Borysław Czyżak

Każda historia w książce Kolekcja jest inna i każda historia jest jak opowiadanie. Autor opisując twórcze życie zachował idealne proporcje pomiędzy sztuką a codziennością. W czasie czytania myślałam o tym, że o wiele trudniej jest docenić piękno malarstwa, niż czerpać radość z poezji. Henryk Stażewski urodził się w tym samym roku co Jarosław Iwaszkiewicz. Trudno w to uwierzyć czytając ciągle klasyczne wiersze Iwaszkiewicza i patrząc na nowoczesne obrazy Stażewskiego. Bardzo pięknie opisany jest świat powozów konnych, lamp naftowych czasami gazowych i ogrodów to Warszawa pod koniec XIX wieku. Cenne jest spostrzeżenie, że trzeba najpierw spojrzeć na świat w jakim artysta dorastał, żeby móc docenić przełom jaki dokonał. Autor opisuje jak wpłynęła fotografia na malarstwo. Pokazywanie świata przez malarzy takim jakim jest stało się dla niektórych nie potrzebne w momencie odnalezienia fotografii. Stąd może rozwój abstrakcji, surrealizmu, kubizmu. Opisany też jest wpływ matematyki i fizyki na sztuki piękne. Łączone są dziedziny sztuki i przeplatane ze sobą. Słusznie Autor podkreśla bliskość pokrewnych dziedzin sztuki. Patrząc na obrazy Erny Rosenstein zawsze myślę o jej bajkowym mrocznym świecie. Teraz po przeczytaniu książki widzę ją jako kilkuletnią dziewczynkę z kolorowymi kamykami. Większość obrazów Marii Anto jest tak namalowanych tak jak by widziała ona świat z ciemnego wagonu. Dlaczego tak jest dowiedziałam się z książki. Wybór obrazów do książki został zrobiony wspaniale. Każda opisana w książce osoba stała mi się bliska i to jest też bardzo ważne. Autor podkreśla to, że wybitne malarstwo dział na nas magiczne. Jestem pod dużym wrażaniem wiedzy Borysa Czyżaka, która łączy się z lekkością i swobodą wypowiedzi. Taką wiedzę zdobywa się latami. Ale nie tylko wiedza jest potrzebna do napisania takiej książki ale też pasja i intuicja. Książka jest pięknie wydana przez Wydawnictwo Marginesy. Autor podkreśla to, że wybitne malarstwo działa na nas magicznie, nie można wyjaśnić i zrozumieć wszystkiego. Ten sposób myślenia bardzo mi się podoba. Kolekcja to prawdziwa przyjemność czytania a także przeżywania współczesnej polskiej sztuki. Na koniec zacytuje Jarosława Iwaszkiewicza: „Cóż to jest wielkość malarstwa? Absolutnie nie wiadomo”