Józef Beck

Wydawałoby się, że o wojnie obronnej Polski z 1939 r. wiemy już wszystko. A jednak... Cennym uzupełnieniem tej wiedzy mogą być zamieszczone, w książce „Wrzesień 1939 r. w relacjach dyplomatów...”, fragmenty pamiętników (lub raportów) najważniejszych tuzów polskiej polityki zagranicznej (Becka i Szembeka),ich podwładnych z MSZ oraz ambasadorów lub posłów: Francji, Wielkiej Brytanii, USA i frankistowskiej Hiszpanii. Dzień po dniu pokazywany jest proces załamywania się Państwa Polskiego po napaści hitlerowskich Niemiec oraz coraz bardziej chaotycznego odwrotu, ku granicy rumuńskiej, jego władz naczelnych. Czuć też narastającą groźbę agresji ze strony wschodniego sąsiada Rzeczypospolitej. Przy okazji wychodzi na jaw, że - mimo nieznajomości treści tajnego protokołu do paktu Ribbentrop-Mołotow z 23 sierpnia 1939 r. - władze polskie spodziewały się tego, co nastąpiło 17 września. Gorzkim uwieńczeniem całości zbioru jest opis działań politycznych i dyplomatycznych, które doprowadziły do internowania sanacyjnej „wierchuszki” w Rumunii oraz uniemożliwiły przekazanie prezydentury gen. Wieniawie-Długoszowskiemu. Ostrzegam, że książka może pozostawiać po sobie osad goryczy... Obraz elit rządzących II Rzeczpospolitą, w niej przedstawiony, jest bowiem, w swojej wymowie, wręcz przygnębiający... Co nie zmienia faktu, że ten wybór relacji dyplomatycznych – przygotowany przez Andrzeja Skrzypka i wydany jeszcze w roku 1989 – zdecydowanie warto przeczytać!