na Wołyniu. Choć fabuła powieści w zasadzie bardzo przypomina typowy "romans dla pensjonarek", to Korzeniowski okazuje się zaskakująco dobrym literatem. Jego język jest nadzwyczaj plastyczny i mało archaiczny jak na czasy przed pozytywizmem (pod tym względem przewyższa chociażby bardziej cenionego Żeromskiego). Jest to też prawdopodobnie pierwszy polski twórca piszący w nurcie realizmu, co widać chociażby w sposobie charakterystyki postaci i stosunków społecznych w wołyńskiej wsi Czaplice i pomiędzy miejscowymi ziemianami, wraz z obecnością przedsiębiorczych Żydów (zaskakująco pozytywnie przedstawionych).

Powieść i jej optymistyczna wymowa z pochwałą stateczności charakteru i wczesnokapitalistycznej przedsiębiorczości nieopartej na chciwości nie jest może szczególnie głęboka, ale Korzeniowski stara się, by jego opowieść była po prostu ciekawa. Fabuła z kilkoma wątkami jest poprowadzona zgrabnie, bez rozwodzenia się nad rzeczami nieistotnymi, a także nie toczy się przewidywalnymi torami. Nie jest to arcydzieło, ale bardzo przyjemna powieść, niesłusznie zapomniana wraz z całą (nie tylko prozatorską) twórczością Korzeniowskiego.

7/10
Józef Korzeniowski (nie mylić z jego imiennikiem, Josephem Conradem) to prawdopodobnie jeden z najbardziej niedocenianych polskich pisarzy XIX wieku, którego dzieła jedną nogą znajdują się w epoce romantyzmu (zwłaszcza w nurcie czarnego romantyzmu), drugą wkraczają już w pozytywizm.

"Kollokacja" to najbardziej znana powieść z zapomnianej twórczości Korzeniowskiego....