Paryż to miejsce kultowe i jego odwiedzenie znajduje się z pewnością na mapie marzeń większości z nas. Stolica Francji to miasto artystów, wyjątkowych zabytków i światowa stolica mody. Miasto o dużym historycznym dziedzictwie i o wielkim znaczeniu współcześnie. A przy tym – pełne romantycznych scenerii, którym zawdzięcza miano miasta miłości - niezmiennie jedno z najpiękniejszych miast świata. Nic więc dziwnego, że upodobali je sobie filmowcy, tacy jak Woody Allen, Ron Howard, Martin Scorsese czy Quentin Tarantino, którzy mają w swoim dorobku co najmniej jeden film nakręcony w mieście świateł. Wydawnictwo PWN proponuje nam wyjątkowe połączenie Paryża i filmu - spacer po Paryżu śladami bohaterów wielkich hitów i wybitnych dzieł światowej kinematografii. Swoisty przewodnik Michała Bąka to pozycja obowiązkowa dla wielbicieli Paryża i dobrego kina.

Michał Bąk to pasjonat filmu i miłośnik historii, co doskonale widać podczas lektury „Filmowego Paryża”. Książka swoją formą przypomina przewodnik – ma mały format, zaokrąglone rogi chroniące ją przed zniszczeniem, przepełniona jest zdjęciami, a najważniejsze adresy są wyraźnie zaznaczone na każdej stronie. Każdy z omawianych filmów to pretekst do opowiedzenia o historii miasta i to głównie na niej skupia się autor. Kolejne filmy pozwalają nam poznać Paryż z różnych okresów historycznych – czasów templariuszy, rewolucji francuskiej, szalonych lat 20. XX wieku, II wojny światowej czy studenckiej rewolty 1968 roku. Zdarza się, że historia w danym rozdziale dominuje, a sam punkt wyjściowy, czyli film, potraktowany jest marginalnie (np. „Bękarty wojny” czy „Nietykalni”). Nie brakuje jednak ciekawostek zza kulis produkcji czy dotyczących rozbieżności między filmami a rzeczywistością. Najciekawsze jednak okazują się ciekawostki historyczne, fakty, z których prawdopodobnie nie zdajemy sobie sprawy oglądając dany obraz. Szczególnie interesujący jest rozdział, w którym za pośrednictwem „O północy w Paryżu” Allena, Bąk przywołuje postaci Hemingwaya, Fitzgeralda, Joyca i innych wybitnych artystów zamieszkałych w Paryżu w latach 20. i 30. minionego wieku. Ciekawie wypada również spacer w towarzystwie bohaterów „Przed zachodem słońca” Richarda Linklatera, wiodący przez najbardziej romantyczne uliczki i zakątki miasta. Nie rozczarują się fani mody, którzy otrzymują rozdział o roli miasta jako światowej stolicy mody, ani wielbiciele wielkookiej Amelii, którzy dowiedzą się, w jakich miejscach kręcony był ich ulubiony film i gdzie można zobaczyć związane z nim pamiątki. Przez książkę przewijają się dziesiątki interesujących postaci – zarówno historycznych jaki i stanowiących czołówkę światowej kinematografii. Zresztą sama historia kina też jest tu jednym z istotniejszych tematów, wszak Paryż to miejsce jego narodzin (za sprawą takich nazwisk jak bracia Lumiere czy Georges Melis).

Ciekawe informacje zawarte są nie tylko w tekście głównym „Filmowego Paryża”, ale i w przypisach zamieszczonych pod koniec każdego rozdziału. Choć ciągłe wertowanie książki nie jest wygodne, warto zaglądać do odnośników, w których autor rozszerza naszą wiedzę o reżyserach, aktorach, konkretnych miejscach czy postaciach historycznych, a także podsuwa inne wartościowe tytuły z akcją w Paryżu, które nie zostały szerzej omówione. Książka jest bogato ilustrowana, co razem z atrakcyjną stroną graficzną i dobrej jakości papierem daje poczucie, że trzymamy w ręku naprawdę znakomicie wydany album.

Czego brakuje w „Filmowym Paryżu”? Na pewno jeszcze wielu innych filmów – w końcu w Paryżu nakręcono ich bez liku. Autor sumiennie jednak tłumaczy na wstępie, że jego wybór jest subiektywny i podyktowany objętością książki. To pozostawia mu jednak otwartą furtkę, bo z pewnością nie miałby problemu ze zgromadzeniem materiałów do kolejnej części filmowego przewodnika po mieście Amelii Poulain. Osobiście liczę jednak na to, że Michał Bąk pokusi się o podobny przewodnik, ale poświęcony innej europejskiej metropolii uwielbianej przez filmowców – Londynowi.

Malwina Sławińska

* Tytuł jest nawiązaniem do tytułu książki „Ruchome święto” Ernesta Hemingwaya, opowiadającej o Paryżu lat dwudziestych.