LandsbergOn 2(12)/2023
- Kategoria:
- czasopisma
- Cykl:
- LandsbergOn (tom 12)
- Wydawnictwo:
- Stowarzyszenie na rzecz innowacji społecznych NOVUM
- Data wydania:
- 2023-12-01
- Data 1. wyd. pol.:
- 2023-12-01
- Liczba stron:
- 24
- Czas czytania
- 24 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 26575280
- Tagi:
- fantastyka cyberpunk science fiction futuryzm sybirpunk
Lista tekstów:
- „Ars moriendi nowej generacji” (Joanna Łebkowska)
- „Egzorcyzmy nad rodem Jenkins” (Mateusz Oszust)
- „Nowa fura szefa” (Michał Narożniak)
- „SybirPunk to przyszłość, o jaką nikt nie prosił, a na jaką niestety zasłużyliśmy” – wywiad z Michałem Gołkowskim (Piotr Jakubowski)
Grafiki: Tomasz Żuk (okładka),Łukasz Karnacz, Piotr Rossa Rosikowski
Zdjęcia: Aleksandra Sobkowiak, Szymon Gospodarek
Cyberpunk, który stanowi tematykę niniejszego numeru „LandsbergOnu”, to odmiana fantastyki naukowej, która skupia się na funkcjonowaniu społeczeństw w otoczeniu zaawansowanej technologii. Wizje autorów dotyczące postępu nauki i techniki często poprzedzały rzeczywiste odkrycia i wynalazki, dlatego cyberpunk jest po części krainą marzeń. Marzeń o tym, co możemy osiągnąć w scjentystycznych społeczeństwach. Pozwala nam marzyć o tym, jakie cuda jesteśmy w stanie stworzyć w dziedzinie technologii komputerowej czy w sferze informacyjnej. Ojcem literackiego cyberpunka jest William Gibson – człowiek, który dał nam Neuromancera czy Johnny’ego Mnemonica. To Gibson sprawił, że w moim sercu pojawiło się niezwykłe uczucie, z którym słowniki nie mogą sobie poradzić. Przeciwieństwo nostalgii, tęsknota do przyszłości. Przyszłości, w której możliwe byłyby takie cuda jak hologramy tworzone przez Nancy w cyberpunkowym opowiadaniu „Pojedynek” Gibsona:
„Otworzyła dłoń. Tańczył na niej pojedynczy błękitny płomyk, doskonały i wiecznie zmienny.
– Spójrz na to – powiedziała z zachwytem.
– Po prostu popatrz. Sama to zaprogramowałam. […]
Iskra rozpłomieniła się na jej dłoni, rozlała jak płynne srebro po ramieniu i szyi i zmieniła w węża o trójkątnej głowie i ruchliwym języku. Jaskrawe kolory – pomarańczowy i czerwony. Wąż ześliznął się pomiędzy jej piersi.
– Nazwałam to ognistym wężem – powiedziała dziewczyna z dumą.”
Przyznacie, że w takim ujęciu technologia nie różni się niczym od magii. Zachwycony wizją Gibsona sprawdziłem w sieci, na jakim etapie jesteśmy, jeśli chodzi o tworzenie interaktywnych hologramów do prywatnych zastosowań. Okazało się, że – jakby to obrazowo ująć – siedzimy w jaskini i dłubiemy patykiem w kamieniu. Takie hologramy są pieśnią przyszłości, stąd to trudne do nazwania uczucie tęsknoty, które wzbudza we mnie cyberpunk. Cyberpunkowe światy są jednak światami dystopijnymi. Autorzy raczą nas wizjami niebezpieczeństw, jakie niosą za sobą te nieodróżnialne od magii cuda. Roztaczają przed nami krainę wspaniałości, po czym mówią nam „uważaj, czego pragniesz!”. Cyberpunkowe wizje najlepiej zdają się ziszczać w postępach prac nad sztuczną inteligencją. Chat GPT otworzył przed nami bramy świata, na który nie jesteśmy gotowi. To rewolucja. W lutym tego roku popularny amerykański magazyn fantastyczny „Clarkesworld”, ukazujący się od 2006 r., ogłosił, że wstrzymuje przyjmowanie opowiadań, bo redakcja została zalana tekstami pisanymi przez AI. Grafiki tworzone przez AI wygrywają z ludźmi konkursy artystyczne. W Wielkiej Brytanii prowadzone są prace celem zastąpienia urzędników sztuczną inteligencją. Wielu zawodom grozi wymarcie. Kraina cudowności i nowych zagrożeń; cyberpunk stający się rzeczywistością. Skoro z hologramami jesteśmy daleko w tyle, postanowiłem sprawdzić, jak stoimy z tą sztuczną inteligencją. Może ułatwi mi pracę jako publicyście? A może ją odbierze? Zalogowałem się do Chatu GPT, aby sprawdzić, jak poradzi sobie z napisaniem artykułu o zmianach w rachunkowości (tak, jestem księgowym i publicystą). Algorytmy wypluły z siebie tekst, który formalnie wyglądał świetnie. Merytorycznie jednak roił się od błędów, z których najpoważniejszym było opisanie zmian w projekcie ustawy jako obowiązujących. Według Chatu GPT ustawa już dawno weszła w życie, choć w rzeczywistości prawdopodobnie nie wejdzie nigdy. Gdy zwróciłem na to uwagę, algorytm przeprosił. Tego rodzaju błędy sztucznej inteligencji nazywa się fachowo „halucynacjami”.
W czerwcu tego roku głośno było o sprawie amerykańskich prawników, którzy w rozprawie posłużyli się nieistniejącymi orzeczeniami, jakie wytworzył dla nich „umysł” Chatu GPT. Kraina cudowności i niebezpieczeństw. Cyberpunk pokazuje nam, że ludzkiej wyobraźni nie potrzeba skrzydeł, lecz ołowiu. Że nauka i technika musi podlegać kontroli i że humanistyki, w tym etyki, nie należy odkładać do lamusa. Teksty, które przeczytacie w niniejszym numerze, są doskonałymi przykładami cyberpunku.
Otworzą przed wami krainę cudowności (realistycznej wirtualnej rzeczywistości, inteligentnych domów, antygrawitacyjnych pojazdów) i niebezpieczeństw zarazem.
Ps. W 2015 roku portal Racjonalista.pl opublikował mój felieton „Jak przegraliśmy z maszynami”. Skończyłem go słowami: „Dopóki maszyny nie staną się nieprzewidywalne, a więc dopóki nie damy im możliwości zejścia z wytyczonej ścieżki, a co za tym idzie również popełnienia błędu, nie dorównają nam. Biorąc pod uwagę,
że błąd w maszynie, bunt wobec instrukcji jest czymś, czego programiści starają się unikać, wygląda na to, że komputery szybko nam nie zagrożą. Może to dobrze?”. Przypominam sobie te słowa w momencie, w którym Chat GPT częstuje mnie swoimi „halucynacjami”…
Mariusz Sobkowiak
Redaktor naczelny
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Książka na półkach
- 2
- 1
- 1
- 1
- 1
OPINIE i DYSKUSJE