Grzegorz Zalewski

Książka porusza trudną tematykę, jaką jest psychologia inwestowania. Napisana jest w formie wywiadu pomiędzy dwiema osobami- niestety nie jest łatwo przez nią przebrnąć, potrzeba naprawdę dużego skupienia. Mimo, że porusza bardzo ciekawe tematy, pozycja jest nudna, niekiedy monotonna i niezbyt przyjemna do czytania- nie ukrywam, że zmuszałem się, żeby ją dokończyć. Jak z każdej książki, staram się wyciągnąć kluczowe wnioski, które wypisałem poniżej Autor rozważa inwestowanie na giełdzie i zastanawia się, jakie są najważniejsze aspekty tego procesu. W swoim wpisie podkreśla kilka kluczowych punktów: 1. Psychologia inwestowania: Zauważa, że psychologia stała się modna w kontekście rynków finansowych. Wskazuje, że kiedy na rynkach dzieje się coś, czego nie można łatwo wytłumaczyć, ludzie często przypisują to zjawiskom psychologicznym. 2. Rola emocji: Podkreśla, że emocje, choć często nieracjonalne, są powtarzalne i mogą wpływać na to, co dzieje się na rynku. Twierdzi, że na podstawie obserwacji emocji można próbować przewidzieć przyszłe zdarzenia na rynku. 3. Pewność siebie: Zwraca uwagę na rolę pewności siebie w spekulacji na giełdzie. Wskazuje, że wielu inwestorów podejmuje decyzje inwestycyjne z nadmiernym optymizmem i pewnością siebie, co często prowadzi do strat. 4. Nauka i doświadczenie: Podkreśla znaczenie nauki i doświadczenia w inwestowaniu. Twierdzi, że warto zacząć od inwestowania na wirtualnym rynku, zanim zdecydujesz się wejść na prawdziwy parkiet z prawdziwymi pieniędzmi. 5. Strata: Wskazuje, że doświadczenie pierwszej straty może być ważnym momentem dla inwestora. Może to pomóc mu zrozumieć, jak reaguje na straty, i uchronić go przed zgubnymi skutkami złudzeń. Psychologia odgrywa kluczową rolę w inwestowaniu i spekulacji na giełdzie. Emocje, takie jak chciwość, strach i nadmierna pewność siebie, mogą prowadzić do błędnych decyzji inwestycyjnych. Dlatego ważne jest, aby inwestorzy byli świadomi swoich emocji i nauczyli się je kontrolować. Wiele osób wchodzi na giełdę z nadzieją na szybkie, duże zyski, często bez odpowiedniej wiedzy i przygotowania. To może prowadzić do ryzykownych decyzji i potencjalnych strat. Dlatego ważne jest, aby nowi inwestorzy zaczynali od inwestowania wirtualnego, zanim zdecydują się wejść na prawdziwy rynek z prawdziwymi pieniędzmi. Doświadczenie pierwszej straty może być ważnym momentem nauki dla inwestora. Może to pomóc im zrozumieć, jak reagują na straty, i nauczyć się, jak radzić sobie z emocjami, które mogą pojawić się w wyniku takich doświadczeń. W dalszej części książki autor wskazuje na różne błędy poznawcze, które mogą wpływać na decyzje inwestycyjne, takie jak efekt kotwiczenia, awersja do straty czy błąd potwierdzenia. Podkreśla również, jak ważne jest zrozumienie, że analiza techniczna może generować zarówno poprawne, jak i niepoprawne sygnały, co wprowadza element niepewności. Wskazuje na to, że inwestorzy często trzymają akcje ze stratą, zamiast je sprzedać, co może wynikać z trudności w zaakceptowaniu straty i przyznaniu się do błędu. Zauważa, że inwestorzy często skupiają się na informacjach, które potwierdzają ich przekonania, Zwraca uwagę na pewne zjawiska: 1. Awersja do strat: Inwestorzy często unikają realizacji strat, trzymając spadające akcje w nadziei na odzyskanie strat. 2. Efekt kotwiczenia: Inwestorzy często opierają swoje decyzje na pewnych “kotwicach” lub punktach odniesienia, które mogą nie być związane z rzeczywistą wartością aktywów. Na przykład, jeśli inwestor kupił akcje po 50 złotych, może być niechętny do sprzedaży ich po niższej cenie, nawet jeśli obiektywnie rzecz biorąc, akcje są przewartościowane. 3. Potwierdzenie własnych przekonań: Inwestorzy często szukają informacji, które potwierdzają ich własne przekonania i ignorują te, które są sprzeczne. Na przykład, mogą zwracać większą uwagę na opinie analityków, które są zgodne z ich własnymi przekonaniami o danym papierze wartościowym. 4. Ochrona dobrego samopoczucia i poczucia własnej wartości: Inwestorzy mogą podejmować decyzje inwestycyjne w sposób, który pomaga im utrzymać pozytywne samopoczucie i poczucie kompetencji. Na przykład, mogą unikać realizacji strat, ponieważ to by oznaczało przyznanie się do błędu. 5. Emocje a inwestowanie: Inwestowanie na giełdzie jest niewątpliwie emocjonalnym doświadczeniem. Strach przed stratą i ekscytacja związana z potencjalnym zyskiem są często silnymi motywatorami, które mogą wpływać na decyzje inwestycyjne. 6. Zrozumienie ryzyka: Kluczowe jest zrozumienie, że inwestowanie wiąże się z ryzykiem. Każda decyzja inwestycyjna, niezależnie od tego, jak dobrze jest przemyślana i jak solidne ma podstawy, może prowadzić do strat. 7. Planowanie strat: Ważne jest, aby być przygotowanym na ewentualne straty. To nie oznacza, że oczekuje się strat, ale raczej że jest się świadomym tej możliwości i ma się plan na taką sytuację. 8. Uczenie się na błędach: Straty mogą być bolesne, ale mogą również dostarczyć cennych lekcji. Analizując, co poszło nie tak, można nauczyć się unikać podobnych błędów w przyszłości. 9. Równowaga emocjonalna: Ważne jest, aby nauczyć się zarządzać swoimi emocjami podczas inwestowania. To może oznaczać rozwijanie strategii radzenia sobie ze stresem, takich jak medytacja lub regularne przerwy, lub może to oznaczać pracę z doradcą finansowym lub psychologiem. Zarządzanie emocjami jest kluczowym aspektem inwestowania. Strach i lęk mogą wpływać na nasze decyzje inwestycyjne, często prowadząc do niekorzystnych wyników. Ważne jest, aby nauczyć się rozpoznawać i zarządzać tymi emocjami. Jeśli chodzi o strach przed otwarciem nowej pozycji po serii strat, może to być oznaką lęku. Lęk jest silną emocją, która może prowadzić do unikania ryzyka. W kontekście inwestowania, może to oznaczać unikanie otwierania nowych pozycji z obawy przed kolejnymi stratami. Co do kwestii straty pieniędzy, strach przed utratą pieniędzy jest często bardziej związany z konsekwencjami tej straty, niż samą stratą. Strata pieniędzy może prowadzić do stresu finansowego, problemów z płynnością finansową, a nawet do problemów w relacjach osobistych. Ważne jest, aby pamiętać, że zarządzanie ryzykiem to kluczowy element inwestowania. Obejmuje to zarówno umiejętność minimalizowania potencjalnych strat, jak i umiejętność radzenia sobie z emocjami związanymi ze stratą. To może wymagać praktyki i czasu, ale jest to kluczowe dla osiągnięcia sukcesu na rynku. Jeśli chodzi o zarządzanie ryzykiem, istnieje wiele matematycznych metod kalkulowania ryzyka. Jednak te metody są tylko narzędziami i nie zastąpią zrozumienia własnych emocji i tego, jak wpływają one na nasze decyzje. Wielu ludzi nie chce słuchać o zarządzaniu pieniędzmi, a zwłaszcza o ryzyku straty. Wielu inwestorów ma optymistyczne oczekiwania i trudno im zaakceptować, że rynek, który spada, jest również częścią normalnego funkcjonowania rynku. Ważne jest, aby inwestorzy byli świadomi, że mogą ponieść straty i że powinni być przygotowani na taką ewentualność. Powinni również pamiętać, że zawsze mogą się mylić i że powinni być otwarci na różne opinie i perspektywy. Co więcej, inwestorzy powinni zrozumieć, że zarządzanie pieniędzmi i inwestowanie na giełdzie wymaga pewnej dozy racjonalności i zdolności do radzenia sobie z emocjami. Wielu inwestorów ma tendencję do reagowania emocjonalnie na straty, co może prowadzić do błędów i jeszcze większych strat. Wreszcie, inwestorzy powinni zrozumieć, że korzystanie z pomocy psychologa lub innego specjalisty może być bardzo pomocne w radzeniu sobie z trudnościami związanymi z inwestowaniem. Pomoc taka może pomóc im lepiej zrozumieć swoje emocje i reakcje, a także nauczyć się lepszych strategii radzenia sobie ze stresem i ryzykiem. Inwestowanie na giełdzie wymaga zarówno wiedzy, jak i umiejętności zarządzania emocjami. Oto trzy kluczowe punkty, które każdy inwestor giełdowy powinien mieć na uwadze: 1. Edukacja i Wiedza: Zrozumienie podstawowych zasad funkcjonowania giełdy, takich jak analiza techniczna i fundamentalna, jest kluczowe. Wiedza na temat różnych strategii inwestycyjnych i umiejętność interpretacji wskaźników giełdowych może pomóc w podejmowaniu świadomych decyzji inwestycyjnych. 2. Zarządzanie Ryzykiem: Każda inwestycja wiąże się z pewnym poziomem ryzyka. Kluczowe jest zrozumienie i akceptacja tego ryzyka. Ustalanie stop-lossów, dywersyfikacja portfela i inwestowanie tylko tyle, ile jesteś gotów stracić, to dobre praktyki zarządzania ryzykiem. 3. Emocje i Dyscyplina: Giełda może wywoływać silne emocje, takie jak chciwość i strach, które mogą prowadzić do nieprzemyślanych decyzji. Ważne jest, aby zachować dyscyplinę, trzymać się swojej strategii inwestycyjnej i nie pozwolić, aby emocje wpływały na decyzje inwestycyjne.