Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Czytelników o delikatniejszym usposobieniu warto przestrzec, że Maks Wolski w swej powieści „Nicuś” nie zatrzymuje się ani na moment. Nie to, że nie posiada hamulców tylko po prostu ich nie używa. Powieść jego traktuje o Polsce w dużej skali. Wadzenie się z krajem matczynym ma długie tradycje w literaturze światowej i polskiej. Wolski porzuca myśl o cieniowaniu swojego gniewu / rozczarowania / złości / upokorzeniu* (* - niepotrzebne skreślić) i wylewa wszystko co zdołał uzbierać w swoim pęcherzyku żółciowym. Zadziorna i dość odważna to proza, w której śmiech i groza idą ręka w rękę. Największą bolączką Polski są jej mieszkańcy, czyli głównie Polacy. Wolski daje nam oto bohatera ulepionego z polskości, a konkretnie wszystkich neuroz. Bohater prowadzi swój monolog zalewając nas długimi zdaniami. Niekiedy przechodzi w tryb prawdziwego wodospadu, a może raczej na miejscu byłoby powiedzieć rzygu. Wszakże trawi go monstrualne choróbsko, a do walki z nim zaciągnąć trzeba wszystkie dostępne środki. Dostępny dla Nicusia język jest barwny, co jest największą zaletą powieści. Za jego pomocą wylewają się z niego wszystkie krajowe kompleksy. Począwszy od geograficznego ułożenia, a na ekonomicznych kończąc. Skoro ekonomiczne problemy, to pojawiają się Niemcy. Odwieczny wróg prawdziwych Polaków i tam też, w tym Berlinie Nicusiowi przydarza się bardzo ciekawa rzecz. Jednak nic nie jest w stanie ukoić, ani uszczęśliwić naszego bohatera, a stąd już tylko krok o posądzenie go o nadmierną histerię. Podłożem całej sytuacji jest rodzina. I jest to, by tak rzec, wątek najbardziej oczywisty. Traumy wojenne, katolicyzm, patriarchat, nierówność ekonomiczna i społeczna obu rodziców czego efektem końcowym jest właśnie on, czyli statystyczny Polak. I stąd bierze się mój największy zarzut wobec tej książki. Jakkolwiek efektowne jest zmaganie się Wolskiego z Polską, to jednocześnie staje się coraz bardziej nużące. Więcej pożytku byłoby gdyby cały ten gniew próbować przepoczwarzyć w próbę wyjścia z tego zamkniętego kręgu. Ile więcej odwagi miałby autor, gdyby spróbował zaproponować jakiś inny scenariusz, a nie ten usłany klęskami. To dla naszych autorów rzecz tak trudna, że być może nawet niemożliwa. Inna sprawa, że może faktycznie nie da się z polskości wyjść, wyleczyć. Nie sądzę. Bo może warto odpuścić sobie wojenne podejście i rzucić okiem na życie, które bywa szersze niż terytorium jednego państwa.