„Wszędzie wokół siebie wyczuwa katedrę. Nic nie widzi, ale czuje, że ona jest. Jej wielest-, wielesettysięczno-, wielesetmilionowocetnarową masę. Warstwami układany kamień, poziom po poziomie, poprzeplatany pracą ludzkich rąk. Budowla sięgająca w górę do niewidzialnego, lecz umiłowanego Boga”.

Osobiście lubię sięgać po powieści historyczne. Dobrze napisane potrafią nas przenieść w czasie i być przy tym źródłem wiedzy o przeszłości. Wiele z nich na długo zapadło mi w pamięć, jak choćby świetne „Katedra w Barcelonie” czy „Filary ziemi”.

Dlatego też bardzo zaintrygowała mnie zapowiedź książki pod tytułem „Katedra”. Ukazała się ona nakładem wydawnictwa Rebis. Jej autorem jest Ben Hopkins, dla którego jest to debiut literacki. Na pierwszy rzut oka powieść ta robi dobre wrażenie. Jest to bowiem solidna, licząca ponad sześćset stron lektura. Przypadła mi do gustu okładka, a wydawca nie omieszkał poinformować nas, że „Katedra” została przez wielu uznana za książkę roku 2021. Oczekiwałem zatem porywającej lektury, w której się całkowicie zatracę. Niestety jednak spotkało mnie rozczarowanie.

„Katedra” składa się z trzech ksiąg. Akcja powieści rozgrywa się w latach 1229–1351 w Hagenburgu, a toczy się wokół budowy miejscowej katedry. Widzimy więc, że autor sięga po znane i sprawdzone schematy. Pierwsze rozdziały są bardzo obiecujące i stanowią zapowiedź ciekawej lektury. Oto w roku 1229 do miasta przybywa Rettich. Chociaż ma dziewiętnaście lat, jest już głową rodziny. Niedawno zmarł bowiem jego ojciec. Chłopak chce zapłacić biskupowi należny podatek, jednak decyduje się na śmiały krok. Postanawia kupić dla siebie wolność. Rozmawia w tym celu z przebiegłym skarbnikiem biskupa Eugeniusem. Ostatecznie – ku zaskoczeniu wszystkich – Rettich zdobywa upragnioną wolność. Odtąd jego życie całkowicie się odmieni.

Wszystko to zapowiada wielowątkową i porywającą historię. Niestety książce czegoś zabrakło. Moim zdaniem porównania do Kena Folletta są zdecydowanie na wyrost. Ben Hopkins wykonał ogrom pracy, co widać podczas czytania. Jednak opowiadana historia nie angażuje bez reszty naszej uwagi. Nie jest tak, że nie możemy się oderwać od „Katedry”. Wręcz przeciwnie, czasem odczuwałem znudzenie. Być może jest to wina zbyt wielu bohaterów. Z pewnością byłoby lepiej, gdyby autor skupił się na osobach Retticha i Eugeniusa. Są to bowiem ciekawe postaci i ich losy mogłyby być zwornikiem całej fabuły. Tymczasem zbyt wielu bohaterów rozprasza naszą uwagę, niektórzy zaś wydają się naprawdę zbędni.

Drugą sprawą jest specyficzny język i styl autora. Odnoszę wrażenie, że nie mógł się on zdecydować, czy wybrać narrację trzecio-, czy pierwszoosobową. Akcja powieści rozpoczyna się i kończy, jednak nasze czytelnicze serce rzadko kiedy bije mocniej. Powiem wprost, czytałem o niebo lepsze historyczne powieści. Powieści, w których kipi od żądzy, namiętności, walki o władzę, zdrady, intryg politycznych i religijnych. Na ich tle „Katedra” wypada mocno przeciętnie. Jest to historia, która raczej nie zostanie ze mną na dłużej.

Wojciech Sobański