Przeszłość praktyczna to kolejny tom antologii tekstów uznanego za najwybitniejszego teoretyka historii w świecie anglojęzycznym, amerykańskiego badacza teorii i historii historiografii - Haydena White’a. Po wydanej przez Universitas w 2000 roku Poetyce pisarstwa historycznego (red. Ewa Domańska i Marek Wilczyński; wydanie II poprawione i uzupełnione 2010) oraz tomie Proza historyczna (red. Ewa Domańska, 2009),proponowany zbiór będzie zawierać zarówno nowe teksty White’a opublikowane w ciągu ostatnich sześciu lat, jak i artykuły starsze, które warto przywołać w związku z rosnącym w Polsce zainteresowaniem posthumanizmem, utopią, myśleniem systemowym, postkolonialnym podejściem do badań przeszłości Europy Wschodniej, oraz współczesną sztuką jako medium badania przeszłości. Książka składa się z jedenastu artykułów poprzedzonych wstępem Haydena White’a przygotowanym specjalnie dla przygotowywanego tomu, posłowiem Ewy Domańskiej, aktualną bibliografią prac White’a oraz indeksem osób i pojęć. Wybór zawiera zarówno teksty teoretyczne, jak i analityczne, które ukazują warsztat badawczy White’a i stanowią egzemplifikację jego podejścia do badania tekstów. Ponadto tom podejmuje kwestie społecznej użyteczności historii. W ujęciu White’a, dostarcza ona wiedzy pozwalającej na rozwiązywanie problemów dnia dzisiejszego zarówno jednostce, jak i wspólnocie. Wybrane artykuły ujawniają także moralizatorski aspekt pisarstwa amerykańskiego badawcza, za którego podejściem stoi bardzo konkretna wizja ludzkiej podmiotowości wywodząca się z egzystencjalizmu koncentrującym się na kwestii wyborów i odpowiedzialności. Pokazują one, że w przypadku White’a należałoby mówić nie tyle o jego filozofii historii, ile o specyficznej, konsekwentnie przez niego propagowanej filozofii podmiotu, która stoi w centrum jego widzenia historii i z której wypływa proponowana przez niego refleksja na temat wyobraźni, języka, dyskursu i narracji.



Konkretne problematyka rozpatrywana w logicznym następstwie, unikanie scjentystycznego żargonu, przejrzysty wywód, który pozwala śledzić argumentacje, a także jasno zdefiniowane pojęcia ułatwiające zrozumienie charakterystycznej dla White’a siatki kategorialnej – te wszystkie cechy stylu Autora powodują, że jego teksty są przystępne i przyjazne nawet dla czytelników, którzy nie zajmują się teorią literatury czy teorią i historią historiografii, a zainteresowani się relacjami między literaturą i historią, faktem i fikcją oraz ogólnie epistemologicznym, estetycznym i etycznym wymiarem pisarstwa produkującego wiedzę o przeszłości.



Przeszłość praktyczna jest książką podręcznikową, przeznaczoną nie tylko dla pracowników i studentów instytutów polonistyki i historii, gdzie prace Haydena White’a weszły do kanonu literatury obowiązkowej, lecz także dla archeologów, antropologów, historyków sztuki, kulturoznawców i socjologów, zainteresowanych literackim wymiarem humanistycznego dyskursu naukowego, społecznym użytkowaniem wiedzy o przeszłości (badania pamięci, tożsamości),jak i awangardowymi podejściami w badaniach humanistycznych.