"Між двома промзонами зачаїлась засипана цеменнтними порохами вуличка."

Nie wiem, co by było, gdybym to przeczytał po polsku - może ocena byłaby niższa? W każdym razie bardzo interesująca lektura, zawierająca wszystkie kategorie, w jakich rokrocznie (od 2011 roku) konkurują ze sobą autorzy z Europy Środkowej na organizowanym w ukraińskich Karpatach międzynarodowym Festiwalu Metarealistycznej Literatury "Karpacka Mantykora" oraz w konkursie na opowiadanie "Złota Mantykora": magiczny realizm, fantazy, fantastyka i alternatywna historia. Książka ukazała się w serii, która publikuje opowiadania z tego festiwalu. Jeszkilew podzielił swe teksty na cykle, należące chyba właśnie do powyższych 4 gatunków literackich. W pierwszym mamy tu 9, w pozostałych po 4 opowiadania.

Większość opowiadań nawiązuje treścią do okolic Tarnopola i Karpat - historii tego regionu, miejscowych przesądów lub choćby przez miejsca wędrówek bohaterów. Jednocześnie autor sięga do historii scytyjskiej, ruskiej, bizantyjskiej a nawet Starożytnego Egiptu, Majów, czy też po wątki z Kabały, Różokrzyża, lóż masońskich czy seansów spirytystycznych.
Opowiadania są krótkie, ale "gęste" od filozoficznych rozważań, wycieczek historycznych, aż po mistyczne wątki.

Cykl "Przeczucia ciemności" (Передчуття темряви):
Пошук війни (Poszukiwanie wojny) - grupa bezczynnych, ubranych w wojskowe ubrania pijaków pije i nudzi się, czekając kiedy znów zacznie się wojna - a są pewni, że przyjdzie - i wtedy oni będą niszczyć, gwałcić, bo oni wtedy będą nadawać ton.
Врятоване село (Uratowana wieś) - analiza powtarzającej się w wielu westernach (np. "Siedmiu samurajów" Kurosawy, "Siedmiu wspaniałych" Sturgesa, "Czerwona Rzeka" Howksa itp.) historii o najmowaniu zabijaków, by ochronić zagrożoną przez bandytów wieś. W takich historiach nie ma dobrych bohaterów - i bandyci, i najmici stoją po stronie Księcia ciemności.
Спека: Буття (Upał: Byt 2.0) - autor namawia do delektowania się ostatnimi latami umiarkowanego klimatu na Ukrainie, który zmienia się, wg prognoz pogody, w gorący i stepowy.
Предстоятель (Prymas) - opowiadanie poświęcone pamięci zmarłego w 2009 roku patriarchy Pawła (Gojko Stojczewicza),prymasa Serbii.
Мрії кристалів (Marzenia kryształów) - ludzkość stara się wziąć udział w snach kryształów (drogich kamieni),od wieków zbierając je, a te trwają eony. Kreujemy się na koronę stworzenia, co jest iluzją, zarówno z punktu widzenia trwania, jak i zachowania prawideł. Kryształy przypominają nam o tym.
Влада відьом (Władza wiedźm) - od dawnego Halicza (Jarosław Ośmiomysł i Nastja Czagrowa - 12 w. http://www.galslovo.if.ua/index_old.php?st=4338) terenami Zachodniej Ukrainy a bywało Rosją i sąsiednimi mocarstwami (Roksolana w Turcji) rządziła dynastia wiedźm z klanu Czagrowych, zamieszkującego okolicę w pobliżu Rohatyna - kobiet wtajemniczonych w miejscowe, jeszcze przedchrześcijańskie praktyki czarodziejskie. Autor wymienia historyczne postaci.
Вільне від зла (Wolne od zła) - opowiadanie o Niebieskim Myśliwcu - gwiazdozbiorze Oriona, który wschodził na północnej półkuli w listopadzie i pozostawał do kwietnia, wyznaczając czas polowań. Dawni myśliwcy nosili przy pasie 3 kryształowe kulki i jedną czerwoną (symbol Pasa Oriona z czerwoną Betelgezą),do której modlili się, by zmazać grzech zabicia zwierzęcia. Alchemicy, różokrzyżowcy i kabaliści tworzyli własne legendy - jedni uważali tę gwiazdę za protektora przemiany ołowiu w złoto, inni za bramę do świata aniołów, również poszukiwacze kamienia filozoficznego czekali na czerwone światło Betelgezy - Oko Oriona. Gwiazdozbiorowi temu rezerwuje szczególną rolę mistyczna koncepcja Róży Świata Daniła Andrejewa. http://rozamira.org/rm/htm/index.html
Місто безсмертних (Miasto nieśmiertelnych)- istnieje prawidłowość, że kiedy wielkie narody zbudują imperium i swój porządek, następuje znudzenie osiągnięciami i upadek - jak w jednym z opowiadań Borgesa("Alef"?). Rzymianie nie zajmowali się sztuką i rzemiosłem - użytkowali cudze (sztukę grecką) - logika ich panowania polegała na czym innym, ale zbudowali Wieczne Miasto. Istnieją natomiast pomniejsze społeczności: narody-służący - zapętleni w cyklu sztukatorstwa, które zaspokaja potrzeby imperiów; narody-cyrkowcy, które swymi pięknymi kobietami i filozofami wodzą resztki imperialnej elity na pokuszenie; narody-fakirzy, które hipnotyzują zglobalizowaną społeczność atrakcjami swych krajów. Ci nigdy nie zbudują Miasta Nieśmiertelnych, bo zbierają tylko swoją historię, swoje artefakty, często przyniesione przez obcych, kultywują zdradę i nazywają to polityką...
Божество часу (Boskość czasu) - z niszczeniem przestrzeni jakoś dajemy sobie radę, ale czas pozostaje dla nas niedostępny, pomimo oświeceniowo-humanistycznej ideologii, wg której człowiek jest największym dobrem... Wartością, dodaje ironicznie Jeszkilew, która po przeciętnie 70 latach wyciąga kopyta lub odwala kitę. Stąd bierze się zachodnia "metafizyka użytkowa", a świątynie zaczyna się traktować jak kramy, gdzie sprzedają zwycięstwo nad śmiercią.

Cykl "Mistyczne kroniki bandytyzmu" (Містичні хроніки бандитизму):
cztery epizody numerowane: 31, 58, 17 i 40 traktują o pojawiających się duchach w miejscach mordów lub schowków z pieniędzmi i dokumentami. Występują w nich: mafijny klub "The last chance" w Kansas City i Charles Binaggio, hotel The Hawthorne Inn i Al Capone, willa gangstera Michaela Coppoli na Florydzie, Lucky Luciano na w klubie "Reno" na Kubie i kulisy walki o pozycję capo di tutti capi.

Cykl "Bizantyjska fotografia" (Візантійська фотографія):
Князь жаху (Książę strachu): w trzech podrozdziałach dowiadujemy się jak i gdzie narodzi się Antychryst, jakie są kolory zdrady oraz co to są inkluzy - autor odsyła do ciekawego opisu ludowych wierzeń w etnograficznym dziele o dawnej Rusi: "Przyczynki do halicko-ruskiej demonologii" (str.254-264). http://elib.nplu.org/object.html?id=303
Місто термітів (Miasto termitów): próba wczucia się w metafizykę termitów, ze złośliwym nieco odniesieniem jej do świata ludzkiego. Mieszkańcy Miasta Termitów wyróżniają się dwoma typami myślenia: zerowym i mitotwórczym. Ci z zerowym myśleniem uważają, że kolor przyszłości będzie taki sam, jak teraźniejszości. Dla tych z mitotwórczym "mit" to rodzaj gry z bogami, którą można by nazwać "Zabawą ze śmierdzącymi zdechłymi zasadami"...
Квадрати чорний і червоний (Kwadraty czarny i czerwony) - historia Bianki Ramony, żony hrabiego Berengara de Erbo, która po jego śmierci (w bitwie z Saracenami pod Las Navas de Tolosa 16.07.1212) zamierzała zemścić się na pięknej kochance męża, pięknej Cygance Rikecie i o mocy kabalistycznych zabaw z tekstem pisma świętego w wykonaniu brata Diego.
Одинадцятий ступінь (Jedenasty stopień) - znakomita historia wychodząca z wtajemniczeń masońskich; za temat bierze skończoność tekstu, stopnie wtajemniczeń wolnomularskich i kapłańskich oraz mistyczne podróże w czasie do ośrodków dawnych cywilizacji. O stopniu wtajemniczeń autor opowiada na przykładzie warstw znaczenia starożytnego symbolu oznaczającego dysk słoneczny: ⊙

Cykl "Wędrówki drugiego stopnia" (Мандри у другому ступені).
Wszystkie opowiadania tego cyklu mają taką strukturę, że opowiada się w nich jakąś historię umieszczoną w dalekiej przeszłości, a następnie akcja przenosi się gdzieś na Podole, przez które wraz z uczniami wędruje Sołtys - mędrzec i wolnomularz - słuchając po wsiach niesamowitych opowieści, które i dziś się w jakiś mistyczny sposób do takich historii odnoszą. To rodzaj przypowieści ku nauce.
Мовчання амазонок (Milczenie amazonek) - w oblężonym przez Scytów mieście, helleńsko-perski władca Farnak, syn Mitrydatesa Wielkiego w 67 r. p.n.e. przesłuchuje dwie pojmane amazonki, które przyłączyły się do oblegających. Chce się czegoś dowiedzieć o siłach wroga. Kobiety jednak giną milcząc, wzywając tylko swą tajemniczą, okrutną Boginię, której świątynie stały nad rzeką Tanais. W 2006 roku Seweryn-Ułas Sołtys oglądając z uczniami ruiny zamku na Tarnopolszczyźnie w pobliżu wsi Czerwone opowiada im o stopniach wtajemniczenia w tworzonym przez siebie masońskim zakonie. Pierwszym takim stopniem dla kobiet ma być milczenie.
Звір повчальника Герма (Bestia nauczyciela Hermasa) - W Liście do Rzymian (16:14) apostoła Pawła wspomina się o niejakim Hermasie, który być może jest tym samym Hermasem, który napisał "Pasterza" - apokryf wcześniej zaliczony do kanonu Pisma Świętego (https://pl.wikipedia.org/wiki/Pasterz_Hermasa). W czwartym widzeniu pisze on o wielkim wielorybie, długim na 100 stóp, ziejącym płonącą szarańczą, którego spotkał na drodze za Rzymem. Bizantyjski skryba dopisał, że na pomoc Hermasowi Bóg miał posłać anioła Egrina, który unieruchomił bestię. Sołtys, chodząc latem 2005 z dwoma uczniami w okolicach Halicza, wypytywał miejscową ludność o opowieści dotyczące dziwnych zwierząt. Znalazły się dwie dziewczyny: jedną przestraszył w dzieciństwie wieloryb-zabawka z "egrilenu", który powiększał się w nieograniczony sposób w wannie pod wpływem wody, druga widziała wielkiego wieloryba idącego w poprzek Dniestru w okolicy wsi Podbereże. Ślady można było jeszcze dojrzeć... Już kapłani dawnych wieków wiedzieli, powiada uczniom Sołtys, że przez świat przesuwa się Coś - Mater saeva cupidinum (okrutna macierz namiętności). To Coś idzie w poprzek życia naszego świata, ślepe i zbłąkane, rzadko wchodzi ludziom w drogę, ale kiedy się to zdarzy, należy uciekać, bo nie ma już wśród nas dawnych bohaterów i proroków, którzy ochraniali dobrych ludzi.
Ха (Ha) - w 2718 roku p.n.e. po zwycięstwie nad koczowniczym ludem Amu zagrażającym Egiptowi, faraon Snofru zaczyna budować piramidę i pyta swego nauczyciela Kakau (Moreno?!) o tajne imię, jakie ma jej nadać, by chronić ją przed zniszczeniem i splądrowaniem. Ha - poradził stary - co oznacza "granice pomiędzy zamiarem, działaniem i zdarzeniami". Latem 2005 wolnomularze z Cz. zaprosili Sołtysa na bankiet loży o egipskim rycie, prosząc go tam, by doradził im, jaki przybrać "menanch" - ukrytą nazwę dla loży. Oczywiście - Ha.
Королівський колір (Królewski kolor) - w 2 w. n.e. Szymon bar Jochaj, jeden z najważniejszych kabalistów żydowskich, gdy rzymski namiestnik Syrii, Gajusz Licyniusz Quietus (Luzjusz Kwietus?) zaczął prześladować przestępców, został odwiedzony przez jednego z największych złodziei, Domara, który poszukiwał ukrycia, a słyszał, że rabin posiadł tajemnicę "ciemnego zwierciadła" wspominanego w talmudycznej księdze Yevamot, czyli tzw. Babilońskim talmudzie. Umożliwiało ono przechodzenie przez ściany i znikanie. W dowód wdzięczności zbójca przynosi złoto i perły z morza Jesod (https://pl.wikipedia.org/wiki/Jesod),które są w stanie odbić nawet światło ciemności. I co? I Rzymianie nigdy go nie złapali... To wątek rodem z nistar - ezoterycznej kabały, która rozwijała się właśnie na Rusi (Baal Szew Tow). A gdy w 2005 Sołtys grał w szachy i przegrywał, figura jego króla rozżarzyła się czerwonym, wewnętrznym światłem, po czym...zniknęła. Mistycy uważają kolor czerwony za królewski - powiada kabalista.
- A co to jest "perła z morza Jesod"?
- To nistar, część nistaru i więcej niż nistar.
- A co to jest "nistar"?
- To perła z morza Jesod i wszystkie jej siostry.

Książka jest znakomitą inspiracją do kolejnych lektur - jest tu wiele autentycznych wątków - historycznych, kabalistycznych i masońskich.

"Між двома промзонами зачаїлась засипана цеменнтними порохами вуличка."

Nie wiem, co by było, gdybym to przeczytał po polsku - może ocena byłaby niższa? W każdym razie bardzo interesująca lektura, zawierająca wszystkie kategorie, w jakich rokrocznie (od 2011 roku) konkurują ze sobą autorzy z Europy Środkowej na organizowanym w ukraińskich Karpatach międzynarodowym...