Ingo F. Walther

Przepiękne reprodukcje, w ogromnej ilości, mnóstwo informacji o malarzu i jego drodze życiowej - a to wszystko na kredowym papierze, w formacie może nie imponującym, ale zupełnie wystarczającym by z przyjemnością przejrzeć zebrane tu dzieła. Już podtytuł: "Malarstwo jako poezja" wspaniale według mnie charakteryzuje naiwny i zarazem baśniowy styl w jakim tworzył malarz, przypominający jakieś wspaniałe senne marzenia. Obejrzane na żywo obrazy oczywiście wywołują większe wrażenie (miałam tę przyjemność gdy, o ile mnie pamięć nie myli, w latach 90-tych Muzeum Narodowe w Krakowie zorganizowało wystawę) jednak i w książce - uwodzą. A jednak , pomimo całego piękna w niej zawartego podczas lektury poczułam głęboki niesmak. Jak to możliwe? A jednak. Najwyraźniej tym razem pisarski duet albo źle przygotował się z historii skupiając jedynie na samym malarzu, albo rozmyślnie (cóż, narodowość zobowiązuje, a temat kusi) wpisał się w ohydną, forsowaną już na długo przed powstaniem książki (choć bez takiego rozgłosu jak obecnie) narrację, dość, że znalazły się tutaj wyjątkowo obrzydliwe fragmenty dotyczące stosunków polsko-żydowskich w II RP . Oczywiście nie zamierzam wybielać nikogo, ten temat jest i był zawsze bardzo trudny i niejednoznaczny, w książce znalazły się jednak takie brednie jak ta: "1934/35. Jedzie do Wilna i Warszawy, gdzie zaczyna rozumieć grożące Żydom niebezpieczeństwo". Są jeszcze inne, których nie będę tu przytaczać (np. opisujące jakie wrażenie wywarło na malarzu warszawskie getto w 1935 roku - sic!),i choć oczywiście nie zamierzam zaprzeczać istnieniu w II RP różnych haniebnych zjawisk, łącznie z antysemityzmem, to najwyraźniej autorom kraje się pomyliły, i nie trzeba znać dobrze historii żeby wiedzieć gdzie w latach 30-tych miały miejsce największe pogromy i prześladowania...