Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Na niewielką książeczkę spada, jak widzę, sporo krytyki ze względu na radziecką propagandę i radzieckocentryczne ujęcie. Z jednej strony taka jest prawda. Dostajemy komentarze o radzieckich naukowcach, o sekretach kapitalistycznych firm, o Związku Radzieckim szybko zwiększającym swój udział w herbacianym rynku i produkującym herbaty niewiele ustępujące chińskim, o wydajności i technologiach podnoszenia jakości gdy surowiec nie był pierwszego sortu. Gdyby rozliczać każdą książkę jedynie z obiektywnej wartości edukacyjnej, ta pewnie zasługiwała na przemiał - a jednak nie zasługuje. Po pierwsze krytykować kulturową zależność treści od miejsca i czasu powstania (wyd. Moskwa 1969, wyd. pol. 1974) to jak czepiać się, że Okakura Kakuzo i Sen Soshitsu XV piszą o buddyzmie i przyjmują perspektywę japońską (a przecież ich książki to biblie miłośników herbaty). Sam fakt poznania różnych punktów widzenia jest cenny dla czytelnika, a ZSRR lat sześćdziesiątych to etap - może nie najważniejszy, ale jednak - podróży herbaty przez tysiąclecia. Po drugie zawartość merytoryczna tej książki nie jest mała. Oczywiście nieaktualne są wszelkie dane historyczne o wielkości produkcji (niezależnie od tego, czy te dotyczące ZSRR były aktualne kiedykolwiek),ale nie przestają to być dane wartościowe mówiące o przeszłości. Opis regionów herbacianych, oznaczeń jakości, rodzajów i gatunków jest na niezłym poziomie (a jak niedawno przypadkiem pokazała pani Bosacka, jest na sporo wyższym poziomie niż to, czego o herbacie dowiemy się z telewizji śniadaniowej),choć nie obyło się bez zmian. Do tego - funkcjonują dziś pewne mity na temat herbaty, które nawet Pochlebkin może pomóc wykorzeniać. Nieco zbyt entuzjastycznie autor podchodzi do leczniczych właściwości herbaty, ale podobne treści znajdziemy i w nowych publikacjach. Po trzecie wreszcie radziecka propaganda wprowadza niezamierzony (?) element humorystyczny, co mi osobiście uprzyjemniło czytanie. O herbacie trochę już wiem (książka dostarcza pewnych nieznanych mi informacji),mogę dziełko Pochlebkina odbierać nie jak wyrocznię, ale jak fotografię sprzed półwiecza, jak ciekawostkę, w której to, co nieaktualne i propagandowe, jest dobrze widoczne, o ile oczywiście założymy pewien poziom ogólnego wykształcenia czytelnika. Wobec tego treść możliwa do odczytania dziś jest bogatsza niż ta z chwili wydania książki.